Πρόσφατα εμφανίστηκε ένα άρθρο με προβοκατόρικο-clickbait τίτλο στο (κατά τα άλλα έγκυρο) Politico. Έλεγε «The Mediterranean diet is a lie». Με δυο λόγια: δεν υπάρχει πλέον μεσογειακή διατροφή, διότι τα παιδιά στην Ιταλία είναι από τα πιο παχύσαρκα στην Ευρώπη και η Ιταλία έχει μεγάλη ιατρική δαπάνη για παθήσεις που σχετίζονται με τη διατροφή (στην Ελλάδα οι αριθμοί είναι χειρότεροι).
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Τι «προστάζει» η μεσογειακή δίαιτα έτσι όπως διατυπώθηκε από τους μελετητές πίσω στη δεκαετία του ’60; Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, φασόλια, ξηρούς καρπούς, όσπρια, άπαχες πρωτεΐνες από ψάρια και πουλερικά, καλά λιπαρά από εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και κάποια γαλακτοκομικά. Και μειωμένη κατανάλωση ζάχαρης και κόκκινων κρεάτων. Αυτό ήταν το διαιτολόγιο που συνάντησαν οι ερευνητές στην Κρήτη. Παρόμοιο ήταν στη Νότια Ιταλία.
Ποια είναι, όμως, η σημερινή ιταλική κουζίνα που εξάγεται σε όλο τον κόσμο στην εμπορική μορφή της;
Ζυμαρικά σε κάθε μορφή (αλεύρι, όχι ολικής άλεσης), τυριά, arancini (ρυζόμπαλες τηγανισμένες σε φριτέζα), πολλά αλλαντικά (επεξεργασμένα κόκκινα κρέατα) και η Bistecca Fiorentina. Τα πιο υγιεινά τρόφιμα, το ελαιόλαδο, η ντομάτα που συνήθως υπάρχει παντού και μερικά πιάτα του Νότου, όπως η caponata, που περιλαμβάνει λαχανικά, είναι τα λιγότερο δημοφιλή. Στο άρθρο, μάλιστα, αναφέρεται πως ένα μέσο ιταλικό γεύμα σήμερα έχει τις ίδιες θερμίδες με ένα γεύμα από τα McDonalds!
Ποια είναι αντίστοιχα η εξαγόμενη εκδοχή της ελληνικής κουζίνας;
Σουβλάκι, κοντοσούβλι, παϊδάκια, τυριά, μπακλαβάς.
Δείτε τι συμβαίνει όταν δημοσιεύεται στα social media ένα άρθρο με «τα 10 καλύτερα smash burgers», «τα καλύτερα πιτόγυρα στην Ελλάδα» κ.λπ. Πανικός. Βροχή οι καρδούλες και τα σχόλια.
Αντίστοιχα, αν (λέμε ΑΝ) υπήρχαν αντίστοιχα κείμενα τύπου «Πού θα βρεις τις καλύτερες σαλάτες οσπρίων», πόση απήχηση θα είχαν; Άπατα.
Κατανοητό, όμως. Στην αγχώδη καθημερινότητά μας αποζητούμε την άμεση επιβράβευση (instant gratification), έπειτα από μια κουραστική μέρα στο γραφείο ή την παρηγοριά ύστερα από μια συναισθηματική απογοήτευση. Γλυκά, παγωτό, αλμυρά σνακς, burgers και, πιο σκληροπυρηνικά, κοντοσούβλι. Η γεύση του λιπαρού, του αλμυρού, του γλυκού μεταδίδονται αμέσως στον εγκέφαλο και μας δίνουν άμεση ικανοποίηση.
Τα εστιατόρια δεν ρισκάρουν να προσφέρουν κάτι που δεν είναι άμεσα αντιληπτό ως νόστιμο. Γι’ αυτό γεμίζουν τα τραπέζια, άλλωστε. Δεν θα γεμίσουν για να φροντίσουν τη σιλουέτα σας ή το κυκλοφορικό σας. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς (ως στήλη), που προτείνουμε τα νόστιμα εστιατόρια, που αξιολογούνται, άλλωστε, από το κοινό υψηλότερα από αυτά που εγγυώνται την ποιότητα των πρώτων υλών. Και είναι και φθηνότερα απ’ όσα θα χρησιμοποιήσουν π.χ. ελαιόλαδο αντί για σπορέλαιο για το τηγάνι. Σχεδόν κανείς δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτήν την πληροφορία, όπως κανείς δεν ενδιαφέρεται για τα συστατικά της ζαμπονοτυρόπιτας στη βιτρίνα του ταχυφαγείου ή από πού ήρθε το χοιρινό του πιτόγυρου και αν είναι φορτωμένο με αντιβιοτικά και πρόσθετες ουσίες που θα το κάνουν πιο νόστιμο.
Θα κάνει τον γύρο του Διαδικτύου η κάθε μούφα του Taste Atlas για το ποια χώρα έχει τα πιο νόστιμα αλλαντικά, αλλά είναι παντελώς αόρατη η πληροφορία για το πόσο συμβάλλουν τα επεξεργασμένα κρέατα στην αύξηση του καρκίνου. Άλλωστε, την αρρώστια θα την αντιμετωπίσει ο καθένας ιδιωτικά και χωρίς δημοσιότητα. Κατανοητό.
Αυτό που δεν είναι κατανοητό είναι το γιατί απαξιώνονται οι υγιεινές τροφές σε μια εποχή που ο καρκίνος του εντέρου θερίζει στις νεαρές ηλικίες. Όπως αναφέρεται σε άρθρο του medpagetoday.com, αυτές τις ίδιες ηλικίες που ξεκαρδίζονται με σαρκαστικά memes για τις μπάμιες, τα λαδερά φασολάκια, τις φακές, τα κουνουπίδια και όλες αυτές τις σούπερ τροφές που τάισαν την ελληνική επαρχία μερικές δεκαετίες πριν.
Ο συγγραφέας του κειμένου στο Politico αντιλαμβάνεται την πλάνη του στην ανάπτυξη του άρθρου κι ενώ ξεκινάει με τίτλο «Η μεσογειακή διατροφή είναι ένα ψέμα», κλείνει το άρθρο με τη φράση «Η μεσογειακή δίαιτα είναι νεκρή».
Μόνο που «νεκρή» δεν σημαίνει «ψέμα», σημαίνει πως απλώς την εγκαταλείψαμε για χάρη της εμπορικότητας και της ικανοποίησης.
Διαβάστε επίσης
Βγάλτε τη μάσκα για να σβήσετε τα χρέη: Πώς λειτουργεί ο νέος Εξωδικαστικός
Armani: Πρεμιέρα για το νέο χλιδάτο εστιατόριό του στο Πεκίνο
Νομοσχέδιο για τις ΔΕΥΑ: Πώς αλλάζει το μοντέλο διαχείρισης του νερού
