THEPOWERGAME
Η λεπτομέρεια που «δείχνει» ανασχηματισμό
– Επειδή έχω κάνει μια μικρή διατριβή στη στρατηγική σκέψη του προέδρου Μητσοτάκη, δεν σας κρύβω ότι μου έκανε μια (κάποια) εντύπωση το γεγονός ότι απέφυγε να μετατρέψει την πρόταση δυσπιστίας του Ανδρουλάκη και των λοιπών συγγενών σε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Επειδή είμαι ολίγον πονηρούλης, ο λόγος που το απέφυγε ο πρωθυπουργός μόνο… αθώος δεν είναι. Απεναντίας, θα έλεγα ότι ο αρχηγός Κυριάκος φαίνεται να έχει τις τελευταίες μέρες στο μυαλό του, μεταξύ των άλλων, και το σενάριο ενός μίνι ανασχηματισμού. Προφανώς αυτού που είχε σχεδιάσει να πραγματοποιήσει μετά τις ευρωεκλογές. Θα ήταν λοιπόν, άκομψο, τη μία μέρα να ζητεί και να λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης η κυβέρνηση και την επομένη της ψήφου να αλλάξει πέντε-έξι από τους υπουργούς του. Γι’ αυτό και αποφάσισε να περιοριστεί αποκλειστικά και μόνο στο αίτημα Ανδρουλάκη και τη δυσπιστία στην κυβέρνηση.
Δοξάζουν τον Δοξιάδη
– Με αφορμή τα σενάρια για τον ανασχηματισμό, δεν σας κρύβω ότι υπάρχουν κυβερνητικά στελέχη που περιμένουν πώς και πώς τις φρέσκιες εισηγήσεις του μυστικοσυμβούλου του πρωθυπουργού, Απόστολου Δοξιάδη, ο οποίος, ως γνωστόν, μεταξύ των άλλων, προσέφερε το δώρο Φλωρίδη στον Μητσοτάκη. Αυτόν τον αξιοζήλευτο στα χρόνια της Μεταπολίτευσης υπουργό Δικαιοσύνης, τον οποίο, αν δεν κάνω λάθος, θα έβλεπε (όπως με πληροφόρησε μια αξιόπιστη πηγή που έχω στο γραφείο του) χθες ο πρωθυπουργός. Βλέπετε, ο αρχηγός Κυριάκος είναι σχεδόν ενθουσιασμένος τόσο από το νομοθετικό έργο όσο και από τις πρόσφατες δημόσιες παρεμβάσεις του υπουργού του. Και επειδή είναι δύσκολο να του δώσει δημόσια συγχαρητήρια, προφανώς τον φώναξε για να του τα δώσει κατ’ ίδιαν. Τα αναφέρω όλα αυτά για να διαψεύσω και όσους κάνουν την προσδοκία τους είδηση, διαδίδοντας ότι «υπάρχει θέμα Φλωρίδη στην κυβέρνηση».
Το κοινοβουλευτικό γλέντι Βορίδη
– Παρακολούθησα την έναρξη της συζήτησης επί της προτάσεως δυσπιστίας και ειλικρινά λυπήθηκα όσους από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, Παππά, Ζωή και φυσικά τον πρόεδρο Κατρίνη, προσπαθούσαν να… φτάσουν τον Βορίδη. Διαρκώς περνούσαν κάτω από τον πήχη, άσε που ο υπουργός Επικρατείας έδειχνε στην αντιμετώπισή του σαν να κλέβει εκκλησία. «Από όλους επιλέξατε τον κ. Παππά! Κρίμα που δεν έχει εκλεγεί και ο κ. Παπαγγελόπουλος για δεύτερη επιλογή, για να είναι συμπληρωμένο το σετ του κράτους δικαίου!», ανέφερε ο Βορίδης κατά την έναρξη της ομιλίας του. Σε κάτι τέτοιες φάσεις δεν σας κρύβω ότι συλλαμβάνω τον εαυτό μου να βγάζει το καπέλο στον πρόεδρο Μητσοτάκη για την ιδέα που είχε, να «εξουσιοδοτήσει» ως «αντ’ αυτού επί της Βουλής τον Βορίδη». Μιλάμε για τον κατάλληλο άνθρωπο στην (κυριολεκτικά) κατάλληλη θέση.
Το Μαξίμου «απέκλεισε» τον Σαμαρά
– Με πήρε ένας φίλος από τους παλιούς που έχω στη ΝΔ και άρχισε να μου διηγείται πόσο στεναχωρημένος ήταν το Σαββατοκύριακο ο πρόεδρος Αντώνης Σαμαράς, διαπιστώνοντας ότι το Μαξίμου τον απέκλεισε από τους παραλήπτες εκείνου του μηνύματος, που έστειλε προκειμένου να αποδοκιμαστεί δημοσίως το «Βήμα». Απολύτως λογική η ενόχληση, αφού ο πρώην πρωθυπουργός ξύπνησε αξημέρωτα με την αγωνία μήπως και του έχουν στείλει το μήνυμα της αποδοκιμασίας Μαρινάκη και χάσει την ευκαιρία να το αναρτήσει στα δικά του social media. Μάταια όμως περίμενε, αφού, όπως αποδείχθηκε, το Μαξίμου τον έχει αποκλείσει και από τους παραλήπτες των μηνυμάτων. Κάπως έτσι (δύσκολα) γιόρτασε την εθνική επέτειο ο πρόεδρος Αντώνης, με τη βαριά στεναχώρια του αποκλεισμού να σκεπάζει κάθε άλλη σκέψη…
Ο Ανδρουλάκης και οι υποκλοπές
– Παρακολουθώντας τη ρητορική τόσο του προέδρου Ανδρουλάκη όσο και των εκπροσώπων του ΠΑΣΟΚ, δεν σας κρύβω ότι μου έχει γεννηθεί ένα ερώτημα, που, αν βρει τον χρόνο ο αρχηγός Νίκος, θα επιθυμούσα (δεν σας κρύβω) μια απάντηση. Από την πρώτη στιγμή που προέκυψε η υπόθεση των υποκλοπών, αν δεν κάνω λάθος, έγινε γνωστό ότι ο Ανδρουλάκης μπορεί να ενημερωθεί αρμοδίως και υποθέτω και λεπτομερώς για την περίπτωση της παρακολούθησής του. Αν και έχει περάσει κάμποσος καιρός, έχει αποφύγει να ενημερωθεί, προτιμώντας να ζει στο σκοτάδι της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Εισηγήσεις Βλαστάρη για Μαρινάκη
– Αν και εσχάτως έχει περιοριστεί η πληροφόρησή μου από το Μέγαρο Μαξίμου, παρ’ όλα αυτά δεν σας κρύβω ότι κάτι καταφέρνω να μαζέψω, ως ένας απλός και ταπεινός δημοσιογράφος, που ομολογώ ότι ονειρεύομαι κάποια στιγμή να γίνω διευθυντής στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», έστω και της εποχής Μαρινάκη, μετά να αναλάβω κάποια θέση στον όμιλο media του φυγόδικου Κυριακίδη (υπό την προϋπόθεση ότι αφού εμφανιστεί θα εκδώσει εφημερίδες) και κάποια στιγμή να γίνω λογογράφος, έστω και του νεότερου Μητσοτάκη. Αν δεν το καταλάβατε, όνειρό μου είναι όταν μεγαλώσω να γίνω Βλαστάρης και να εισηγούμαι έστω και στον νεότερο Μητσοτάκη να εξαφανίσει από προσώπου γης έστω τον γιο του Μαρινάκη. Θα αναρωτηθείτε, και όχι αδίκως, πού τα σκέφτηκα όλα αυτά. Πολύ απλά, από την πηγή μου στο Μαξίμου έμαθα ότι με αφορμή την κόντρα κυβέρνησης – «Βήματος», ένας απ’ αυτούς που εισηγούνται «σκληρή γραμμή» στον πρόεδρο Κυριάκο είναι ο παλιός δημοσιογράφος Γιάννης Βλαστάρης.
! Με την ευκαιρία, να σας πω ότι όταν έγινε γνωστό ότι ο πρόεδρος Βαγγέλης Μαρινάκης αναδείχθηκε υπερθεματιστής στον πλειστηριασμό για τους τίτλους της «Ελευθεροτυπίας», ο Γιάννης Βλαστάρης έδειξε να μη χαίρεται και τόσο. Αν και δεν έχω κάποια συγκεκριμένη πληροφορία επ’ αυτού, υποθέτω ότι θα προτιμούσε οι τίτλοι να καταλήξουν στον επιχειρηματία Δημήτρη Μελισσανίδη. Ωστόσο, στον καπιταλισμό επικρατεί το δίκιο του ισχυρού στα λεφτά και όχι στα… θέλω!
Ο Αλαφούζος και τα συμφέροντα
– Κάπου πήρε το αυτί μου ότι ο πρόεδρος Αλαφούζος τις τελευταίες μέρες διατυπώνει ένα αίτημα προς το Μέγαρο Μαξίμου. Και δεν είμαι σε θέση να σας πω αν το κάνει ο ίδιος ή το διατυπώνει μέσω «απεσταλμένου». Ωστόσο, ελάχιστη σημασία έχει το διαδικαστικό, αφού εκείνο που μένει είναι το ουσιαστικό του αιτήματος. Το αφεντικό του ΣΚΑΪ εμφανίζεται να ζητεί από τον πρόεδρο Μητσοτάκη να κατονομάσει τα οικονομικά συμφέροντα που επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνησή του. Όπως είχε κάνει και ο πρεσβύτερος Μητσοτάκης, όταν κάποια τέτοια συμφέροντα πρωταγωνιστούσαν στην πτώση της κυβέρνησής του. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις σκέφτομαι ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ακόμη και ως φάρσα!
Μετρούν την υποψηφιότητα Κασσελάκη για Ευρωβουλή
– Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρόεδρος Κασσελάκης λέει ότι δεν ενδιαφέρεται να είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής, από σχετικά αξιόπιστη πηγή ενημερώθηκα ότι εσχάτως διενεργείται μια δημοσκόπηση που μεταξύ των άλλων μετρά και την απήχηση που θα είχε ο ΣΥΡΙΖΑ στην περίπτωση που θα συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο του κόμματος ο αρχηγός του. Και μόνο απ’ αυτό καταλαβαίνω ότι όχι μόνο δεν απορρίπτει μια τέτοια ιδέα, αλλά απεναντίας το σκέφτεται και μάλιστα σοβαρά.
Στις ΗΠΑ ο Ερντογάν
– Χθες έγινε γνωστό ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, πρόκειται να επισκεφτεί τον Λευκό Οίκο για να συναντηθεί για πρώτη φορά με τον Αμερικανό πρόεδρο, Μπάιντεν. Με αφορμή τη συγκεκριμένη εξέλιξη, ρώτησα τι γίνεται με την αντίστοιχη επίσκεψη του προέδρου Μητσοτάκη, που ως γνωστόν είχε προαναγγελθεί από τον πρέσβη των ΗΠΑ, Τζορτζ Τσούνη. «Δεν έχουμε κανένα νέο», μου απαντούσε κυβερνητική πηγή, αφήνοντάς μου ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο μετά την οριστικοποίηση της επίσκεψης Ερντογάν να έρθει (ακόμη και μέσα στη βδομάδα) πρόσκληση και στον πρωθυπουργό μας. Άλλωστε, σε επίπεδο προετοιμασίας έχουν γίνει (σχεδόν) τα πάντα.
Έρχεται και ο σύμβουλος για το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο
– Μέσα στην αναμπουμπούλα των ημερών, είχαμε και την πρώτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Υπερταμείου (ΕΕΣΥΠ ΑΕ), μετά την τοποθέτηση του Στέφανου Θεοδωρίδη στη θέση του προέδρου. Η στήλη πληροφορείται πως ένα από τα δύο θέματα της ημερήσιας διάταξης ήταν η εκκίνηση του διαγωνισμού για την πρόσληψη συμβούλου που θα αναλάβει να σχεδιάσει τη σύσταση του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου (Sovereign Wealth Fund), που είχε ανακοινώσει προ μηνών ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης. Τέτοια Εθνικά Επενδυτικά Ταμεία διαθέτουν οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης και η Ελλάδα θέλει να αξιοποιήσει σαν «μαγιά» κάποια από τα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων. Κάτι που προβλέπεται ούτως ή άλλως στη συμφωνία με τους δανειστές, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει ουσιαστικός σχεδιασμός.
Το drone show του Χαρδαλιά
– Έκλεψε την παράσταση και κέρδισε τις εντυπώσεις το ξεχωριστό drone show που διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Ένα υπερθέαμα στον αττικό ουρανό που θύμισε αντίστοιχες εκδηλώσεις του εξωτερικού (σε ΗΠΑ και Μ. Βρετανία) και προσέδωσε μία νέα αισθητική σε οτιδήποτε είχαμε συνηθίσει στο παρελθόν. Όλο το προηγούμενο διάστημα οι συνεργάτες του περιφερειάρχη Χαρδαλιά που έτρεχαν το συγκεκριμένο project κρατούσαν τα πάντα ως επτασφράγιστο μυστικό, φροντίζοντας μέχρι κεραίας και την τελευταία λεπτομέρεια. Και δεν θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, αφού είναι γνωστό ότι ο περιφερειάρχης Αττικής φημίζεται για την τελειομανία του, χωρίς να αφήνει τίποτα να πέσει κάτω. Το project, που έγινε… talk of the town, όπως λέμε και στα Χανιά, προετοιμαζόταν εδώ και δύο μήνες, ενώ η ομάδα του Χαρδαλιά βρισκόταν από την Κυριακή το μεσημέρι στον Λυκαβηττό μαζί με τους Κύπριους χειριστές των 250 drones που είχαν έρθει στην Αθήνα αποκλειστικά για το project. Τις εντυπώσεις όμως κέρδισε και η νέα αισθητική που έδωσε ο Χαρδαλιάς στην παρέλαση, με τρεις μεγάλες ελληνικές σημαίες που «κυμάτιζαν» πάνω από τις εξέδρες των επισήμων και τη… minimal αισθητικής εξέδρα, με τα εθνικά σύμβολα να κυριαρχούν. Μία εικόνα που ταξίδευσε σε όλη τη χώρα και που σίγουρα δεν θύμιζε σε τίποτα την παρωχημένη αισθητική των προκατόχων του.
Το δείπνο Μητσοτάκη – Watsa στον Καναδά
– Κάτι σημαντικό έγινε στον Καναδά κατά την επίσκεψη του προέδρου Μητσοτάκη, αλλά έμεινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Όπως έμαθα, ο πρωθυπουργός παρακάθισε σε δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του ο Prem Watsa, ο οποίος είναι από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη χώρα μας. Και δεν ήταν μόνος. Μαζί του βρίσκονταν και 20 περίπου κορυφαία στελέχη της καναδικής επενδυτικής κοινότητας, μεταξύ των οποίων οι CEOs των δύο μεγαλύτερων τραπεζών του Καναδά, που εκτιμούν ότι η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό επενδυτικό προορισμό. Τα θέματα που συζήτησαν, πολλά, όπως η ελληνική οικονομία, η ανάπτυξη της χώρας μας και οι δυνατότητες επενδύσεων σε αυτήν, οι ευρωπαϊκές προοπτικές, αλλά και η ενεργειακή μετάβαση, στην οποία η χώρα μας παίζει ήδη πολύ δυνατά. Στο γεύμα ο αρχηγός Κυριάκος, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν ήταν μόνος του, τον συνόδευαν δύο υπουργοί, ο Νίκος Παπαθανάσης και η Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, καθώς και ο Έλληνας επιχειρηματίας Ευάγγελος Μυτιληναίος. Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος Ευάγγελος έχει σημαντικούς δεσμούς με τον Watsa, που είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος στην εταιρεία, μετά την οικογένεια Μυτιληναίου, αλλά και με τη χώρα, καθώς η εταιρεία του έχει προχωρήσει στη μεγαλύτερη ίσως επένδυση που έχει κάνει μη Καναδός επενδυτής στις ΑΠΕ, επένδυση που ξεπερνά το 1,7 δισ. δολάρια Καναδά (1,16 δισ. ευρώ). Στο δείπνο, εκτός από τον Watsa, μετείχαν και εκπρόσωποι μεγάλων εταιρειών, όπως είναι οι Guardian Capital Group, Fairfax Holdings, CIBC, Triple Group of Companies, IMCO, LCBO, Portage Venture Capital, CPPIB, Eldorado Gold, Scotiabank, Norton Rose. Ανάμεσα στους πολλούς και εκλεκτούς συνδαιτυμόνες διέκρινα και τον οικονομικό σύμβουλο του Μητσοτάκη, Άλεξ Πατέλη.
Αυστηρή με τις ελληνικές τράπεζες η BofA
-Μικρή παύση για την αφομοίωση των καλών ειδήσεων του προηγούμενου διαστήματος, μέχρι νεωτέρας, σηματοδοτεί η έκθεση της Bank of America για τις ελληνικές τράπεζες. Η BofA (που ήταν σύμβουλος του ΤΧΣ στην αποεπένδυση από την Τράπεζα Πειραιώς) επανήλθε στην κάλυψη των ελληνικών τραπεζών και ήταν αρκετά αυστηρή. Η επενδυτική τράπεζα σημειώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες διαπραγματεύονται με εκτιμώμενο δείκτη P/E για το 2025 στο 5,3x – 6,9x και P/B στο 0,7x, για δείκτη ROTE στο 12%. Πρόκειται για επίπεδα αποτιμήσεων που δεν είναι πλέον χαμηλά και βρίσκονται πολύ κοντά σε αυτά των τραπεζών της ανεπτυγμένης Ευρώπης (P/E στο 6,7x για το 2025 και P/B στο 0,8x για δείκτη ROTE στο 13%) και των τραπεζών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (P/E στο 6,5x για το 2025 και P/B στο 0,8x για δείκτη ROTE στο 14,6%). Ωστόσο, η μέση μερισματική απόδοση των ελληνικών τραπεζών για το 2024- 2025 θα κινηθεί στο 5,4%-6% και είναι υψηλότερη από αυτήν των τραπεζών της περιοχής EEMEA, που διαμορφώνεται στο 4,8%-5,5%, αλλά όχι τόσο υψηλή όσο των ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών τραπεζών, που κινείται στο 6,9 %-7,1%, και των τραπεζών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που είναι στο 6,1%-7%, αντίστοιχα.
Δυσκολεύει το «πρασίνισμα» των δανείων
– Τρεις μέρες απομένουν στις εταιρείες διαχείρισης για να υποβάλουν επικαιροποιημένους φακέλους στην ΤτΕ για την επαναδειοδότησή τους και, όπως έγραφε η στήλη, 5-6 εταιρείες αναμένεται ότι βγαίνουν εκουσίως από την κούρσα. Τα νεότερα που μαθαίνω κάνουν λόγο για απροθυμία των εταιρειών να λάβουν τη «μεγάλη άδεια», που τους δίνει δικαίωμα να αναχρηματοδοτούν δάνεια υπό εξυγίανση, ώστε αυτά να γυρίσουν «πράσινα» στις τράπεζες. Και αυτό μόνο καλό δεν είναι για την έξοδο των «κόκκινων» δανείων από την πραγματική οικονομία, που είναι και το τελικό ζητούμενο. Τα πράγματα δυσκολεύουν και από τον SSM, που δεν λέει να δει με καλό μάτι την αναχρηματοδότηση πρώην «κόκκινων» δανείων και από τις τράπεζες.
Τήρηση ρύθμισης δανείου ή πλειστηριασμός
– Μιλώντας για τράπεζες και δυσκολίες, χρήζει πλέον ιδιαίτερης προσοχής η τήρηση των ρυθμίσεων από τους δανειολήπτες. Και για τις τράπεζες, ώστε να μην αυξηθούν τα «κόκκινα» δάνεια και για τους δανειολήπτες, γιατί αλλιώς γίνεται μονόδρομος ο πλειστηριασμός. Η κρισιμότητα της τήρησης των ρυθμίσεων έχει να κάνει με την άνοδο των τιμών των ακινήτων. Όπως μου εξηγούσε φίλος τραπεζίτης, οι ρυθμίσεις δανείων που έχουν κάνει οι τράπεζες από το 2020 και μετά είναι αποκλειστικά μακροχρόνιες και περιλαμβάνουν κούρεμα. Για να παραμένουν σε ισχύ, ο δανειολήπτης πρέπει στον πρώτο χρόνο της ρύθμισης να μην έχει καθυστερήσει δόσεις πέραν των 90 ημερών και για τα επόμενα δύο χρόνια να μην έχει καθυστέρηση πάνω από έναν μήνα. Στην πράξη (με κάποιες εξαιρέσεις, που η μηνιαία δόση είναι κάτω των 100 ευρώ), ο δανειολήπτης δεν πρέπει να χάσει ούτε μία δόση. Αν χάσει, δεν υπάρχει διαφυγή από τον πλειστηριασμό ή την πώληση του δανείου. Και αυτό διότι θα είναι εκ των πραγμάτων αδύνατον να εξυπηρετήσει μια νέα ρύθμιση, η οποία θα λάμβανε ως βάση τις σημερινές υψηλότερες τιμές των ακινήτων και άρα θα απαιτούσε υψηλότερη μηνιαία δόση.
Μειώνεται η πλεονάζουσα ρευστότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών
– Η στήλη έγραφε για τις λήξεις κεφαλαίων που έχουν δανειστεί από την ΕΚΤ οι τράπεζες στο πλαίσιο του προγράμματος TLTRO III. H ρευστότητα αυτή αποσύρεται σταδιακά από το σύστημα, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις χορηγήσεις των τραπεζών. Η πλεονάζουσα ρευστότητα στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα έχει μειωθεί κατά 1,2 τρισ., σε 3,5 τρισ. ευρώ, από το υψηλό των 4,7 τρισ. τον Νοέμβριο του 2022, καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα μακροπρόθεσμα δάνεια που είχαν λάβει από την ΕΚΤ και το χαρτοφυλάκιο κρατικών και εταιρικών ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ μειώνεται, καθώς δεν επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση των ομολόγων που λήγουν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η πλεονάζουσα ρευστότητα θα μειωθεί περαιτέρω κατά 1,4 τρισ., σε 2,1 τρισ. ευρώ, μέχρι το τέλος του 2025. Σημειώνεται ότι σήμερα, 27 Μαρτίου, λήγουν TLTROs ύψους 215 δισ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
