Ασφαλιστικό νομοσχέδιο: Πόσα κερδίζουν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι

Νέο πακέτο παροχών για χιλιάδες εργαζόμενους, συνταξιούχους και ανέργους φέρνει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που τέθηκε χθες σε διαβούλευση, με αιχμή τη συνολική αναμόρφωση της λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) και της δυνατότητας συνταξιοδότησης και λήψης εφάπαξ εισφοράς ακόμα και με 15 χρόνια ασφάλισης.

Στις ευνοϊκές ρυθμίσεις συγκαταλέγονται:

• η εργασία των συνταξιούχων με ετήσιο όφελος μέχρι 4.400 ευρώ,
• η επέκταση των επιδομάτων μητρότητας σε όλες τις μητέρες,
• η καθιέρωση αναλογικού επιδόματος ανεργίας, ανάλογα με τις ημέρες ασφάλισης
• η χορήγηση σύνταξης σε ασφαλισμένους με χρέη ως 30.000 ευρώ, καθώς και επικουρικής σύνταξης με 15 έτη.
• Η δυνατότητα συνταξιοδότησης από αυτά στα 55 έτη με 20 χρόνια ασφάλισης, από τα Επαγγελματικά Ταμεία Ασφάλισης, καθώς και η λήψη του 50% του εφάπαξ κεφαλαίου, ακόμη κι αν ο δικαιούχος συνεχίζει να εργάζεται.

1. Πώς συνταξιοδοτούνται οι ασφαλισμένοι στα ΤΕΑ

Κεντρικός κορμός του νομοσχεδίου είναι η συνολική αναμόρφωση των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και η δυνατότητα  δημιουργίας πολυεργοδοτικών ή μονοεργοδοτικών επαγγελματικών ταμείων με 100 άτομα. Επίσης ΤΕΑ μπορούν να ιδρύουν μεμονωμένα ή συλλογικά, μεταξύ ελευθέρων επαγγελματιών, αγροτών ή των επαγγελματικών τους οργανώσεων, χωρίς να απαιτείται επαγγελματική κλαδική συνάφεια των επιχειρήσεων ή των ασφαλισμένων μεταξύ τους.

Τα ΤΕΑ θα δίνουν συμπλήρωμα σύνταξης που ανάλογα με το ύψος των εισφορών και των αποδόσεών τους μπορεί να φτάνει και στο 20% της κύριας σύνταξης και θα είναι ουσιαστικά μια δεύτερη επικουρική σύνταξη. Δηλαδή με μια κύρια σύνταξη στα 1.000 ευρώ και επικουρική 180 ευρώ από τον ΕΦΚΑ, ο ασφαλισμένος που θα έχει και επαγγελματικό ταμείο με εισφορές 20 ετών, μπορεί να πάρει και άλλα 200 ευρώ, δηλαδή να φτάνει σε σύνολο συντάξεων τα 1.380 ευρώ.

Για τους ασφαλισμένους σε ΤΕΑ, οι συνταξιοδοτικές παροχές καταβάλλονται εφάπαξ ή σε μηνιαία βάση ή με συνδυασμό εφάπαξ και σύνταξης. Όταν οι παροχές καταβάλλονται εφάπαξ θα φορολογούνται με συντελεστή 5% ως 20%. Όταν καταβάλλονται ως μηνιαία σύνταξη θα έχουν φόρο 2,5% ως 15%.  Η εποπτεία τους θα ασκείται από την Τράπεζα της Ελλάδος ενώ η βιωσιμότητά τους θα πιστοποιείται από ανεξάρτητη αναλογιστική μελέτη.

Για την ίδρυσή Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης  απαιτούνται τουλάχιστον 100 άτομα. Τα Τ.Ε.Α. προβλέπουν στο καταστατικό τους ως ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής:

• Την συνταξιοδότηση από τον κύριο φορέα ασφάλισης
• Την ηλικία των 62, ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης στο Τ.Ε.Α., όπως το ελάχιστο αυτό ηλικιακό όριο διαμορφώνεται κάθε φορά για την λήψη πλήρους σύνταξης από τον κύριο φορέα ασφάλισης και,
• την ηλικία των 55 ετών με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης, ή ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση τερματίζεται χωρίς τη βούληση του εργαζομένου ή λόγω της συμμετοχής του σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου.
• Ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν τα 62 έτη ή τα 55 με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης στο Τ.Ε.Α. και συνεχίζουν να απασχολούνται μπορούν σε περίπτωση προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών να λάβουν, κατόπιν αιτήσεώς τους, ως προκαταβολή το ήμισυ (50%) της αξίας του λογαριασμού τους κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης. Το εναπομένον ποσό της συνταξιοδοτικής παροχής παραμένει στον λογαριασμό τους όπου συνεχίζουν να καταβάλλονται οι σχετικές εισφορές, προκειμένου να λάβουν μελλοντική συνταξιοδοτική παροχή. Η ευχέρεια αυτή παρέχεται σε όποιον ασφαλισμένο δεν έχει συνταξιοδοτηθεί από τον κύριο φορέα ασφάλισης.
• Πρόωρη λήψη συνταξιοδοτικής παροχής δύναται να προβλέπεται, εφόσον έχουν διανυθεί τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης και δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις λήψης προκαταβολής.
• Σε περίπτωση παράλληλης ασφάλισης μέλους σε περισσότερα του ενός ΤΕΑ, ο χρόνος ασφάλισης υπολογίζεται αυτοτελώς για το κάθε ένα ΤΕΑ. Αυτό σημαίνει ότι με ασφάλιση σε δύο επαγγελματικά ταμεία, ο εργαζόμενος κατοχυρώνει και διπλές συνταξιοδοτικές παροχές.

Ως προς τη διασφάλιση των κεφαλαίων που διαχειρίζονται, προβλέπεται η επένδυση των εισφορών με βάση το πλαίσιο κανόνων της Τράπεζας της Ελλάδος. Επιπρόσθετα μπορούν να επενδύουν μέχρι 70% του ενεργητικού σε μετοχές, διαπραγματεύσιμα χρεόγραφα εξομοιούμενα προς μετοχές και σε εταιρικά ομόλογα. Η Τ.τ.Ε δύναται να επιβάλλει χαμηλότερο όριο, πάντως όχι χαμηλότερο του 35%.

2. Εισφορές και φορολογικό καθεστώς

Από 1/1/2024, οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλει ο εργαζόμενος και ο εργοδότης υπέρ των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν ετησίως και σωρευτικά, είτε το 20% του ακαθάριστου εισοδήματος του εργαζομένου από μισθωτή εργασία, είτε το ποσό των 15.000 ευρώ, αναπροσαρμοζόμενο κατ’ έτος βάσει του δείκτη τιμών καταναλωτή.

Σε περιπτώσεις εξόδου από την ασφάλιση, που αντιστοιχούν σε έως 5 έτη, επιβάλλεται φορολογική κράτηση 10% εφόσον καταβάλλονται περιοδικά και 20% εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ. Για παροχές που αντιστοιχούν σε 6 έως 15 έτη ασφάλισης, ο φόρος είναι 7,5% και 15% αντίστοιχα.

Για παροχές που αντιστοιχούν σε  16 έως 25 έτη ασφάλισης, ο φόρος είναι 5% και 10% αντίστοιχα και για παροχές που αντιστοιχούν σε 26 και περισσότερα έτη ασφάλισης, ο φόρος είναι 2,5% εφόσον καταβάλλονται περιοδικά ως σύνταξη και 5% εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ. Οι συντελεστές των ανωτέρω περιπτώσεων προσαυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης ρευστοποίησης του ατομικού του λογαριασμού. Για παροχές που αντιστοιχούν σε 26 και περισσότερα έτη ασφάλισης, ο φόρος είναι 2,5% εφόσον καταβάλλονται περιοδικά ως σύνταξη και 5% εφόσον καταβάλλονται εφάπαξ.

3. Κέρδη από την απασχόληση συνταξιούχων

Καταργείται η ποινή μείωσης της σύνταξης 30% για εργαζόμενους συνταξιούχους και θέσπιση κρατήσεων σε μισθό και προσαύξηση σε εισφορές. Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι ως μισθωτοί θα έχουν κράτηση 10% στο μισθό. Αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες μόνο με κύρια ασφάλιση (ΟΑΕΕ), θα πληρώνουν την εισφορά με προσαύξηση 50%, ενώ αν είναι αυτοαπασχολούμενοι με κύρια και επικουρική ασφάλιση (π.χ., δικηγόροι και μηχανικοί), θα πληρώνουν την εισφορά κύριας ασφάλισης με προσαύξηση 40% και την εισφορά επικουρικής με προσαύξηση 40%. Οι συνταξιούχοι μισθωτοί θα επιβαρύνονται με 10% εισφορά «υπέρ ΕΦΚΑ». Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα επιβαρύνονται με το κόστος της πρώτης εισφοράς 115 ευρώ.  Την παρακράτηση υπερ ΕΦΚΑ (10%) θα καταβάλει κάθε απασχολούμενος μισθωτός του οποίου οι αποδοχές από εργασία δεν θα ξεπερνούν το 12πλάσιο της μηνιαίας Εθνικής Σύνταξης (413 ευρώ), δηλαδή 4.965 ευρώ. Με το νέο καθεστώς οι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν το 100% της σύνταξης, γεγονός που συμφέρει να δηλώνουν την εργασία, καθώς θα έχουν όφελος από 1.200-4.300 ευρώ και ταυτόχρονα ο χρόνος εργασίας θα προσμετράται ως αύξηση της σύνταξης. Η σύνταξη, από 1-1-2024, θα καταβάλλεται στο ακέραιο για όλες τις περιπτώσεις, αφού θα καταργηθεί η περικοπή κατά 30% που ισχύει από το 2020 (νόμος Βρούτση).

4. Απασχόληση αναπήρων

Από 1/1/2024 αίρεται η απαγόρευση για την απασχόληση συνταξιούχων αναπηρίας, και δεν θα επιβάλλεται ούτε η κράτηση 10% που προβλέπεται για τους υπόλοιπους συνταξιούχους που απασχολούνται. Τα άτομα με αναπηρία που συνταξιοδοτούνται δεν επιτρέπεται να εργαστούν.

5. Πώς θα παίρνουν σύνταξη όσοι χρωστούν από 10.000-30.000

Χορηγείται το 40% της σύνταξης σε όσους χρωστούν ως 30.000 ευρώ στον ΟΑΕΕ και ως 10.000 ευρώ στον ΟΓΑ. Αίτηση θα μπορούν να υποβάλουν στο 67ο έτος εφόσον έχουν πληρώσει 20 χρόνια ασφάλισης. Προβλέπεται άρση τραπεζικού απορρήτου και αν οι καταθέσεις τους είναι πάνω από 12.000 ευρώ, η αίτηση θα απορρίπτεται. Το άλλο 60% της σύνταξης θα συμψηφίζεται με τις οφειλές και όταν το χρέος φτάσει στις 20.000 ευρώ για ΟΑΕΕ ή 6.000 ευρώ για ΟΓΑ, τότε θα δίδεται όλη η σύνταξη και θα παρακρατείται η υπόλοιπη οφειλή σε 60 δόσεις. Για την έγκριση της οφειλής και της ρύθμισης θα υπάρχει ειδική πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα πραγματοποιούνται έλεγχοι και θα διασταυρώνονται οι τραπεζικές καταθέσεις των οφειλετών. Αν οφειλέτης έχει συμπληρώσει το 67ο έτος και έχει οφειλή 30.000 ευρύ, θα βγάλει σύνταξη 470 ευρώ (98 ευρώ η ανταποδοτική και 371,7 ευρώ με 15ετία). Ο συνταξιούχος αυτός θα λαμβάνει 200 ευρώ το μήνα για 3,5 έτη μέχρι το χρέος να περιοριστεί στα 20.000 ευρώ. Αν οφειλέτης χρωστάει 30.000 ευρώ και έχει 40 έτη ασφάλισης θα βγάλει σύναξη 820 ευρώ και για 24 μήνες θα λαμβάνει σύνταξη 415 ευρώ το μήνα.

6. Με 15ετία οι επικουρικές

Καθιερώνεται η 15ετία ως ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης για την έκδοση επικουρικής σύνταξης από όλα τα Ταμεία και με διαδοχική ασφάλιση, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα έκδοσης των επικουρικών εντός 3 μηνών μετά την απονομή κύριας σύνταξης (fast track).

7. Συντάξεις θανόντων

Θα χορηγείται σύνταξη θανάτου για όλα τα άγαμα ορφανά τέκνα έως το 24ο έτος της ηλικίας τους, ανεξαρτήτως εάν σπουδάζουν ή όχι και ανεξαρτήτως του πότε επήλθε ο θάνατος του γονέα. Με αυτόν τον τρόπο, ορφανά τέκνα που έχαναν τη σύνταξη θανάτου του γονέα τους μόλις συμπλήρωναν τα 18 τους έτη (εάν ο θάνατος γονέα είχε επέλθει προ του 2016 και δεν σπούδαζαν), πλέον θα την λαμβάνουν για έξι επιπλέον χρόνια, όπως ακριβώς συμβαίνει όταν ο θάνατος του γονέα επήλθε μετά το 2016.

8. Στο 100% από 50% οι συντάξεις σε τέκνα με αναπηρία σε Δημόσιο και ΝΑΤ 

Επεκτείνεται στο Δημόσιο και στο πρώην ΝΑΤ η εφαρμογή της ειδικής ρύθμισης (που ήδη ισχύει και εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που ο θανών γονέας προέρχεται από τον Ιδιωτικό τομέα) που προβλέπει ότι τα αμφοτεροπλεύρως ορφανά τέκνα με βαριά αναπηρία λαμβάνουν το 100% της σύνταξης των γονέων τους (από 50% που ισχύει με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο).

9. Επικουρική σύνταξη σε πρατηριούχους

Χορηγείται επικουρική σύνταξη από το πρώην ΤΕΑΠΥΚ σε ετεροεπαγγελματίες πρατηριούχους υγρών καυσίμων οι οποίοι λόγω πληθυσμιακών κριτηρίων (πόλεις ως 3.000 κατοίκους) συνταξιοδοτούνται από τον ΟΓΑ. Οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν  επικουρική από τη στιγμή που έχουν πληρώσει εισφορές στο ΤΕΥΑΥΕΚ, τουλάχιστον για 15 έτη. Η διάταξη εφαρμόζεται και για τους συνταξιούχους των οποίων η σύνταξη ΤΕΑΥΕΚ ανεστάλη λόγω συνταξιοδοτήσεώς τους από τον ΟΓΑ. Ανάλογη διάταξη ισχύει και για το επικουρικό των αρτοποιών, που επίσης συνταξιοδοτούνται από τον ΟΓΑ.

10. Επίδομα προσωπικής διαφοράς

Χορηγείται επίδομα προσωπικής διαφοράς 200, 150 και 100 ευρώ σε συνταξιούχους του ΕΦΚΑ που έχουν προσωπική διαφορά κύριας σύνταξης άνω των 10 ευρώ. Η πληρωμή του επιδόματος έχει προγραμματιστεί για να γίνει από 11 ως 22 Δεκεμβρίου, πριν την καταβολή των συντάξεων μηνός Ιανουαρίου, που θα έχουν και την αύξηση 3% για το 2024. Το επίδομα είναι ανάλογο της κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος κύριων συντάξεων. Οι συνταξιούχοι με κύρια σύνταξη ή άθροισμα ως 700 ευρώ παίρνουν τα 200 ευρώ, από 700,01 ως 1.100 ευρώ παίρνουν 150 ευρώ και από 1.100,01 ως 1.600 ευρώ παίρνουν τα 100 ευρώ. Συντάξεις άνω των 1.600 ευρώ δεν παίρνουν επίδομα.

Επίδομα μητρότητας σε όλες τις μητέρες

Επεκτείνεται το επίδομα μητρότητας  (780 ευρώ το μήνα) σε μητέρες ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες, αλλά και σε όλες τις μητέρες που έχουν μισθωτή απασχόληση όπως στα π. Ταμεία ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ που με την ισχύουσα νομοθεσία λάμβαναν μόνο το επίδομα κυοφορίας και λοχείας από τον φορέα τους. Το επίδομα θα χορηγείται στις νέες κατηγορίες από 1/1/2024. Την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας μη μισθωτών δικαιούνται και η τεκμαιρόμενη μητέρα που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και η μη μισθωτή που υιοθετεί τέκνο έως την ηλικία των 8 ετών.

11. Ελάχιστη προϋπόθεση συνταξιοδότησης τα 6 έτη και 100 ένσημα

Αυξάνεται από τα 5 σε 6 το ελάχιστο χρονικό όριο για τη λήψη μειωμένη σύνταξης με 100 ένσημα ανά έτος. Η διάταξη ισχύει για τους ασφαλισμένους προ της 1ης.1.1993, που λόγω της πανδημίας δεν συμπλήρωσαν το 2020 τα 100 ένσημα για να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης για τη λήψη μειωμένης σύνταξης. Για παράδειγμα, παλαιός ασφαλισμένος 62 ετών για να λάβει μειωμένη σύνταξη τον 11ο/2023 χρειάζεται συνολικά 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 100 ημέρες κατ΄ έτος την τελευταία πενταετία, δηλαδή τα έτη 2023, 2022, 2021, 2020, 2019. Αν, λόγω Covid-19, δεν συμπληρώνει τις 100 ημέρες το 2020 και δεν έχει επιδοτούμενη ανεργία ΟΑΕΔ για να τις συμπληρώσει. Με τη νέα διάταξη θα αναζητηθούν οι 100 ημέρες που λείπουν το 2020 στα έτη 2023, 2022, 2021, 2019, 2018. Αντίστοιχα, με αίτηση το 2024, θα αναζητηθούν τα 100 ένσημα στα έτη 2024, 2023, 2022, 2021 και 2019.

12. Χορήγηση εφάπαξ σε κληρικούς ανεξαρτήτως σύνταξης

Χορηγείται εφάπαξ στους κληρικούς πριν τη σύνταξη. Οι κληρικοί μπορούν να αιτηθούν την καταβολή εφάπαξ εφόσον έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους. Όσοι λάβουν την εφάπαξ παροχή δεν δικαιούνται συμπληρωματικό ποσό και απαλλάσσονται της παρακράτησης και καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για τον κλάδο εφάπαξ.

13. Χαμηλές εισφορές για αγρότες με καταλύματα

Διατηρούνται ως το τέλος του 2023 οι χαμηλές εισφορές για τους αγρότες που λειτουργούν παράλληλα τουριστικά καταλύματα ως 10 δωματίων. Από 1ης/1/2024 οι εν λόγω επιχειρηματίες θα καταβάλουν τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών.

14. Επιτόκιο 5,5% για όσους έχουν χρέη

Διατηρείται ως και τον Σεπτέμβριο του 2025 η αναστολή αύξησης του επιτοκίου που ισχύει στις ρυθμίσεις χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Το επιτόκιο ρύθμισης θα είναι στο 5,5% για ρυθμίσεις χρεών με 24 δόσεις και για αιτήσεις που θα υποβληθούν ως τον Σεπτέμβριο του 2025.

15. Προπληρωμένη Κάρτα στα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ

Προβλέπεται η χρήση προπληρωμένης κάρτας για την πληρωμή επιδομάτων. Τα επιδόματα ανεργίας, τέκνων, ανασφάλιστου υπερήλικα θα καταβάλλονται στο 50% μέσω της κάρτας που θα χρησιμοποιείται για συγκρικριμένες αγορές και το άλλο 50% θα το παίρνουν σε μετρητά οι δικαιούχοι. Εξαιρούνται τα αναπηρικά, των ομογενών, τα επιδόματα στέγασης κ.ά. Τα επιδόματα που θα εξακολουθήσουν να πληρώνονται στο 100% με τη χρήση μετρητών είναι τα αναπηρικά, των ομογενών προσφύγων, το επίδομα στέγασης, η εισοδηματική ενίσχυση οικογενειών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, τα έξοδα κηδείας σε περίπτωση θανάτου ανασφάλιστου υπερήλικα, το επίδομα στεγαστικής συνδρομής σε ανασφάλιστους υπερήλικες, οι ενισχύσεις για πυρκαγιές και πλημμύρες σε τέκνα θανόντων εξαιτίας αυτών των καταστροφών, το επίδομα λόγω αφερεγγυότητας εργοδότη, το επίδομα διαθεσιμότητας, οι έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλλει η ΔΥΠΑ, καθώς και  τα άτομα με οπτική αναπηρία σε ποσοστό άνω του ογδόντα τοις εκατό (80%).

16. Επίδομα ανεργίας σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου

Μειούμενο θα βαίνει το επίδομα ανεργίας για εργασία με σύμβαση ορισμένου χρόνου που δεν ξεπερνά τις 3 μέρες την εβδομάδα ή τις 12 μέρες το μήνα. Για το διάστημα της απασχόλησης και ανάλογα με την αμοιβή, θα μειώνεται αναλογικά και το ημερήσιο επίδομα. Όλες οι παροχές των ανέργων και τα επιδόματα θα είναι αφορολόγητα και ακατάσχετα για χρέη σε Δημόσιο ή τράπεζες.

17. Εξαίρεση από την κινητικότητα στους υπαλλήλους της ΔΥΠΑ

Εξαιρούνται για 2 χρόνια από το νόμο για την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων οι υπάλληλοι της ΔΥΠΑ, καθώς δεν θα γίνεται στο διάστημα αυτό καμία μετάταξη.

18. Νόμιμες οι περικοπές στην επικουρική σύνταξη

Νομοθετείται το κενό που είχε προκύψει μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, για το αν εξακολουθεί να επιβάλλεται η όχι η ποινή 30% για τη μειωμένη επικουρική σύνταξη σε ποσά για τα χρόνια ασφάλισης ως το 2014. Οι υπηρεσίες εφάρμοζαν κανονικά τη μείωση η οποία και τυπικά νομιμοποιείται.

Δικαιούχοι και ποσά προσωπικής διαφοράς

Τα ετήσια κέρδη από την εργασία των συνταξιούχων

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!