Ο πάγος στη θάλασσα της Αρκτικής έχει φτάσει σε ιστορικό χαμηλό για την χειμερινή περίοδο, καθώς οι θερμοκρασίες της Γης συνεχίζουν να αυξάνονται, υποδεικνύοντας ανησυχητικές τάσεις στην κλιματική αλλαγή.
Η έκταση του πάγου φέτος κατά τους χειμερινούς μήνες έχει μειωθεί στο μικρότερο μέγεθος που έχει καταγραφεί ποτέ, κάτι που αποτελεί ένα ανησυχητικό σημάδι των συνεχιζόμενων επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οι επιστήμονες παρακολουθούν στενά την Αρκτική, καθώς η περιοχή θερμαίνεται περίπου δύο φορές πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, γεγονός που οδηγεί σε ταχύτερη τήξη του πάγου.
Η μείωση του θαλάσσιου πάγου δεν επηρεάζει μόνο την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αλλά επηρεάζει και τα τοπικά οικοσυστήματα και τις κοινότητες που εξαρτώνται από τον πάγο για την επιβίωσή τους.
Η μείωση του πάγου επηρεάζει επίσης τα παγκόσμια καιρικά φαινόμενα, καθώς η Αρκτική διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση του κλίματος της Γης. Η συνεχής πτώση της έκτασης του θαλάσσιου πάγου αποτελεί μια έντονη υπενθύμιση της επείγουσας ανάγκης για δράση κατά της κλιματικής αλλαγής προκειμένου να μειωθούν οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και να περιοριστούν οι επιπτώσεις της.
Αυτό το ιστορικό χαμηλό του πάγου αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης θέρμανσης στην Αρκτική και άλλες πολικές περιοχές, και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι χωρίς σημαντική παγκόσμια δράση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η κατάσταση πιθανότατα θα επιδεινωθεί, οδηγώντας σε περαιτέρω περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες.
Η άλλη ανάγνωση για ευκαιρίες στην Αρκτική που λιώνει…
Υπάρχει και η άλλη ανάγνωση, βέβαια, από ορισμένους που κοιτούν ψυχρά την επιχειρηματική και γεωστρατηγική σκοπιά. Η υποχώρηση των πάγων θα δημιουργήσει ναυτιλιακές συντομεύσεις, αναφέρει ο Economist, σε σχόλιο για τη «μεγάλη οικονομική ευκαιρία της κλιματικής αλλαγής»«. Η θαλάσσια πρόσβαση και το λιώσιμο των παγετώνων θα διευκολύνουν την εξόρυξη ορυκτών, ακριβώς τη στιγμή που ο κόσμος αποζητεί πόρους από την παρθένα γεωλογία της Αρκτικής. Η αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων μπορεί να προσελκύσει ορδές ψαριών. Όλα αυτά θα μπορούσαν να ανατρέψουν το εμπόριο, την ενέργεια και τη γεωπολιτική.
Η προοπτική έχει επισπεύσει τις κινήσεις των διπλωματών και των μεταλλωρύχων. Τον Δεκέμβριο η Κίνα σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ, παρουσιάζοντας ένα «polar-ready» φορτηγό πλοίο 58.000 τόνων. Ο γνωστός πρόεδρος με το κόκκινο καπέλο μίλησε για κατάληψη της Γροιλανδίας. Ωστόσο, τα εμπόδια είναι τόσο μεγάλα, όσο και οι ευκαιρίες. Τον περασμένο μήνα η Νορβηγία ανέστειλε τα σχέδια για εξορύξεις σε βαθιά ύδατα, ενώ οι προσπάθειες της Ρωσίας έχουν σταματήσει. Ποιος θα καρπωθεί το τρόπαιο; Και πότε;
Ένα πλεονέκτημα που ήδη προσφέρεται είναι τα μεγαλύτερα αλιεύματα. Ορισμένα είδη, όπως το καβούρι και ο βασιλικός σολομός της Αλάσκας, δυσκολεύονται σε θερμότερα, κάπως όξινα νερά. Παράλληλα, μια διεθνής συμφωνία έχει περιορίσει την αλιεία στην ανοικτή θάλασσα. Αυτός ο περιορισμός βέβαια εξισορροπείται και με το παραπάνω από το γεγονός ότι είδη από νότια και εύκρατα ύδατα, συμπεριλαμβανομένου του γάδου του Ατλαντικού, μετακινούνται σε περιοχές όπως οι θάλασσες Μπάρεντς και Μπέρινγκ.
Τα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά νερά θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τους πληθυσμούς να αναπτυχθούν ταχύτερα, ενώ η υποχώρηση των πάγων ανοίγει νέα πεδία και επεκτείνει τις αλιευτικές περιόδους. Το σκουμπρί έφτασε στα ανοικτά της Γροιλανδίας μόλις το 2011. Μέχρι το 2014 το λιπαρό αυτό ψάρι αντιπροσώπευε το 23% των συνολικών εσόδων από τις εξαγωγές του νησιού.
