THEPOWERGAME
Οι Ταλιμπάν στις 14 Αυγούστου μπήκαν στην Καμπούλ αιφνιδιάζοντας τους πάντες. Έπειτα από δύο εβδομάδες πλέον, είναι ξεκάθαρο από τον τρόπο που αποχώρησαν στο σύνολό τους οι νατοϊκές δυνάμεις από τη χώρα πως κανένας δεν ήταν προετοιμασμένος για αυτό το σενάριο, τουλάχιστον όχι σε αυτό τον χρονικό ορίζοντα.
Ο αιφνιδιασμός μπορεί να στέρησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες κυρίως το πλεονέκτημα να δημιουργήσουν ή να εφεύρουν έναν μοχλό πίεσης προς τους Ταλιμπάν, αλλά είναι βέβαιο πως αυτό συνέβη μόνο σε επίπεδο πολιτικής και όχι οικονομίας.
Η επέλαση των Ταλιμπάν και η «περίεργη» στάση του πρώην Προέδρου Γκάνι και του στρατού που για δύο δεκαετίες εκπαίδευαν οι δυνάμεις των ΗΠΑ στην περιοχή, που άφησαν ουσιαστικά τις δεκάδες χιλιάδες των μαχητών των Ταλιμπάν να καταλαμβάνουν τη μία επαρχία μετά την άλλη, βάρεσε κόκκινο συναγερμό στα οικονομικά γραφεία κυρίως των ΗΠΑ.
Αρκετές ημέρες, που για την συγκεκριμένη περίπτωση των Ταλιμπάν ισοδυναμούν με μήνες προετοιμασίας, πριν την πτώση της Καμπούλ οι οικονομολόγοι και οι σύμβουλοι του Τζο Μπάιντεν είχαν καταθέσει στο Οβάλ γραφείο το σχέδιο της οικονομικής ασφυξίας του Αφγανιστάν, σαν ύστατο (ποιος μπορεί να ξέρει πλέον) όπλο προς ένα απρόβλεπτο αμάλγαμα ανθρώπων και συνθηκών. Στο συγκεκριμένο σχέδιο, υπάρχει η φράση «οικονομική ασφυξία».
Το Αφγανιστάν είναι μία χώρα που έπειτα από 20 χρόνια υπό ξένη εποπτεία διαθέτει και ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα, αλλά και αποθεματικό στην Κεντρική του Τράπεζα. Το ποσό αυτό είναι φυσικά σε δολάρια, καθώς το τοπικό νόμισμα καμία αξία δεν έχει σε διεθνείς συναλλαγές και το βασικότερο, βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Με την είδηση της εισόδου στην Καμπούλ τα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας του Αφγανιστάν «πάγωσαν». Με εντολή Μπάιντεν και αντίστοιχο κατεπείγον διάταγμα η εντολή για το κλείσιμο της πρόσβασης σε ρευστότητα ήταν γεγονός.
Οι Ταλιμπάν αντιλαμβανόμενοι σχεδόν άμεσα την πρώτη κύρωση από την πλευρά των απερχόμενων ΗΠΑ, έκλεισαν τις τράπεζες. Όταν τις άνοιξαν έπειτα από 12 ημέρες είχαν επιβάλλει capital controls. Το ανώτατο εβδομαδιαίο όριο ανάληψης είναι για κάθε λογαριασμό τα 200 δολάρια.
Η φυγή επίσης πολιτών από την χώρα μαζί με τις νατοϊκές δυνάμεις στερεί από την κυβέρνηση που θα σχηματιστεί έναν από τους σημαντικότερους και πιο μορφωμένους της πυρήνες. Χιλιάδες μορφωμένοι και καταρτισμένοι Αφγανοί έχουν φύγει στο εξωτερικό και από εδώ και στο εξής θα παράγουν υπεραξία για άλλες χώρες.
Το φορολογικό σύστημα τέλος, των Ταλιμπάν είναι αδύνατο με βάση τη σαρία να έχει αναλογική μορφή κάτι το οποίο ισοδυναμεί πρακτικά με αδιέξοδο σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Οι τρίτοι εταίροι και τα αμερικανικά όπλα
Υπάρχουν πληροφορίες που σημειώνουν πως κλιμάκιο του νέου καθεστώτος είχε συναντήσει με Ρώσους και Κινέζους εταίρους στις πρεσβείες τους και πως ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν και η οικονομικές υποδομές και η στήριξή τους. Το Bloomberg σημειώνει πως ένα τέτοιο σχέδιο υπό τις παρούσες συνθήκες φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Ναι το κενό που αφήνουν οι Αμερικανοί είναι μεγάλο στην περιοχή και στην ζώνη επιρροής αλλά δεν υπάρχει κανένας που θα προχωρούσε σε μία τόσο αβέβαιη επένδυση ειδικά με τον κορονοιό να έχει «κατασπαράξει» την ευρωστία των παγκόσμιων οικονομιών.
Το αδιέξοδο που θα οδηγηθούν οι Ταλιμπάν είναι πιθανό να τους στρέψει σε αναζήτηση συνεργασίας με το Πακιστάν. Το Πακιστάν πέρα από γνωστή πυρηνική δύναμη είναι και μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως μαύρες αγορές για την διακίνηση και πώληση όπλων και μάλιστα όχι συμβατικών περιστρόφων…
Οι πύλες του Πακιστάν ήταν ανοιχτές στους Ταλιμπάν στα πολύ δύσκολα των 20 τελευταίων ετών οπότε τώρα δεν είναι απίθανο ένα μέρος του σύγχρονου οπλισμού που άφησαν πίσω τα αμερικανικά στρατεύματα να βγει στο «σφυρί» προς άγνωστα και πιθανώς εξαιρετικά επικίνδυνα χέρια… Μπορεί οι Ταλιμπάν να μην έχουν πιλότους και να τους είναι αδύνατο να σηκώσουν από το έδαφος ένα Black Hawk διαθέτουν όμως πλέον και τέτοια στο οπλοστάσιό τους…