THEPOWERGAME
Καθώς ψυχραίνονται οι σχέσεις ανάμεσα στο Πεκίνο και τη Δύση, η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον σκοπεύει να αποκλείσει την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Κίνας από επενδύσεις στον ενεργειακό της κλάδο και ειδικότερα στην κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων. Τρία είναι τα σχέδια της Βρετανίας για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων: Sizewell C στο Σάφολκ, το Hinkey Point C στο Σόμερσετ και το Bradwell στο Έσεξ. Σε όλα έχει παρουσία η China General Nuclear (CGN).
Η επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Κίνας και Δύσης αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες. Από τις ανησυχίες των δυτικών κυβερνήσεων για τη σφαίρα επιρροής των Κινέζων σε έργα υποδομής των χωρών τους, εγείροντας θέματα εθνικής ασφάλειας, μέχρι την μεγάλη ανάμειξη του Πεκίνου στο καθεστώς του Χονγκ Κονγκ. Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν επίσης επιβάλει κυρώσεις στην Κίνα διότι την κατηγορούν ανοιχτά για την εκτεταμένη κατάχρηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την κακομεταχείριση της μειονότητας των Ουιγούρων στην επαρχία Σιντσιάνγκ.
Πηγές των Financial Times και της Guardian αποκάλυψαν πως οι αρμόδιοι υπουργοί της βρετανικής κυβέρνησης εξερευνούν τρόπους για να μην συμμετέχει τελικά η CGN στην κοινοπραξία της γαλλικής EDF Energy, η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου Sizewell C. Το έργο αυτό αποτιμάται συνολικά στις 20 δισ στερλίνες και η CGN έχει αναλάβει το ένα πέμπτο. Τυπικά αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2031. Εντούτοις, η κυβέρνηση Τζόνσον εξετάζει να αναπληρώσει η ίδια το κενό που θα προκύψει στην κοινοπραξία από μια αποχώρηση της CGN ή να βρει θεσμικούς επενδυτές.
Αλλά, όπως προαναφέραμε, η παρουσία της CGN στον κλάδο πυρηνικής ενέργειας της Βρετανίας δεν εξαντλείται εκεί. Η κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας κατέχει επίσης μειοψηφικό μερίδιο στην κατασκευή του εργοστασίου Hinkey Point C στο Σόμερσετ, όπου το μεγαλύτερο κομμάτι έχει αναλάβει η EDF. Παράλληλα η CGN έχει υποβάλει σχέδια για την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στο Έσεξ. Κυβερνητικές πηγές της Guardian σχολιάζουν, ωστόσο, πως «δεν είναι πολιτικά αποδεκτό» να κατασκευαστεί κινεζικό πυρηνικό εργοστάσιο σε ακτίνα 30 μιλίων από το Λονδίνο.
Μπλόκο σε κινεζικές επενδύσεις στα δίκτυα 5G από την Ευρώπη
Την επιφυλακτικότητα της Βρετανίας ως προς την ανάθεση έργων σε κινεζικές εταιρείες μοιράζονται και οι υπόλοιπες κυβερνήσεις της Δύσης. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Huawei, μιας από τις μεγαλύτερες κατασκευάστριες δικτύων κινητής τηλεφωνίας και έξυπνων τηλεφώνων στον κόσμο, η οποία έχει αποκλειστεί από τις δημοπρασίες δικτύων κινητής τηλεφωνίας αρκετών χωρών. Το γερμανικό κοινοβούλιο πέρασε νόμο που δίνει τη δικαιοδοσία στην κυβέρνηση να ασκήσει βέτο στην ανάθεση έργων από προμηθευτές που θεωρεί αναξιόπιστους. «Οι εταιρείες που ελέγχονται από αυταρχικά κράτη δεν θεωρούνται αξιόπιστες» δήλωσε στο euroactiv ο Κριστόφ Μπέρνστιελ, μέλος του Χριστανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στο γερμανικό κοινοβούλιο.
Ανάλογες ενέργειες έχει κάνει η Ιταλία και η Γαλλία, ενώ η Σουηδία έχει απαγορεύσει ολοσχερώς τη συμμετοχή εταιρειών κινεζικών συμφερόντων στις δημοπρασίες 5G. Παρόμοια στάση τηρεί η Δανία, ξεκαθαρίζοντας πως δεν θα επιτρέψει τέτοιας φύσεως επενδύσεις σε φορείς που δεν θεωρούνται σύμμαχοι σε θέματα ασφαλείας.
Τον Οκτώβριο του 2020, η Ρώμη μπλόκαρε συμφωνία ανάμεσα στη Huawei και την ιταλική Fastweb για την εξαγορά τμημάτων του δικτύου της 5G. Η κυβέρνηση, μάλιστα, ζήτησε από την ιταλική εταιρεία τηλεπικοινωνιών να διαφοροποιήσει τους προμηθευτές της. Αρκετές χώρες της ανατολικής Ευρώπης -συμπεριλαμβανομένης της Τσεχίας, της Ρουμανίας, της Λετονίας και της Βουλγαρίας- είχαν υπογράψει μνημόνιο κατανόησης με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ήταν προκάτοχος του Τζο Μπάιντεν, δεσμευόμενες πως θα απέκλειαν την Huawei από έργα για την κατασκευή δικτύων 5G.
Στενά χρονικά περιθώρια αντιμετωπίζει η Βρετανία για την κλιματική αλλαγή
Στη Βρετανία υπάρχει πίεση χρόνου για την κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων. Όλοι οι υπάρχοντες εκτός από έναν θα έχουν ολοκληρώσει τον «κύκλο ζωής» τους μέχρι το 2030. «Είναι απαραίτητο να επενδύσει η Βρετανία σε νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες ώστε να επιτύχει τους στόχους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε εκπρόσωπος της Ένωσης Πυρηνικής Βιομηχανίας στη Βρετανία (Nuclear Industry Association). Η κυβέρνηση Τζόνσον έχει ξεκινήσει από πέρσι εκ νέου διαπραγματεύσεις με την EDF Energy για να βρεθούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Απώτερος στόχος είναι να υπάρξουν επιλογές που να επιτρέπουν στην γαλλική εταιρεία να προχωρήσει στην κατασκευή του Sizewell C χωρίς τη συμμετοχή της CGN. Αλλά ο χρόνος τρέχει.