Νέες θετικές αλλαγές καταγράφονται στις επικουρικές συντάξεις, που εμφανίζονται αυξημένες από 15 έως 90 ευρώ σε όσους συνταξιοδοτήθηκαν τον Ιανουάριο, ενώ από το 2026 «ανοίγει», λόγω πλεονάσματος η πόρτα για ετήσιες αυξήσεις που είχαν παγώσει με το δεύτερο μνημόνιο.
Παράλληλα, ξεκινά σταδιακά η απόδοση των 120.000 εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, μαζί με τα αναδρομικά, καθώς και η ευνοϊκή ρύθμιση για αναγνώριση ετών ασφάλισης σε όσους δεν έχουν κλείσει 15ετία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, μεγαλύτερη επικουρική σύνταξη προκύπτει για τους ασφαλισμένους 15 ταμείων, κυρίως των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, ΤΕΑΠΕΡΤ κ.λπ., λόγω των επιπλέον εισφορών άνω του 6% που κατέβαλαν έως το 2014. Όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό των επιπλέον εισφορών που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι και οι εργοδότες, τόσο υψηλότερη είναι η προσαύξηση της επικουρικής σύνταξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση επικουρική σύνταξη του ΤΕΑΠΕΡΤ με εισφορές 17% παρέχει μέση σύνταξη της τάξης των 550 ευρώ.
Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις
Οι αυξήσεις ξεκινούν από 40 ευρώ για επικουρικές συντάξεις με έξτρα εισφορές στα βαρέα ΙΚΑ και μπορεί να φτάνουν έως και τα 290 ευρώ, ανάλογα με το ύψος των επιπλέον εισφορών. Στις επικουρικές συντάξεις την προσαύξηση των επιπλέον εισφορών δικαιούνται όσοι αποχωρούν από την 1η/1/2015 και μετά, που εφαρμόστηκε ο νέος και δυσμενέστερος από πριν τρόπος υπολογισμού για τις επικουρικές. Οι δικαιούχοι των αυξήσεων εκτιμάται ότι ξεπερνούν τους 150.000 , από τους οποίους περίπου οι 80.000 είναι ήδη συνταξιούχοι μετά το 2015 από ταμεία που είχαν επιπλέον εισφορά για την επικουρική ασφάλιση.
Η προσαύξηση υπολογίζεται με συντελεστή 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς και αφορά τις εισφορές που καταβλήθηκαν μέχρι τις 31/12/2014 για την επικουρική ασφάλιση, σε ασφαλιστικά ταμεία που εντάχθηκαν μετέπειτα στον ΕΦΚΑ.
Να σημειωθεί ότι από 1/1/2015 εφαρμόζεται διπλός τρόπος υπολογισμού στις επικουρικές συντάξεις:
- Για τα έτη ασφάλισης έως το 2014 η επικουρική σύνταξη προκύπτει με συντελεστή 0,45% ανά έτος και με βάση τις συντάξιμες αποδοχές που είχαν οι ασφαλισμένοι από το 2002 έως το 2014.
- Για τα έτη από το 2015 και μετά μετρούν οι εισφορές και η ηλικία συνταξιοδότησης. Όσο περισσότερες είναι οι εισφορές και όσο πιο αργά βγαίνει κάποιος σε σύνταξη, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επικουρική του.
Σημειώνεται ότι στο τμήμα σύνταξης για τα έτη έως το 2014 επιβάλλεται μείωση 6% ως 30% στην επικουρική όταν ο ασφαλισμένος αποχωρεί με καθεστώς μειωμένης σύνταξης. Αντίθετα, για τα έτη από 2015 και μετά η ποινή πρόωρης εξόδου «αντικαταστάθηκε» από τους συντελεστές μείωσης των επικουρικών ανάλογα με την ηλικία αποχώρησης.
Επικουρικές συντάξεις με μηνιαία ποσά που κατά μέσο όρο κυμαίνονται από 128 ευρώ έως και 435 ευρώ ανάλογα με τις αποδοχές και τα έτη ασφάλισης θα πάρουν οι ασφαλισμένοι που θα συνταξιοδοτηθούν εντός του 2025.
Η μέση επικουρική σύνταξη που καταβάλλει ο ΕΦΚΑ ανέρχεται στα 195 ευρώ τον μήνα, από 180 ευρώ που ήταν το 2024, ποσό που θεωρείται ικανοποιητικό αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι από το 2015 και μετά ο υπολογισμός των επικουρικών συντάξεων έγινε δυσμενέστερος για τους νέους συνταξιούχους.
Στις επικουρικές συντάξεις δεν δίνονται αυξήσεις όπως στις κύριες, λόγω ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, ενώ από το 2024 τα στοιχεία δείχνουν πλεόνασμα περίπου άνω των 160 εκατ. ευρώ.
Εξαγορά πλασματικών ετών για επικουρικές συντάξεις
Μέσα στο επόμενο τρίμηνο προγραμματίζεται η έκδοση 35.000 επικουρικών από τις 120.000, μαζί με τα αναδρομικά που εκκρεμούν περί τα 3 χρόνια, ενώ η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, προωθεί ρύθμιση για τη δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών, όπως ισχύει και για την κύρια σύνταξη. Η διάταξη αυτή εκτιμάται ότι αφορά περίπου 30.000 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, στους οποίους θα δώσει τη δυνατότητα λήψης και επικουρικής σύνταξης. Η ρύθμιση προβλέπει ότι εάν κάποιος ασφαλισμένος δεν είχε τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης, θα μπορεί να προχωρήσει στην εξαγορά πλασματικών ετών για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών. Οι προϋποθέσεις για τη λήψη είναι αντίστοιχες με εκείνες που ισχύουν για τη λήψη κύριας σύνταξης. Συγκεκριμένα:
- Η συμπλήρωση 3.600 ημερών πραγματικής ασφάλισης στον επικουρικό φορέα.
- Η εξαγορά με κόστος 6% επί των τελευταίων αποδοχών του ασφαλισμένου και ελάχιστες αποδοχές στο ύψος του κατώτατου μισθού.
Έτσι, εξαγοράζοντας 900 ημέρες επικουρικής ασφάλισης (3 έτη), κάποιος συνταξιούχος ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει και επικουρική σύνταξη. Το κατώτατο κόστος θα διαμορφωθεί στα 49,8 ευρώ τον μήνα και θα μπορεί να φτάσει στα 1.729,8 ευρώ. Η εξόφληση θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ, είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.
Οι σχετικές αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων με σκοπό τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μπορούν να υποβληθούν σε οποιοδήποτε σημείο χρονικά, είτε άμεσα, είτε με την αίτηση συνταξιοδότησης, ανεξάρτητα από το έτος με τις διατάξεις του οποίου επιθυμεί ο ασφαλισμένος να θεμελιώσει δικαίωμα.
Προσοχή! Η αίτηση εξαγοράς δεν μπορεί να υποβληθεί μεταγενέστερα της αίτησης συνταξιοδότησης.
