THEPOWERGAME
Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στις ΗΠΑ, κυρίως άτομα μεγάλης ηλικίας, πέφτουν θύματα απάτης σε υποθέσεις με ATM που μετατρέπουν μετρητά σε κρυπτονομίσματα. Ευρύτερα γνωστά ως BTM, τα crypto ΑΤΜ αυξήθηκαν σημαντικά την περίοδο της πανδημίας covid. Συνήθως βρίσκονται σε «low profile» χώρους, όπως πρατήρια υγρών καυσίμων ή πλυντήρια αυτοκινήτων, κυρίως σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπου ζουν Αφροαμερικανοί ή Ισπανόφωνοι χαμηλού βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου.
Σύμφωνα με το Bloomberg, υπάρχουν διάσπαρτα περισσότερα από 31.000 BTM σε πολιτείες των ΗΠΑ. Η μεγάλη άνθηση σημειώθηκε το 2021 και το 2022, όταν οι τιμές των cryptos κατέγραψαν ιστορικά υψηλά εν μέσω του μπαράζ σκανδάλων, με αποκορύφωμα το «κανόνι» του FTX τον Νοέμβριο του 2022, όταν τα κρυπτονομίσματα πήραν στη συνέχεια την κάτω βόλτα.
Το 2023, στην πρώτη του έκθεση για την έκταση του προβλήματος, το FBI εκτίμησε ότι οι απώλειες από απάτες μέσω BTM στην αμερικανική επικράτεια ξεπερνούν τα 120 εκατ. δολάρια. Μεταξύ άλλων καταγράφηκαν πάνω από 4.300 καταγγελίες, με την πλειονότητα των θυμάτων να είναι άτομα ηλικίας 60 ετών και πάνω. Μόνο το 10% αυτών κατάφερε να πάρει πίσω ένα μέρος των χρημάτων.
Οι απατεώνες εμφανίζονται συνήθως ως αστυνομικοί ή εφοριακοί, τραπεζικοί υπάλληλοι ή εργαζόμενοι σε εταιρείες τεχνολογίας, στο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών, πείθωντάς τα θύματά τους με διάφορες προφάσεις (π.χ. ένταλμα σύλληψης για ληξιπρόθεσμα χρέη) να καταθέσουν μετρητά σε BTM. Έχουν καταγραφεί, επίσης, περιπτώσεις με επιτήδειους να πείθουν τα θύματά τους να προχωρήσουν σε συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις μέσω μιας υπηρεσίας εμβασμάτων που μετατρέπει δολάρια σε bitcoin. Άλλη περίπτωση είναι το θύμα να θεωρεί ότι ο τραπεζικός του λογαριασμός έχει παραβιαστεί, γι’ αυτό και καλείται να αποσύρει χρήματα για να τα καταθέσει στη συνέχεια προς «φύλαξη» σε BTM μέχρι την αποκατάσταση του προβλήματος ασφαλείας.
Σημειώνεται ότι παρ’ όλο που οι διαφημίσεις για τα BTM εστιάζουν στη γρήγορη και άμεση μετατροπή των μετρητών σε κρυπτονομίσματα, ελάχιστα είναι τα ATM αυτού του τύπου που προσφέρουν την αντίθετη διαδρομή: την εξαργύρωση δηλαδή των cryptos σε δολάρια.
Η ανωνυμία των ΒΤΜ και οι υπεράκτιες business με τα cryptos
Σε αντίθεση με τα ανταλλακτήρια κρυπτογράφησης, στα περισσότερα BTM δεν υπάρχουν αυστηρές απαιτήσεις ταυτοποίησης του χρήστη. Το ζητούμενο, όπως αναφέρει το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της OCCRP, είναι το θύμα να βάλει μέσα τα δολάρια και να τα μετατρέψει σε κρυπτονόμισμα. Από εκεί και πέρα οι επιτήδειοι μεταφέρουν τα tokens σε crypto wallets, τα οποία είναι συνδεδεμένα σε κάποιο υπεράκτιο ανταλλακτήριο κρυπτογράφησης.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά πράκτορες του FBI, υπάρχουν υπεράκτιες περιοχές που δεν συνεργάζονται με τις αμερικανικές αρχές και πρακτικά δεν ενδιαφέρονται αν τα κεφάλαια προέρχονται από νομιμοποίηση παράνομων εσόδων ή από εγκληματική δραστηριότητα.
Εκτός από την ανωνυμία που εξασφαλίζουν τα crypto ΑΤΜ, καθώς οι συναλλαγές είναι δύσκολα ανιχνεύσιμες, οι απατεώνες τείνουν να χρησιμοποιούν διάφορες τακτικές, προκειμένου να κρύψουν τη διαδρομή των χρημάτων. Μεταξύ άλλων επιστρατεύουν «γέφυρες» για να μεταφέρουν περιουσιακά στοιχεία μεταξύ διαφορετικών δικτύων blockchains, «θολώνοντας» έτσι ακόμα περισσότερα τα ίχνη τους.
Αστυνομικοί επιθεωρητές με ειδίκευση σε απάτες μέσω cryptos υπογραμμίζουν ότι τα δίκτυα απατεώνων που έρχονται σε επαφή με τα θύματά τους στις ΗΠΑ διατηρούν την έδρα τους στο εξωτερικό. Ο Matthew Hogan, ντετέκτιβ της Πολιτειακής Αστυνομίας του Κονέκτικατ, εξηγεί ότι τα ίχνη οδηγούν σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, στην Ινδία ή κράτη της Δυτικής Αφρικής, όπου η κρυπτογράφηση γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν εμπλακεί Ρώσοι και Ουκρανοί υπήκοοι.
Δεν υπάρχουν κανόνες λειτουργίας για τα BTM
Τοπικοί αξιωματούχοι υπογραμμίζουν ότι ο κανονιστιστικός κατακερματισμός που υπάρχει στις ΗΠΑ, ελέω διαφορετικών πολιτικών αντιμετώπισης ακόμα και μεταξύ γειτονικών πολιτειών, αφήνει το πεδίο ελεύθερο στους επιτήδειους να δράσουν.
Η γενική γραμμή είναι ότι οι φορείς εκμετάλλευσης των crypto ATM πρέπει να εγγραφούν στην υπηρεσία FinCEN του υπουργείου Οικονομικών, η οποία τους υποχρεώνει να παρακολουθούν τη δραστηριότητα στα μηχανήματά τους και να αναφέρουν οτιδήποτε ύποπτο. Ωστόσο, από τη στιγμή που υπάρχουν πολιτείες, όπως το Ιλινόις, που δεν θεωρεί ότι τα κρυπτονομίσματα είναι χρήματα, είναι πρακτικά αδύνατον να δοθεί ουσιαστική λύση στο πρόβλημα. Στα παραπάνω προστίθεται και η απουσία νομοθετικού πλαισιού για τη λειτουργία της κρυπτογράφησης, όπως επίσης και ο πλημμελής έλεγχος από τους αστυνομικούς. Πολλά από τα BTM λειτουργούν χωρίς άδεια και κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι αυτός που πραγματικά τα διαχειρίζεται.
Στο σημείο αυτό έρχονται και οι κοινωνιολόγοι να επισημάνουν ότι οι διαχειριστές BTM έρχονται να προσφέρουν μια οικονομική εναλλακτική σε ανθρώπους που δεν έχουν πλέον πρόσβαση στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα και ελπίζουν σε αποθήκευση και πολλαπλασιασμό αξίας μέσω έκθεσης σε περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου, όπως είναι τα cryptos. Και όλα αυτά με το αζημίωτο, καθώς τα τέλη στις συναλλαγές είναι ιδιαιτέρως «τσουχτερά».
«Καπέλο» 20% για την αλλαγή σε crypto μέσω BTM
Oι υψηλές αμοιβές που χρεώνονται στις συναλλαγές μέσω BTM έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, με πολίτες να κάνουν λόγο για «αδικία» και «κλοπή». Σε πολλές περιπτώσεις τα τέλη ξεπερνούν το 20%, σύμφωνα με το CNBC. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Bitcoin of America. Ο CEO της εταιρείας, Sonny Meraban, συνελήφθη το 2023 στο Μαϊάμι για σωρεία παραβιάσεων όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας του δικτύου BTM που διατηρούσε. Όπως διαπιστώθηκε, τα κρυπτογραφικά ΑΤΜ δεν είχαν άδεια και λάμβαναν μετρητά από θύματα, τα οποία στη συνέχεια έστελναν σε crypto wallet τρίτων. Τα τέλη στις συναλλαγές έφθαναν το 22%, απογειώνοντας έτσι τον τζίρο της επιχείρησης. Τα οικονομικά στοιχεία στη δικογραφία έδειξαν ότι ο ετήσιος όγκος συναλλαγών της Bitcoin of America ξεπέρασε τα 250 εκατ. δολάρια το 2022.
Παρόμοια περίπτωση και η υπόθεση του Ρόμπερτ Τέιλορ, ο οποίος κρίθηκε ένοχος στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, καθώς λειτουργούσε χωρίς άδεια ένα δίκτυο με πάνω από 40 BTM. Ο εισαγγελέας του Μανχάταν ανέφερε ότι ο κατηγορούμενος μετέτρεψε σε cryptos περισσότερα από 5,6 εκατ. δολάρια.
Χρηματοδότηση εξτρεμιστών μέσω crypto ΑΤΜ
Στην έκθεσή του το FBI αναφέρει ότι τα BTM έχουν μετατραπεί σε όχημα διεθνών εγκληματικών οργανώσεων που ξεπλένουν χρήματα και χρηματοδοτούν εξτρεμιστικά κινήματα. Δεν λείπουν, όμως, και οι μεμονωμένες περιπτώσεις.
Η Victoria Jacobs καταδικάστηκε τον Απρίλιο από δικαστήριο στη Νέα Υόρκη σε κάθειρξη 18 ετών. Σύμφωνα με τη δικογραφία, χρησιμοποιώντας ένα BTM στο κέντρο του «Μεγάλου Μήλου», χρηματοδότησε με 18.000 δολάρια εξτρεμιστική οργάνωση στη Συρία, η οποία φιγουράρει στην «black list» των ΗΠΑ για υποθέσεις τρομοκρατίας.
Σε κάθε περίπτωση, με την κρυπτογράφηση να γίνεται ολοένα και πιο mainstream, ειδικά μετά το λανσάρισμα των spot ETF με την παρουσία κορυφαίων θεσμικών «παικτών» (βλ. BlackRock), τα cryptos δεν σταματούν να αυξάνουν τη δυναμική τους σε μια χρονική περίοδο που η «ψαλίδα» μεταξύ πλουσίων και φτωχών στις ΗΠΑ δεν σταματά να μεγαλώνει. Την ίδια στιγμή, Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί -εν μέσω προεκλογικής περιόδου- φροντίζουν να εμφανίζονται ως… θεματοφύλακες της μελλοντικής ρύθμισης του κλάδου. Μέχρι όμως να υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις, οι πολίτες που οδηγούνται μπροστά σε crypto ΑΤΜ δεν έχουν παρά ελάχιστες ελπίδες να πάρουν πίσω τα χρήματά τους όταν πέσουν θύματα απάτης.
Διαβάστε επίσης
Στην τελική ευθεία η πώληση 40.000 κόκκινων δανείων
Πώς αξιοποιείται η ακίνητη περιουσία της ΔΥΠΑ
Μυτιληναίος: “Σήμα” υπέρβασης του στόχου για 1,1 δισ. ευρώ EBIΤDA φέτος
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
