Η Κίνα χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο την υπεροχή της στα κρίσιμα μέταλλα ως εμπορικό όπλο, με περιορισμούς στις εξαγωγές, απειλώντας να ταράξει την παγκόσμια προσφορά σπάνιων γαιών και κρίσιμων πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται ευρέως στον κλάδο υψηλής τεχνολογίας και τη βιομηχανία πράσινης ανάπτυξης, από τα ηλεκτρικά οχήματα και τα πάνελ φωτοβολταϊκών έως τον στρατιωτικό εξοπλισμό.
Στο πλαίσιο της αντεπίθεσης των λεγόμενων ανταποδοτικών δασμών του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στα εισαγόμενα κινεζικά αγαθά, το Πεκίνο ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα αυξήσει τους ελέγχους στις εξαγωγές επτά τύπων σπάνιων γαιών. Η χώρα είναι μακράν ο μεγαλύτερος προμηθευτής αυτών των μετάλλων παγκοσμίως, τα οποία αποτελούν 17 στοιχεία στον περιοδικό πίνακα.
Η κίνηση αυτή προκάλεσε μεγάλη άνοδο για τις σχετικές μετοχές τη Δευτέρα, κόντρα στην πτωτική αγορά, μεταδίδει το Bloomberg, με την China Rare Earth Holdings Ltd. να καταγράφει άνοδο έως και 10% στο Χονγκ Κονγκ. Η China Northern Rare Earth Group ενισχύθηκε 9,2%, ενώ η αυστραλιανή Lynas Rare Earths Ltd. ανέβηκε 5,1%.
Η Κίνα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 70% της παγκόσμιας παραγωγής σπάνιων γαιών, σύμφωνα με την Υπηρεσία Γεωλογικής Έρευνας των ΗΠΑ. Η κυριαρχία της σε μια σειρά από εξειδικευμένα υλικά έχει μακροχρόνια θεωρηθεί ως δυνητικό γεωπολιτικό όπλο, δεδομένης της εξάρτησης της Αμερικής από τις κινεζικές προμήθειες. Το Πεκίνο είχε ήδη επιβάλει παρόμοιους περιορισμούς σε άλλα κρίσιμα μέταλλα, όπως γάλλιο, γερμάνιο, γραφίτης και το αντιμόνιο, τα τελευταία δύο χρόνια εν μέσω αυξανόμενων εμπορικών εντάσεων.
Οι τελευταίοι περιορισμοί στις εξαγωγές δεν αποτελούν γενική απαγόρευση, αλλά σημαίνουν ότι κάθε εξωτερική αποστολή θα υπόκειται σε μεγαλύτερο έλεγχο σχετικά με το ποιος αγοράζει και γιατί. Άλλα μέταλλα έχουν δει τον όγκο των εξαγωγών τους να καταρρέει στο μηδέν μετά την επιβολή περιορισμών, με τους εξαγωγείς να χρειάζονται χρόνο για να πιστοποιηθούν.
«Οι νέοι περιορισμοί ενδέχεται να σφίξουν περαιτέρω την παγκόσμια προσφορά», ανέφεραν αναλυτές από την Citic Securities Ltd. σε σημείωμα τους. Η απόφαση «προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα της Κίνας και ενισχύει τη στρατηγική αξία της επένδυσης στην αλυσίδα βιομηχανίας σπάνιων γαιών», έγραψαν.
Αλυσίδα εφοδιασμού και κρίσμα ορυκτά
Η λίστα των σπάνιων γαιών που ανακοινώθηκε την Παρασκευή περιλαμβάνει σαμάριο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λουτέσιο, σκάνδιο και ύτριο. Ωστόσο, δύο από τα πιο κοινά — το νεοδύμιο και το πρασεοδύμιο — δεν περιλαμβάνονται. Αυτά χρησιμοποιούνται σε ισχυρούς μαγνήτες που αποτελούν μια από τις πιο γνωστές εφαρμογές για τις σπάνιες γαίες.
«Σε αντίθεση με τις επτά σπάνιες γαίες που επιλέχθηκαν, αυτά είναι πιο διαθέσιμα εκτός Κίνας, γεγονός που μπορεί να κάνει τους περιορισμούς λιγότερο επιδραστικούς», είπε ο Ντέιβιντ Άμπραχαμ, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Boise State της Αϊντάχο. «Ίσως εξαιρέθηκαν για να διατηρηθεί η δυνατότητα μελλοντικών περιορισμών.»
Οι περιορισμοί στις εξαγωγές δεν θα βλάψουν τη σταθερότητα της διεθνούς αλυσίδας εφοδιασμού, σύμφωνα με δήλωση από την Κινεζική Ένωση Βιομηχανίας Μη Σιδηρούχων Μετάλλων την Κυριακή.
«Αρκεί οι εταιρείες να μην εμπλέκονται σε δραστηριότητες που βλάπτουν την εθνική κυριαρχία, ασφάλεια και συμφέροντα ανάπτυξης της Κίνας, οι περιορισμοί στις εξαγωγές δεν θα επηρεάσουν την κανονική λειτουργία και το εμπόριο τους», ανέφερε ο βιομηχανικός φορέας.
Την Παρασκευή, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δήλωσε ότι η θέσπιση των περιορισμών για τα λεγόμενα διπλής χρήσης αντικείμενα με στρατιωτική εφαρμογή είναι προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας, της περιφερειακής σταθερότητας και της παγκόσμιας ειρήνης.
