Η ανεξέλεγκτη πτώση της τουρκικής λίρας στο χαμηλότερο σημείο όλων των εποχών έναντι του δολαρίου και του ευρώ και οι δικαιολογημένοι φόβοι για περαιτέρω έκρηξη του πληθωρισμού, πολύ πάνω από το 20% που είναι η επίσημη μέτρηση, αναγκάζουν τους πολίτες της Τουρκίας να καταφεύγουν σε λύσεις ανάγκης για να προστατέψουν τις οικονομίες τους. Μία από αυτές είναι και το bitcoin, όπου τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται υπερδιπλασιασμός του όγκου συναλλαγών στο δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα.
Ο πληθωρισμός στην Τουρκία βρίσκεται στο 20%, τετραπλάσιος από τον στόχο του 5% που έχει θέσει η ίδια η κεντρική τράπεζα της χώρας. Αποτέλεσμα είναι οι μισθοί να χάνουν εντελώς την αξία τους γιατί κάθε μήνα οι τιμές αυξάνονται. Ο μέσος καθαρός μισθός εκτιμάται σε 2.825 λίρες. Ποσό που τον περασμένο Φεβρουάριο ισοδυναμούσε με 403 δολάρια και σήμερα ισοδυναμεί με 252 δολάρια. Η εξέλιξη αυτή συνεπάγεται ότι η αγοραστική δύναμη σε ξένο νόμισμα έχει μειωθεί κατά 38% σε λίγους μήνες, κάτι που συμβαίνει μόνο σε οικονομίες που καταρρέουν και διαθέτουν πολύ αδύναμα νομίσματα.
Η εκτόξευση του πληθωρισμού
Όπως αναφέρει το πρακτορείο AFP, μία φρατζόλα φρέσκο ψωμί κοστίζει 2,5 λίρες σήμερα έναντι 2 λιρών πριν από ένα μήνα. Αύξηση 25% σε ένα μήνα. Η τιμή ενός κιλού κιμά διαμορφώνεται κοντά στις 90 λίρες, όταν τον Οκτώβριο κόστιζε 70 λίρες. Αύξηση 28,5% σε ένα μήνα. Τα πέντε κιλά λάδι κοστίζουν 100 λίρες, από 80 λίρες τον περασμένο μήνα, με αύξηση 25%.
Η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών μειώνεται δραματικά και το bitcoin προσφέρει μία διέξοδο. Παρά την υψηλή μεταβλητότητα που παρουσιάζει η τιμή του, οι Τούρκοι πιστεύουν ότι είναι καλύτερα να έχουν τις οικονομίες τους σε bitcoin παρά στο εθνικό νόμισμα. Μία από τις έντονες ανοδικές κινήσεις του bitcoin μπορεί να υπερκαλύψει την άνοδο των τιμών και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης και μέσα στην απελπισία τους, οι Τούρκοι το προτιμούν.
Η τάση δεν είναι σημερινή. Από το 2018 που η Τουρκία αντιμετώπισε νομισματική κρίση, οι Τούρκοι είναι πρώτοι στην Ευρώπη σε ποσοστό του πληθυσμού που επενδύει σε bitcoin.
Ιδιαίτερα μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας να μειώσει τα επιτόκια την περασμένη εβδομάδα στο 15% από 16%, αντί να τα αυξήσει για να πλησιάσουν τον πληθωρισμό, η φυγή από την τουρκική λίρα είναι μαζική. Μέσα σε μία εβδομάδα το τουρκικό νόμισμα υποτιμήθηκε κατά 10% έναντι του δολαρίου, οδηγώντας σε νέα επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στη χώρα.
Τα κρυπτονομίσματα στην Τουρκία
Ο Ταγίπ Ερντογάν απαγόρευσε τον περασμένο Απρίλιο τις πληρωμές με crypto, αλλά η κατοχή κρυπτονομισμάτων δεν είναι παράνομη στην Τουρκία. Έτσι, πολλοί Τούρκοι μετατρέπουν τις λίρες τους σε bitcoin, πιστεύοντας ότι το δημοφιλέστερο crypto δεν θα χάσει σε αξία όσο θα χάσει η λίρα. Είναι τόσο μεγάλη η ανάγκη τους που παραβλέπουν το γεγονός της πρόσφατης κατάρρευσης δύο ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων που λειτουργούσαν στην Τουρκία.
Η Τουρκία αποτελεί σήμερα ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα χώρας με αδύναμο νόμισμα που «σπρώχνει» τους καταθέτες στα crypto. Αναλυτές της αγοράς των crypto εκτιμούν ότι αν η Τουρκία δεν διέθετε τόσο στενούς οικονομικούς δεσμούς με την Ευρώπη, η καταφυγή στο bitcoin θα ήταν ακόμη πιο έντονη. Γιατί σήμερα, υπάρχει και η εναλλακτική του δολαρίου και του ευρώ, μία πρακτική που συνηθίζεται πολύ την τελευταία τριετία. Οι Τούρκοι πολίτες πληρώνονται σε λίρες και μετατρέπουν αμέσως τα χρήματα σε δολάρια ή ευρώ, φοβούμενοι νέα διολίσθηση της λίρας.
