THEPOWERGAME
Παρεμβάσεις και διορθώσεις σχετικά με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, έτσι ώστε μέχρι τέλος του έτους να έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία σε όλο το φάσμα της οικονομίας, σχεδιάζει η κυβέρνηση, δύο μήνες πριν από την εφαρμογή της σε βιομηχανία, λιανεμπόριο και λαϊκές αγορές (1η Ιουλίου).
Ειδική ομάδα καταγράφει τα προβλήματα δυσλειτουργικότητας που έχουν διαπιστωθεί και αναμένεται να προτείνει λύσεις που θα βελτιώνουν την εφαρμογή του μέτρου. Μια από τις παρεμβάσεις που εξετάζονται είναι η ύπαρξη ενός μικρού, ελαστικού χρονικού ορίου, εντός του οποίου θα μπορεί ο εργαζόμενος να χτυπά την κάρτα του, χωρίς να αλλάζει το ωράριο εργασίας. Το όριο αυτό δεν μπορεί να είναι πάνω από 15 με 20 λεπτά, πριν και μετά τη λήξη του ωραρίου.
Από τον περασμένο Οκτώβριο, δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας να μην καταχωρίζουν τις αλλαγές του ωραρίου και την υπερωριακή απασχόληση πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους. Αυτό, σύμφωνα με τους εργαζόμενους στο λιανεμπόριο, είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα στην καταγραφή των υπερωριών.
Ήδη, το υπουργείο Εργασίας εφαρμόζει την κάρτα πιλοτικά στα σούπερ μάρκετ, τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες, κάτι που αφορά περί τους 500.000 εργαζόμενους.
Κατά το υπουργείο, η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας «είναι το απόλυτο όπλο στα χέρια του εργαζόμενου, για να πολεμήσει την υποδηλωμένη εργασία». Άλλωστε, για αδήλωτη εργασία επιβάλλονται πρόστιμα 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο και συνεπώς έχει μεταφερθεί ένας μεγάλος όγκος από την αδήλωτη στην υποδηλωμένη εργασία, προξενώντας ζημιά και για τον εργαζόμενο, αλλά και για τον ΕΦΚΑ.
Η κάρτα θα εφαρμοσθεί σχεδόν την ίδια εποχή με τη νέα διευθέτηση του χρόνου εργασίας, όσον αφορά την εργασία τα Σαββατοκύριακα.
Σε λαϊκές και λιανεμπόριο
Από την 1η Ιουλίου, η ψηφιακή κάρτα μπαίνει στις λαϊκές και στο λιανεμπόριο που απασχολούν από 1 έως 10 εργαζόμενους, κατηγορία δηλαδή που υπάγονται όλοι οι αδειούχοι πωλητές των λαϊκών αγορών.
Ειδικότερα, στον κλάδο των λαϊκών αγορών, αλλά και σε κάθε άλλου είδους επιχείρηση που οι εργαζόμενοι δεν ξεκινούν ή ολοκληρώνουν την ημερήσια απασχόλησή τους από την έδρα του αδειούχου πωλητή – εργοδότη τότε ο μηχανισμός της ψηφιακής κάρτας εργασίας διαφοροποιείται, αφού αυτή εφαρμόζεται μόνο για εργαζόμενους με φυσική παρουσία στην έδρα της επιχείρησης.
Στην περίπτωση λοιπόν κατά την οποία δεν υφίσταται χτύπημα κάρτας κατά την έναρξη, ή/και κατά τη λήξη της απασχόλησης των εργαζομένων στον κλάδο, λόγω της φύσης του αντικειμένου της εργασίας, αφού καθημερινά στήνεται ο πάγκος σε διαφορετικό σημείο, τεκμαίρεται ως ωράριο εργασίας για τη συγκεκριμένη ημέρα, το δηλωθέν στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Σε περίπτωση προσέλευσης μετά τη δηλωμένη έναρξη του ωραρίου, ή αποχώρησης πριν τη δηλωμένη λήξη του ωραρίου, κρίνεται απαραίτητη η σήμανση της κάρτας (εφόσον η προσέλευση καθώς και η αποχώρηση είναι εντός του προκαθορισμένου ωραρίου). Η ανωτέρω σήμανση κρίνεται απαραίτητη , μεταξύ άλλων και για λόγους ασφάλειας δικαίου του εργαζόμενου (π.χ. εργατικό ατύχημα).
Προστατευτικές δικλείδες αποτελούν οι εξής παρακάτω προβλέψεις/ρήτρες:
- Ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δυσμενής διάκριση σε βάρος του.
- Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πριν από την ανάληψη της εργασίας, ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε.
- Τα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν έναν ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, αλλιώς η σύμβαση κατά παραγγελία είναι άκυρη.
- Εφαρμόζονται οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας του, και ειδικά για την υπερεργασία, την υπερωρία και τον χρόνο ημερήσιας ανάπαυσης.
- Οι συμβάσεις κατά παραγγελία θα αναγγέλλονται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και θα παρακολουθούνται από τους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής MyErgani app.
- Ο έλεγχος της εργασίας κατά παραγγελία θα διενεργείται από την Επιθεώρηση Εργασίας και για τις όποιες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίες θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα προβλεπόμενα πρόστιμα.
Πού παραβιάζεται η νομοθεσία
Πάντως, ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις καταστρατήγησης του μέτρου:
- Εργαζόμενοι που δουλεύουν για λογαριασμό τρίτων εταιρειών (shop in a shop) σε καταστήματα καλλυντικών, εμπορικών κέντρων, spa, κέντρων αισθητικής, αρωματοπωλείων, κ.λπ., δεν «χτυπούν» κάρτα.
- Supermarkets, logistics, πολυκαταστήματα δεν παρέχουν τη δυνατότητα της ψηφιακής κάρτας στο προσωπικό εργολάβων στις αποθήκες παράλληλα με το δικό τους προσωπικό, με τις ειδικότητες του «picker» προετοιμασίας παραγγελιών και του φορτοεκφορτωτή.
- Εργαζόμενοι που πιάνουν δουλειά στις 5 π.μ. έχουν λάβει οδηγίες να χτυπούν κάρτα στις 6 π.μ. ώστε να μην φανεί στην «Εργάνη» η μία ώρα της νυχτερινής απασχόλησης.
- Εταιρείες security με εργολαβίες 24ωρων – επταήμερων εβδομαδιαίων φυλάξεων εγκαταστάσεων και κτιρίων του Δημοσίου και φορέων αυτού, συνεχίζουν να εφαρμόζουν 12ωρη απασχόληση των φυλάκων, με την ψηφιακή κάρτα των εργαζομένων να είναι μονίμως «χτυπημένη» σε 8ωρες βάρδιες καθημερινές και όχι Κυριακές και αργίες και πάντα σε ημερήσια βάρδια.
- Συνεργεία καθαρισμού με εργολαβίες σε μεγάλα κτίρια, ιδιωτικών εταιρειών αλλά και του Δημοσίου, με βασική απασχόληση τις νυχτερινές ώρες που οι εγκαταστάσεις δεν λειτουργούν, εμφανίζουν «χτυπημένες» τις κάρτες μόνο σε ημερήσιες βάρδιες.
- Σε ωρομίσθιους επισημαίνεται ότι δεν πρέπει να ξεχνούν να χτυπήσουν την κάρτα τους στο 4ωρο, παρά το γεγονός ότι συνεχίζουν την εργασία τους μέχρι 8ωρο.
- Σε υπαλλήλους ηλεκτρονικών παραγγελιών δόθηκε η εντολή να χτυπούν την κάρτα τους, ανεξάρτητα εάν έχουν τελειώσει την παραγγελία τους ή όχι.
- Σε οδηγούς ζητήθηκε να μην χτυπούν καθόλου κάρτα.
- Προϊστάμενοι καταστημάτων έχουν ζητήσει από τους εργαζόμενους να τους εκτυπώσουν το QR CODE από τις κάρτες, λέγοντάς τους ότι αναλαμβάνουν οι ίδιοι την «υποχρέωση» χτυπήματος της κάρτας.
Ποινές και πρόστιμα ανά παράβαση
Σύμφωνα με το ποινολόγιο της μη τήρησης της εργατικής νομοθεσίας, για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ήδη Κάρτα Εργασίας αλλά και για αυτές που θα υπαχθούν στο καθεστώς αυτό προβλέπονται οι εξής ποινές:
- Μη ενεργοποίηση Ψηφιακής Κάρτας εργαζομένου (€10.500)
- Υποβολή στοιχείων της Ψηφιακής Κάρτας εργαζομένου που τελούν σε απόκλιση με την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης (€3.000)
- Μη προβλεπόμενη μη υποβολή των στοιχείων της Ψηφιακής Κάρτας εργαζομένου για την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης (€3.000)
- Εφαρμογή ευέλικτου ωραρίου σε εργαζόμενο, για τον οποίο δεν έχει ενεργοποιηθεί η ευέλικτη προσέλευση και η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας (€2.000)
- Μη τήρηση για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δέκα (10) ετών των στοιχείων του συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας, εφόσον παρεμποδίζεται ο έλεγχος και η επαλήθευση οικονομικών απαιτήσεων εργαζομένου σε εν γένει εργατική διαφορά (€4.000)
- Μη υποβολή δήλωσης στοιχείων εργασιακής σχέσης στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ σε περίπτωση μεταβολών στοιχείων δήλωσης πριν την εφαρμογή της μεταβολής και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο που αφορούν (€2.000)
- Μη υποβολής δήλωσης «Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας» μερικώς απασχολούμενου σε περίπτωση μεταβολής της Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας πριν την μεταβολή και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο που αφορούν (€2.000)
- Μη υποβολής δήλωσης «Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας» πλήρως απασχολούμενου σε περίπτωση μεταβολής της Οργάνωσης Χρόνου (€600).
Να σημειωθεί ότι η αδήλωτη και η υποδηλωμένη εργασία εκτός από τους εργαζόμενους πλήττει και τις επιχειρήσεις, οι οποίες εφαρμόζουν τη νομοθεσία και καλούνται να αντιμετωπίσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό εκείνων που την παραβιάζουν. Επομένως, η αντιμετώπισή των φαινομένων αυτών αποτελεί παράγοντα επίτευξης της αποκατάστασης συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά εργασίας. Επιπλέον, η τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και η αντιμετώπιση της αδήλωτης και της υποδηλωμένης εργασίας εκτός των άλλων συμβάλλει και στον περιορισμό της παραοικονομίας, καθώς τα έσοδά τους καταγράφονται στο ΑΕΠ.