THEPOWERGAME
Η εξ αποστάσεως εργασία, γνωστή και ως τηλεργασία, μπαίνει ξανά για τα καλά στην καθημερινότητα εργαζομένων και επιχειρήσεων, καθώς η κυβέρνηση θέλοντας να περιορίσει τη διασπορά του κορονοϊού και να θωρακίσει τον πληθυσμό από τη μετάλλαξη Όμικρον φαίνεται ότι την καθιστά σχεδόν υποχρεωτική σε ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα από αρχές του έτους. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε χτες ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης το ποσοστό της τηλεργασίας θα φτάσει ως 50% σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα αναλόγως με τις ανάγκες, ενώ επανέρχεται και το κυλιόμενο ωράριο.
Στην πρώτη φάση της πανδημίας, η τηλεργασία ήταν υποχρεωτική για το 50% των εργαζομένων μιας επιχείρησης (μετά μειώθηκε στο 20%), ενώ ακόμη και μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων αρκετοί εργοδότες αποφάσισαν να διατηρήσουν προσωπικό σε καθεστώς εξ αποστάσεως απασχόλησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» τον Νοέμβριο στον ιδιωτικό τομέα απασχολήθηκαν περισσότεροι από 250.000 άνθρωποι από το σπίτι τους και όπως είναι αναμενόμενο, το μεγαλύτερο ποσοστό τηλεργαζόμενων συγκεντρώνεται στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη.
Αυτός ο νέος τρόπος απασχόλησης άρχισε να παγιώνεται και να εξαπλώνεται σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Παράλληλα, όμως, άρχισαν να εξαπλώνονται και τα προβλήματα που συνοδεύουν την τηλεργασία. Κι αυτό, γιατί αρκετοί εργαζόμενοι καλούνταν να αντιμετωπίσουν την αυθαιρεσία μερίδας εργοδοτών που είδαν την κρίση ως ευκαιρία. Σύμφωνα με συνδικαλιστικές οργανώσεις και σωματεία, δεν ήταν λίγοι οι εργοδότες που εκμεταλλεύτηκαν το πλαίσιο της τηλεργασίας για να αναγκάσουν το προσωπικό τους να απασχολείται παραπάνω ώρες χωρίς αμοιβή και πολλές φορές χωρίς καθόλου ρεπό. Μάλιστα, πιο θρασείς ήταν εκείνοι που επιχείρησαν να βάλουν κάμερες σε σπίτια εργαζομένων ούτως ώστε να καταγράφουν την αποδότικότητά τους. Όλα αυτά αποτελούν όμως σε μεγάλο βαθμό παρελθόν, καθώς πλέον υπάρχει ένα αυστηρό πλαίσιο για όσους απασχολούνται από τα σπίτια τους.
Αρχικά, κάθε εργαζόμενος έχει πλέον το δικαίωμα να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όταν κάποιος έχει τελειώσει την εργασία και βρίσκεται πλέον εκτός ωραρίου ή έχει λάβει άδεια, ο εργοδότης του δεν θα έχει το δικαίωμα να τον… ενοχλεί, ζητώντας την διεκπεραίωση θεμάτων που έχουν να κάνουν με την εργασία του.
Παράλληλα, απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης, ενώ τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης εργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση. Το ωράριο τηλεργασίας, καθώς και η αναλογία τηλεργασίας και εργασίας στις εγκαταστάσεις του εργοδότη, δηλώνονται στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ., ώστε να μπορούν να ελέγχονται από τους «ράμπο» της Επιθεώρησης Εργασίας.
Τι προβλέπεται για τις συμβάσεις εργασίας
Η τηλεργασία αποτελεί προϊόν συνεργασίας και συμφωνίας ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργαζόμενο, κατά την πρόσληψη ή την τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Εφόσον η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως, η τηλεργασία μπορεί να εφαρμόζεται:
- Έπειτα από απόφαση του εργοδότη, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η συνδρομή των οποίων διαπιστώνεται με απόφαση του υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί.
- Έπειτα από αίτηση του εργαζόμενου, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας και όχι στις εγκαταστάσεις του εργοδότη και για όσο χρόνο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός. Σε περίπτωση που ο εργοδότης διαφωνεί, ο εργαζόμενος μπορεί να αιτηθεί την επίλυση της διαφοράς από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Η αποζημίωση του τηλεργαζόμενου από τον εργοδότη
Την ίδια στιγμή, οι εργοδότες θα πρέπει το χέρι στην τσέπη, προκειμένου να καλύψουν σταθερές δαπάνες που έχει ένας εξ αποστάσεως εργαζόμενος. Η ελάχιστη αποζημίωση που οφείλουν να καταβάλλουν οι εργοδότες στους εργαζομένους που απασχολούν με τηλεργασία ανέρχεται σε 28 ευρώ τον μήνα και αποτελεί το ελάχιστο ποσό για την κάλυψη του κόστους του εξοπλισμού, των τηλεπικοινωνιών και της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας.
Ειδικότερα, το ελάχιστο ποσό που θα καταβάλλουν μηνιαίως οι εργοδότες στους τηλεργαζομένους είναι:
- Για τη χρήση του οικιακού χώρου εργασίας: 13 ευρώ.
- Για την κάλυψη του κόστους επικοινωνιών: 10 ευρώ.
- Για τη συντήρηση του εξοπλισμού: 5 ευρώ.
Φυσικά, η αποζημίωση δεν επιτρέπεται να καταβάλλεται αντί αμοιβής του εργαζομένου, καθώς αποτελεί δαπάνη και μάλιστα σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο «οι σχετικές δαπάνες δεν αποτελούν αποδοχές, αλλά εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση. Παράλληλα, οι δαπάνες αυτές δεν υπόκεινται σε οποιονδήποτε φόρο ή τέλος, ούτε οφείλονται επί αυτών ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη ή εργαζομένου.
«Μαχαίρι» στις λογικές «Big Brother» στα σπίτια των εργαζόμενων
Επίσης, το πρόσφατο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεργασία επιτρέπει στον εργοδότη να ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου, αλλά με τρόπο που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Έτσι, λοιπόν, απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου, κάτι το οποίο μέχρι σήμερα συνέβαινε σε κάποιες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, προκαλώντας μπαράζ αντιδράσεων από τα σωματεία των εργαζομένων.
Υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Εργασίας επισημαίνουν στο πλαίσιο της υποχρεωτικότητας της τηλεργασίας, αναμένεται σαφάρι ελέγχων το επόμενο χρονικό διάστημα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για την εφαρμογή των μέτρων που συνοδεύουν την τηλεργασία από νέα μικτά κλιμάκια του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Υπενθυμίζεται πως η παράβαση του μέτρου της υποχρεωτικής τηλεργασίας τιμωρείται με πρόστιμο 3.000 ευρώ.