THEPOWERGAME
Σε γρίφο για δυνατούς λύτες έχει αναδειχθεί το ποσοστό αύξησης των συντάξεων το 2023, καθώς η «εξίσωση» μέσω της οποίας θα γίνει ο υπολογισμός του τελικού ποσοστού έχει δύο σημαντικούς αγνώστους, τον ρυθμό ανάπτυξης, αλλά και τον ρυθμό αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή. Μετά από περίπου 12 χρόνια, οι συνταξιούχοι είναι έτοιμοι να δουν την πρώτη σημαντική βελτίωση στο εισόδημα τους. Υπενθυμίζεται, ότι στο πλαίσιο της δημοσιονομικής αναπροσαρμογής είχε μπει «φρένο» στις αυξήσεις των συντάξεων μέχρι το 2016, ενώ στη συνέχεια το μέτρο επεκτάθηκε χρονικά μέχρι το 2022 λόγω των παράλληλων κρίσεων που… πολιορκούσαν την ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο (ν.4670/2020) οι αυξήσεις που θα δοθούν στις συντάξεις από 1η Ιανουαρίου 2023 θα είναι ίσες με το 50% της μεταβολής του ΑΕΠ και επίσης 50% της μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι αν το ΑΕΠ αυξηθεί το 2022 κατά 4% και ο ΔΤΚ αυξηθεί κατά 5%, τότε η αύξηση στις συντάξεις θα είναι 4,5%.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η σημερινή -δυσμενής κατά τα άλλα- συγκυρία ενδεχομένως να ευνοήσει τους συνταξιούχους. Κι αυτό, διότι ο υψηλός πληθωρισμός είναι εξαιρετικά πιθανό να ανοίξει τον δρόμο για μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις.
Για παράδειγμα, αν λάβουμε ως δεδομένες τις προβλέψεις της Κομισιόν για 3,5% ανάπτυξη και 6,3% πληθωρισμό το 2022 στη χώρα μας, τότε οι συντάξεις θα πρέπει να αυξηθούν κατά 4,9% (1,75% λόγω ΑΕΠ και 3,15% λόγω πληθωρισμού). Μάλιστα, οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός είναι αρκετά πιθανό να συνεχίσει την ανοδική του πορεία λόγω του πολέμου που μαίνεται στην Ουκρανία. Υπενθυμίζεται ότι ο μέσος όρος του πληθωρισμού το πρώτο τρίμηνο του έτους κυμάνθηκε μεταξύ 7,2% – 7,5%, ενώ οι προβλέψεις συγκλίνουν σε περαιτέρω αύξησή του στους επόμενους μήνες και αποκλιμάκωση του το φθινόπωρο.
Ποιοι θα δουν αυξήσεις στη σύνταξη τους
Τις προηγούμενες ημέρες ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, ξεκαθάρισε ότι την Πρωτοχρονιά του 2023 οι συνταξιούχοι θα δουν την πολυπόθητη αύξηση στις συντάξεις τους. Μάλιστα αναφορικά με τους δικαιούχους της αύξησης, ο υπουργός τόνισε πως θα αφορά τους πάντες και όλα τα ταμεία, ωστόσο, κάποιοι δεν θα δουν άμεσα μεγάλη διαφορά στη σύνταξή τους.
Πράγματι, αρκετοί συνταξιούχοι δεν θα πάρουν αύξηση. Για παράδειγμα, εκτός αυξήσεων θα μείνουν όσοι μετά από τον επανυπολογισμό της σύνταξής τους, διατηρούν την περιβόητη «προσωπική διαφορά».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών, οι συνταξιούχοι που έχουν προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 50 ευρώ, δεν θα δουν θετική μεταβολή στο μηνιαίο εισόδημα τους. Όσοι, δηλαδή, λάμβαναν υψηλότερη σύνταξη από αυτήν που προέκυψε μετά τον επανυπολογισμό της, θα δουν μόνο λογιστική αύξηση από το 2023, καθώς θα συμψηφισθεί με την προσωπική διαφορά, με αποτέλεσμα το τελικό καταβλητέο ποσό στον συνταξιούχο να παραμείνει το ίδιο.
Όταν, όμως, η προσωπική διαφορά μηδενιστεί (με την επερχόμενη αύξηση ή με κάποια από τις επόμενες), τότε οι συνταξιούχοι αυτοί θα μπουν στην λίστα των δικαιούχων αυτομάτως.
Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος που έχει μείωση 60 ευρώ και παίρνει το ποσό αυτό ως προσωπική διαφορά, αν πάρει αύξηση 30 ευρώ το 2023 θα χάσει 30 ευρώ από την προσωπική διαφορά και θα έχει 30 ευρώ από προσωπική διαφορά και 30 ευρώ από την αύξηση. Αν δοθεί αύξηση 30 ευρώ το 2024, τότε θα έχει μηδενίσει την προσωπική διαφορά του και θα πρέπει να περιμένει την επόμενη αύξηση προκειμένου να δει το χρώμα του χρήματος.
Την ίδια στιγμή, στην πρώτη γραμμή των δικαιούχων βρίσκονται περίπου 500.000 συνταξιούχοι που έλαβαν το προηγούμενο διάστημα αναδρομικά και αυξήσεις με τις αλλαγές του νόμου Βρούτση. Κι αυτό, γιατί οι αυξήσεις και τα αναδρομικά υπερκάλυψαν την προσωπική τους διαφορά και στην πραγματικότητα άνοιξαν το δρόμο για τη θετική αναπροσαρμογή τους μηνιαίου εισοδήματος τους από το 2023.
Ενδεικτικά, ένας συνταξιούχος μισθωτός με 37 χρόνια ασφάλισης με τον επανυπολογισμό του νόμου 4387/2016 πήρε σύνταξη 1.025 ευρώ και προσωπική διαφορά 108 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση η σύνταξη έφτασε τα 1118 ευρώ και με την αύξηση των 92 ευρώ η προσωπική διαφορά μειώθηκε σημαντικά φτάνοντας τα 16 ευρώ. Η νέα, ισχνή προσωπική διαφορά, θα μηδενιστεί από την πρώτη αύξηση του 2023, η οποία θα διαμορφώσει και την τελική σύνταξη στα 1.152 ευρώ.
Αντίστοιχα συνταξιούχος μηχανικός που έχει 38 χρόνια ασφάλισης μετά τον επανυπολογισμό του νόμου 4387 λαμβάνει σύνταξη 910 και προσωπική διαφορά 96 ευρώ. Συνολικά, η σύνταξη του αγγίζει τα 1006 ευρώ. Με τον επανυπολογισμό του νόμου 4670/20 (νόμου Βρούτση) η σύνταξη διαμορφώθηκε στο σύνολο της (εθνική και ανταποδοτική σύνταξη) στα 1006 ευρώ με την λογιστική αύξηση να φτάνει τα 93 ευρώ. Ο συγκεκριμένος συνταξιούχος θα έχει υπόλοιπο 3 ευρώ από την προσωπική διαφορά και από 1η Ιανουαρίου 2023 η προσωπική διαφορά θα εξαλειφθεί πλήρως και σύνταξη του θα διαμορφωθεί στα 1034 ευρώ.
Πάντως, βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου, η συνολική αύξηση που θα λάβουν οι συνταξιούχοι δεν θα πρέπει είναι ξεπερνά τον φετινό πληθωρισμό.