Η επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα χαρακτηρίζεται από το οικονομικό επιτελείο ως το «ιερό δισκοπότηρο», ο «υπ’ αριθμόν ένα στόχος» του 2023, η μόνη αδιαπραγμάτευτη παράμετρος του φρεσκοψημένου Προϋπολογισμού. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι θα καταλήξουν στο θησαυροφυλάκιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους οι όποιες υπερεισπράξεις, απλώς για να γράψει το… κοντέρ πάνω από τα προβλεπόμενα 1,7 δισ. ευρώ.
Με πρόσφατη απόφασή του, το ΣτΕ ουσιαστικά απάλλαξε την κυβέρνηση από τη νομική υποχρέωση καταβολής αναδρομικών για επικουρικές και Δώρα σε όλους τους συνταξιούχους. Υπάρχει, όμως, και η παράμετρος της πολιτικής και ηθικής δέσμευσης απέναντι στους πολίτες, οι οποίοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, «ακούγοντας» τις διαβεβαιώσεις ότι η λύση θα καλύψει το σύνολο και όχι μόνο τους περίπου 350 χιλιάδες που κινήθηκαν δικαστικά.
Το δημοσιονομικό κόστος της ικανοποίησης και των υπόλοιπων 1,3 εκατομμυρίων συνταξιούχων δεν είναι αμελητέο, καθώς για το επίμαχο 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 υπολογίζεται σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Από πουθενά δεν προκύπτει, όμως, η υποχρέωση της εφάπαξ καταβολής. Αντιθέτως, το προηγούμενο ανάλογων δικαστικών αποφάσεων αναδεικνύει τη δυνατότητα επιστροφής αυτών των αναδρομικών σε βάθος 5-6 ετών, κάτι που σημαίνει πρακτικά ότι το ετήσιο κόστος θα περιοριζόταν σε 400-500 εκατ. ευρώ.
Ακόμα και αυτό το «πακέτο» όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μικρό, πόσω μάλλον στην παρούσα συγκυρία, κατά την οποία η χώρα βρίσκεται στο μικροσκόπιο των αγορών, στον δρόμο προς την επενδυτική βαθμίδα. Επιπλέον, θολές παραμένουν οι υποχρεώσεις που θα βαρύνουν την Ελλάδα στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών κανόνων, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ από το 2024, αν και όλα συγκλίνουν στο ότι θα απαιτείται πρωτογενές πλεόνασμα γύρω στο 2% εφεξής για να απομακρυνθεί και η παραμικρή σκιά πάνω από τη βιωσιμότητα του χρέους.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι, λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, το οικονομικό επιτελείο θα αναζητήσει όλα τα περιθώρια για την υλοποίηση μιας πολιτικής απόφασης που θα αφορά στην καταβολή αναδρομικών για όλους τους συνταξιούχους. Ειδικά για το 2023, το «κλειδί» για την αναγκαία δόση των 400-500 εκατ. ευρώ φαίνεται ότι «κρύβεται» στο ειδικό αποθεματικό των έκτακτων ενεργειακών επιδοτήσεων. Οι εξελίξεις στο μέτωπο του φυσικού αερίου αναπτερώνουν την αισιοδοξία ότι το βασικό σενάριο των 120 ευρώ θα αποδειχθεί δυσμενές. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι κάθε 10 ευρώ χαμηλότερα γλυτώνουν τον Προϋπολογισμό από 300 εκατ. ευρώ, αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν να αποδεσμευθούν 500-600 εκατ. ευρώ από αυτόν τον «κουμπαρά» για άλλες παρεμβάσεις.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Ιανουάριος του 2023 φέρνει τις πρώτες αυξήσεις συντάξεων μετά από 12 ολόκληρα χρόνια. Επί της ουσίας, 1.724.713 συνταξιούχοι θα δουν αύξηση της τάξεως του 7,75%. Από αυτούς, το 80%-85% θα δουν ακέραια αυτήν την αύξηση, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των υπολοίπων θα δει αυξήσεις που θα ξεπερνούν το 7% αναλόγως του ύψους της προσωπικής διαφοράς που διαθέτουν.
