THEPOWERGAME
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι συντάξεις είναι σημαντικά χαμηλότερες από τις αποδοχές πριν τη συνταξιοδότηση. Αυτό δυσκολεύει πολλούς ηλικιωμένους στο να διατηρήσουν ένα καλό βιοτικό επίπεδο μετά τη συνταξιοδότησή τους, υπογραμμίζει σε ρεπορτάζ του το Euronews. Στην ΕΕ, σχεδόν ένας στους έξι συνταξιούχους βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, με το ποσοστό να αυξάνεται από 12% το 2013 σε 15,5% το 2023. Πώς συγκρίνονται λοιπόν οι συντάξεις με το εισόδημα από την εργασία πριν τη συνταξιοδότηση στην Ευρώπη; Σε ποιες χώρες οι συνταξιούχοι λαμβάνουν το υψηλότερο και το χαμηλότερο ποσοστό των αποδοχών, που είχαν στα τελευταία χρόνια της καριέρας τους;
Ο Συνολικός Δείκτης Αναπλήρωσης της Eurostat αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων ως προς τη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου των ηλικιωμένων μετά τη συνταξιοδότηση.
Συγκρίνει το διάμεσο εισόδημα από συντάξεις των ατόμων ηλικίας 65-74 ετών με το διάμεσο εισόδημα από εργασία των ατόμων ηλικίας 50-59 ετών, εξαιρώντας άλλα κοινωνικά επιδόματα. Αυτό βοηθά στην κατανόηση της επάρκειας των συντάξεων. Το 2023, ο συνολικός δείκτης αναπλήρωσης στην ΕΕ ήταν 58%. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο που κέρδιζε 100 ευρώ μεταξύ 50-59 ετών θα λάμβανε 58 ευρώ ως συνταξιοδοτικό εισόδημα μεταξύ 65-74 ετών. Στην ΕΕ, ο δείκτης αυτός κυμαινόταν από 35% στην Κροατία έως 78% στην Ελλάδα. Η Ισπανία (77%) και η Ιταλία (75%) ακολούθησαν την Ελλάδα στην κορυφή, ενώ η Πορτογαλία ξεπέρασε επίσης τον μέσο όρο της ΕΕ με δείκτη 61%. Στον αντίποδα, η Λιθουανία (36%) και η Ιρλανδία (39%) ακολούθησαν την Κροατία, αποτελώντας τις τρεις χώρες με δείκτες κάτω από 40% στην ΕΕ.
Μεταξύ των τεσσάρων μεγαλύτερων οικονομιών της ΕΕ, η Γερμανία είχε το χαμηλότερο συνταξιοδοτικό εισόδημα σε σχέση με τις αποδοχές στα τελευταία χρόνια της εργασίας, με δείκτη 49%, ενώ η Γαλλία (59%) βρισκόταν μόλις πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, η Ισπανία και η Ιταλία συγκαταλέγονταν στις τρεις κορυφαίες χώρες, με ποσοστά άνω του 75%.
Σε 11 κράτη μέλη της ΕΕ, οι συντάξεις αντιστοιχούσαν σε λιγότερο από το ήμισυ του διαμέσου εισοδήματος των ατόμων προς το τέλος της επαγγελματικής τους ζωής. Μεταξύ αυτών ήταν η Γερμανία (49%), το Βέλγιο (48%) και η Δανία (47%). Οι υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες – η Σερβία (46%), το Μαυροβούνιο (38%) και η Αλβανία (37%) – είχαν επίσης χαμηλούς συνολικούς δείκτες αναπλήρωσης, ευθυγραμμιζόμενες περισσότερο με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Χάσμα φύλου στις συντάξεις
Ο Συνολικός Δείκτης Αναπλήρωσης διαφέρει επίσης ανά φύλο. Στην ΕΕ, οι άνδρες (60%) λάμβαναν τρεις ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) περισσότερες από τις γυναίκες (57%). «Αν και η διαφορά μεταξύ των μέσων συντάξεων ανδρών και γυναικών συνεχίζει να μειώνεται, τα συνεχιζόμενα χάσματα στη φτώχεια στην τρίτη ηλικία, στο ύψος των συντάξεων και στην κάλυψη του συνταξιοδοτικού συστήματος αποδεικνύουν την ύπαρξη επίμονων ανισοτήτων», ανέφερε η Έκθεση για την Επάρκεια των Συντάξεων, της Κομισιόν και της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας. Στο ένα τρίτο των κρατών μελών της ΕΕ, ο συνολικός δείκτης αναπλήρωσης ήταν υψηλότερος για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες. Για παράδειγμα, στη Γερμανία, οι συντάξεις αντιστοιχούσαν στο 54% των αποδοχών των γυναικών στα τελευταία χρόνια της καριέρας τους, σε σύγκριση με 46% για τους άνδρες.
Αυτή η τάση παρατηρήθηκε επίσης στη Δανία και την Ιρλανδία, όπου ο δείκτης ήταν υψηλότερος για τις γυναίκες κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.). Η Ισπανία και η Πορτογαλία είναι οι πιο μειονεκτικές χώρες για τις γυναίκες συνταξιούχους. Στην Ισπανία, ο συνολικός δείκτης αναπλήρωσης ήταν 63% για τις γυναίκες, σημαντικά χαμηλότερος από το 83% για τους άνδρες. Ομοίως, στην Πορτογαλία, οι γυναίκες είχαν δείκτη αναπλήρωσης 50% σε σύγκριση με 71% για τους άνδρες, πράγμα που σημαίνει ότι οι γυναίκες συνταξιούχοι λάμβαναν 30% λιγότερο από τους άνδρες. Η παροχή των πραγματικών στοιχείων εισοδήματος, τόσο σε ευρώ όσο και σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPS), για αυτές τις δύο ηλικιακές ομάδες θα είχε προσφέρει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα. Ωστόσο, η Eurostat δεν μπόρεσε να τα παρέχει όταν το Euronews Business τα ζήτησε, καθώς δεν είναι δημόσια διαθέσιμα.
Ωστόσο, οι συντάξεις στην τρίτη ηλικία ανά άτομο μπορούν να προσφέρουν μια εικόνα για την οικονομική κατάσταση των συνταξιούχων στην Ευρώπη.
Ποιες χώρες προσφέρουν τις υψηλότερες συντάξεις;
Υπάρχουν σημαντικές ανισότητες στις συντάξεις σε όλη την Ευρώπη. Το 2021, η μέση μηνιαία ακαθάριστη δαπάνη για συντάξεις ανά δικαιούχο κυμαινόταν από 226 ευρώ στη Βουλγαρία έως 2,575 ευρώ στο Λουξεμβούργο. Ο μέσος όρος στην ΕΕ ήταν 1,294 ευρώ. Σε ονομαστικούς όρους, οι χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης έχουν τις υψηλότερες συντάξεις και είναι πρώτες στη λίστα, ενώ οι χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης τείνουν να έχουν πολύ χαμηλότερες δαπάνες συντάξεων ανά άτομο.
Το χάσμα στενεύει όταν προσαρμόζεται για τα πρότυπα αγοραστικής δύναμης (PPS), κυμαινόμενο από 437 ευρώ στη Βουλγαρία έως 1,681 ευρώ στο Λουξεμβούργο εντός της ΕΕ. Ωστόσο, η γενική τάση παραμένει αμετάβλητη. Οι χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης συνεχίζουν να έχουν τις υψηλότερες συντάξεις, ενώ οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων καταγράφουν χαμηλότερα ποσά. Αξιοσημείωτο είναι ότι η θέση της Ελβετίας μειώνεται σημαντικά σε όρους αγοραστικής δύναμης (PPS), ενώ η Ρουμανία και η Τουρκία παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με την κατάταξή τους στις ονομαστικές συντάξεις.
Σημασία του κόστους μακροχρόνιας φροντίδας
Τα επίπεδα των συντάξεων δείχνουν ότι ο Συνολικός Δείκτης Αναπλήρωσης από μόνος του δεν επαρκεί για τη σύγκριση των καλύτερων συνθηκών συνταξιοδότησης μεταξύ των χωρών. Για παράδειγμα, αν και ο δείκτης είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ στην Ολλανδία και τη Δανία, οι θέσεις τους στις μέσες συντάξεις προσαρμοσμένες για την αγοραστική δύναμη (PPS) είναι σημαντικά υψηλότερες.
Η Έκθεση για την Επάρκεια των Συντάξεων υπογραμμίζει επίσης ότι το συνολικό κόστος μακροχρόνιας φροντίδας (LTC) χωρίς δημόσια κοινωνική προστασία μπορεί να είναι ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με το συνταξιοδοτικό εισόδημα των ηλικιωμένων. «Η αλληλεπίδραση μεταξύ των συνταξιοδοτικών εισοδημάτων και της κάλυψης της μακροχρόνιας φροντίδας είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση ενός επαρκούς εισοδήματος στην τρίτη ηλικία και αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης», αναφέρει η έκθεση.
Για παράδειγμα, ορισμένες χώρες διαθέτουν σχετικά γενναιόδωρη δημόσια κάλυψη για το κόστος της μακροχρόνιας φροντίδας, αλλά έχουν μεσαίους δείκτες αναπλήρωσης των συντάξεων, σύμφωνα με την έκθεση. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι σκανδιναβικές χώρες, όπου οι υπηρεσίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παροχή κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και το Βέλγιο, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες, η Μάλτα, η Ιρλανδία και η Ουγγαρία.
Διαβάστε επίσης
Η έλλειψη επενδυτικών κεφαλαίων επιβραδύνει την ελληνική αγορά ακινήτων
Πάσχα με περικοπές; Η αποθήκευση στο επίκεντρο της ενεργειακής κρίσης
Δήμος Αθηναίων: Πώς θα λειτουργεί η κάρτα ενεργειακής φτώχειας
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
