THEPOWERGAME
Πώς ένας Βρετανός συγγραφέας κατασκοπικών μυθιστορημάτων βρίσκεται σε ένα μπαρ; Ο Μικ Χέρον, ο συγγραφέας του «Slow Horses», μπήκε σε ένα μπαρ του Νάσβιλ ένα βράδυ της περασμένης εβδομάδας. Είχε έρθει από την Οξφόρδη της Αγγλίας για ένα συνέδριο μυστηρίου και αστυνομικής λογοτεχνίας, όπου οι θαυμαστές του τον αντιμετώπισαν σαν ροκ σταρ. Αυτές τις μέρες έχει φίλους σε υψηλές θέσεις, όπως η εκπομπή Apple TV+ που βασίζεται στα δημοφιλή βιβλία του. Έγινε τόσο αγαπητός γράφοντας για τους χειρότερους κατασκόπους, που θεωρείται πλέον ευρέως ως ο καλύτερος συγγραφέας κατασκοπικών μυθιστορημάτων μετά τον John le Carré.
Όλα αυτά είναι αρκετά περίεργα.
Διότι πριν από λίγο καιρό ήταν ένας συγγραφέας κατασκοπικών μυθιστορημάτων που κανείς δεν διάβαζε.
«Ήμουν πάντα μόνο μια τρίχα μακριά από το να είμαι ακριβώς τόσο αποτυχημένος όσο και οι άνθρωποι για τους οποίους γράφω», δήλωσε μέσω Zoom από το Νάσβιλ, μιλώντας στη Wall Street Journal.
Πριν γράψει για αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, ο Χέρον ήταν ένας άγνωστος συγγραφέας, που έγραφε κυρίως για την εκπλήρωσή του. Δημοσίευσε τα πρώτα βιβλία της blockbuster σειράς του ενώ εξακολουθούσε να εργάζεται σε μια βαρετή δουλειά γραφείου. Και τον εγκατέλειψε ο εκδοτικός του οίκος εξαιτίας των πενιχρών πωλήσεων.
Από τότε τα βιβλία του Χέρον έχουν πουλήσει περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια αντίτυπα.
Αν έχετε δει το «Slow Horses» ή έχετε διαβάσει κάποιο από τα οκτώ κατασκοπευτικά θρίλερ της σειράς που γράφει ο Χέρον από το 2010, καταλαβαίνετε γιατί.
Είναι πανέξυπνα, ξεκαρδιστικά και δεν μοιάζουν με τα άλλα κλασικά κατασκοπευτικά μυθιστορήματα. Οι χαρακτήρες του Χέρον είναι κακοί κατάσκοποι και αποτυχημένοι της MI5, που εξορίζονται σε έναν στάβλο απροσάρμοστων που ονομάζεται Slough House, όπου προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεφύγουν από τη ζωή ως λεγόμενα «κουτσά άλογα».
Όπως αποδεικνύεται, ο Χέρον μπορεί να ταυτιστεί με τα αουτσάιντερ που δημιούργησε. Δεν σχεδίαζε να βρει την επιτυχία γράφοντας για αποτυχημένους. Και μέχρι πρόσφατα δεν το έκανε. Χρειάστηκε πολύς χρόνος και περιστάσεις πέρα από τον έλεγχό του για να ανακαλυφθούν τα βιβλία του.
Παρ’ όλο το προφανές ταλέντο του, ο 61χρονος συγγραφέας πέτυχε λόγω της τύχης, των τυχαίων γεγονότων και των κατάλληλων ανθρώπων που πίστεψαν σε αυτόν σε κρίσιμες στιγμές της καριέρας του, όπως ακριβώς και οποιοσδήποτε επιτυχημένος σε οποιονδήποτε τομέα.
Όλα συνέβησαν τόσο σταδιακά -και αργά-, που ο Χέρον ρωτήθηκε αν σκέφτεται κάποια εναλλακτική ζωή, όπου τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη ποτέ.
«Περνάω αρκετό χρόνο σκεπτόμενος εναλλακτικές ζωές», είπε ο συγγραφέας. «Θέλω να πιστεύω ότι τα βιβλία θα είχαν βρει τρόπο να περάσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Αλλά μπορεί να είχε πάρει περισσότερο χρόνο. Και μπορεί να μην είχε συμβεί ποτέ». Έκανε μια παύση. «Δεν ξέρω. Θέλω να πω, μερικές φορές σκέφτομαι ότι τόσο εύκολα θα μπορούσα να ζω σε ένα στέγαστρο λεωφορείου κάπου, με έναν σωρό χειρόγραφα».
Όταν εκδόθηκαν για πρώτη φορά, τα βιβλία του διαβάστηκαν από τον ίδιο περίπου αριθμό ανθρώπων με τα άρθρα του σε ένα εμπορικό περιοδικό για το εργατικό δίκαιο του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Έγραφα ουσιαστικά για ανθρώπους που περνούσαν άσχημα στη δουλειά τους», δήλωσε ο Χέρον, ο οποίος ήταν συντάκτης στο Employment Law Brief. «Και ναι, μπορείτε σίγουρα να βγάλετε πολλά συμπεράσματα για το πώς αυτό επηρέασε τα βιβλία που άρχισα να γράφω όταν εργαζόμουν εκεί».
Τότε μετακινούνταν καθημερινά από την Οξφόρδη στο Λονδίνο. Ερχόταν νωρίς στη δουλειά, για να μπορεί να φεύγει νωρίς. Όταν γύριζε στο σπίτι γύρω στις 6 το απόγευμα, είχε την ενέργεια να γράψει για μία ώρα. Στοχεύοντας σε 350 λέξεις τη νύχτα, έβγαλε πέντε αστυνομικά μυθιστορήματα με καλές κριτικές. Αλλά «δεν είχαν βάλει φωτιά στον κόσμο», όπως λέει ο ίδιος, και δεν ήταν αρκετά επιτυχημένα ώστε να γράφει με πλήρη απασχόληση. Έτσι, συνέχισε να μετακινείται.
Όταν ξεκίνησε τη δουλειά του, ο Χέρον είχε ένα γραφείο σε έναν όροφο με ελάχιστους ανθρώπους. Όταν έφυγε, 15 χρόνια αργότερα, κρατούσε κάθε μέρα ένα διαφορετικό γραφείο σε έναν όροφο με μερικές εκατοντάδες άτομα. Το οποίο του έδωσε ένα πολύτιμο μάθημα, που θα εμψύχωνε την κατασκοπευτική του μυθοπλασία.
«Όσο μεγαλύτερος ήταν ο οργανισμός για τον οποίο δούλευα», είπε, «τόσο λιγότερο ενδιαφερόταν για τους ανθρώπους που εργάζονταν γι’ αυτόν».
Τα λογοτεχνικά του ενδιαφέροντα άλλαξαν μετά την 7η Ιουλίου 2005, όταν η παρουσία του στο Λονδίνο για τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας τον έκανε να θέλει να γράψει για τις υπηρεσίες ασφαλείας. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν γνώριζε απολύτως τίποτα για τις υπηρεσίες ασφαλείας. Αυτό που ήξερε ήταν ότι όσο μεγαλύτερος γίνεται ένας οργανισμός, τόσο πιο δυσλειτουργικός γίνεται.
«Αυτή ήταν μια αλήθεια που σίγουρα ίσχυε, τόσο για τις υπηρεσίες πληροφοριών, όσο και για κάθε άλλον χώρο εργασίας», έγραψε αργότερα ο Χέρον. «Και αν κάθε οργανισμός έχει τις αποτυχίες του -τους δεύτερους-, δεν θα ήταν αυτό πολύ μέσα στη ζώνη άνεσής μου;»
Άρχισε να γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα για κατασκόπους δεύτερης κατηγορίας και ένιωσε ότι επιτέλους είχε ορμή. Αλλά μόλις το «Slow Horses» κυκλοφόρησε το 2010, ο εκδότης του διαφώνησε. Αποφάσισε να σταματήσει να τον εκδίδει.
«Θα έλεγα ακριβώς το ίδιο πράγμα», δήλωσε ο Χέρον. «Γιατί το δημοσιεύουμε αυτό; Κανείς δεν το αγοράζει».
Σχεδίαζε ήδη να εγκαταλείψει αυτόν τον εκδότη, όταν τον εγκατέλειψε επειδή δεν πουλούσε τα βιβλία του με τον σωστό τρόπο, λέει. Στη συνέχεια ρωτήθηκε αν αισθάνθηκε κακία ή αν τον εγκατέλειψαν -ή αν απλώς έβαλε ένα φλιτζάνι τσάι και συνέχισε να γράφει.
«Δεν πίνω τσάι», είπε, «αλλά συνέχισα να γράφω».
Ο Χέρον δεν μπόρεσε να πείσει άλλους στο Ηνωμένο Βασίλειο να πάρουν τον επόμενο τίτλο του «Slough House», το «Dead Lions», αφού δεν υπήρχε μεγάλη ζήτηση για τη συνέχεια ενός βιβλίου που κανείς δεν αγόραζε. Τότε ο ατζέντης του απευθύνθηκε στη Soho Press με ένα αίτημα. Ο ανεξάρτητος εκδοτικός οίκος της Νέας Υόρκης με το αποτύπωμα του εγκλήματος είχε πρόσφατα τερματίσει τη συμφωνία του για τη διανομή των βιβλίων του βρετανικού εκδότη του στις ΗΠΑ. Θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να εκδώσει απευθείας τον Χέρον;
Η Juliet Grames δεν είχε διαβάσει το «Slow Horses», όταν η εκδότρια του Soho έκανε την επιμέλειά της και άρχισε να διαβάζει το χειρόγραφο για το «Dead Lions». Πήγε γρήγορα στο γραφείο του αφεντικού της και δήλωσε: «Πρέπει να το εκδώσουμε αυτό».
«Εκδώσαμε αυτό το πανέμορφο, καταπληκτικό βιβλίο», είπε η Grames. «Και δεν συνέβησαν και πολλά».
Μέχρι τότε ο Χέρον είχε συνηθίσει να μη συμβαίνουν πολλά.
«Συνήθισα τον εαυτό μου στην ιδέα ότι δεν επρόκειτο ποτέ να γίνω μπεστ σέλερ», είπε. «Δεν έψαχνα για τίποτε άλλο από το να βλέπω τα βιβλία μου στο ράφι πραγματικά -στο δικό μου ράφι, αν όχι κανενός άλλου».
Στη συνέχεια, όμως, άρχισαν να συμβαίνουν διάφορα για τον Χέρον.
Αφού η Soho αγόρασε τα παγκόσμια δικαιώματα του «Dead Lions» και έσωσε την καριέρα του, ο νέος του εκδότης στις ΗΠΑ τον πρότεινε για το καλύτερο μυθιστόρημα του 2013 από την Ένωση Συγγραφέων Εγκλήματος του Ηνωμένου Βασιλείου. Ακόμη και όταν ανακηρύχθηκε φιναλίστ, ο Χέρον υπολόγισε ότι οι πιθανότητες να κερδίσει το Χρυσό Στιλέτο ήταν παρόμοιες με τις πιθανότητες να κερδίσει ένα χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο.
Πίστευε ότι μια πρόσκληση στην τελετή θα ήταν το αποκορύφωμα της συγγραφικής του καριέρας, οπότε έμεινε εντελώς άναυδος όταν πήγε σπίτι του με το κορυφαίο βραβείο. Οι πωλήσεις του ανέβηκαν. Και προτού βρει εκδότη στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια βρετανική εταιρεία παραγωγής με την ονομασία See-Saw Films αγόρασε τα τηλεοπτικά δικαιώματα για τα βιβλία του.
Ο Χέρον διατήρησε την καθημερινή του δουλειά μέχρι τον Ιανουάριο του 2017.
Τον μήνα που παραιτήθηκε συνέβη κάτι άλλο που θα άλλαζε τη ζωή του: Η Νάνσι Περλ, μια βιβλιοθηκονόμος με έδρα χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά στο Σιάτλ, εκστασιάστηκε με το «Slow Horses» στο National Public Radio. Μέχρι τότε, το βιβλίο ήταν επτά ετών. Για να καλύψει την ξαφνική ζήτηση, το Soho ανατύπωσε 2.000 αντίτυπα. Εξαντλήθηκαν μέχρι το τέλος της ημέρας. Μέχρι το τέλος του μήνα το Soho είχε πουλήσει άλλα 20.000 αντίτυπα -περισσότερα απ’ όσα είχαν πουληθεί τα προηγούμενα επτά χρόνια μαζί.
Σήμερα τα μυθιστορήματα του «Slough House» έχουν πουλήσει πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα στις ΗΠΑ και ο Χέρον είναι ο συγγραφέας με τις περισσότερες πωλήσεις στο Soho.
Το όλο εγχείρημα ήταν τόσο απίθανο και άκρως αναπάντεχο, που όταν άλλοι συγγραφείς του ζητούν συμβουλές, ο ίδιος λέει τρεις λέξεις.
«Να είστε τυχεροί», λέει. «Μπορείτε να έχετε όλα τα υπόλοιπα που σας ευνοούν. Αλλά χωρίς ένα τυχερό χτύπημα στην πορεία, μπορεί να μην τα καταφέρετε ποτέ».
Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, ο Χέρον είχε άλλη μια τυχερή στιγμή το 2014, όταν ένας εκδότης ονόματι Μαρκ Ρίτσαρντς έτυχε να περπατάει στον σταθμό Liverpool Street και πρόσεξε το βιβλίο του προς πώληση. Ο Ρίτσαρντς αναρωτήθηκε τι δουλειά είχε αυτό το αμερικανικό χαρτόδετο βιβλίο σε ένα ράφι στη μέση του πιο πολυσύχναστου σιδηροδρομικού κόμβου του Λονδίνου.
Με την περιέργειά του κεντρισμένη, πήρε το «Slow Horses». Του κίνησε την περιέργεια το επίγραμμα, μια φράση από ένα ποίημα του John Berryman, και κόλλησε από την πρώτη πρόταση.
Έτσι, ο Ρίβερ Καρτράιτ ξεγλίστρησε από τη γρήγορη γραμμή και εντάχθηκε στα αργά άλογα.
Το αγόρασε, το διάβασε, το λάτρεψε και σκέφτηκε: Και σκέφτηκε: «Ίσως το αγαπήσουν και άλλοι άνθρωποι. Επικοινώνησε με τον συγγραφέα, τον πήγε για φαγητό και απέκτησε τα δικαιώματα των μυθιστορημάτων του «Slough House» για ένα αποτύπωμα της Hachette UK.
Και κάπως έτσι ο Μικ Χέρον επανήλθε σε έναν βρετανικό εκδοτικό οίκο.
Επανακυκλοφόρησε τα δύο πρώτα βιβλία και πειραματίστηκε με διάφορα νέα εξώφυλλα, προτού καταλήξει στη δυσοίωνη, ασπρόμαυρη εμφάνιση του κατασκοπευτικού κανόνα.
Ένας από τους μεγαλύτερους θαυμαστές του Χέρον ήταν ο διευθύνων σύμβουλος του εκδοτικού οίκου, ο οποίος προσκάλεσε τον James Daunt, τον επικεφαλής του Waterstones, της μεγαλύτερης αλυσίδας βιβλιοπωλείων της Βρετανίας, σε γεύμα σε ένα ιδιαίτερα ωραίο εστιατόριο.
«Πράγμα που σήμαινε ότι ήθελε κάτι», λέει ο Daunt. «Όπως συμβαίνει, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από το να διαβάσω ένα μυθιστόρημα που αγαπούσε και πίστευε ότι θα μπορούσε να του δοθεί άλλη μια ευκαιρία να λάμψει».
Αυτό το μυθιστόρημα ήταν το «Slow Horses», το οποίο η Waterstones επέλεξε ως θρίλερ του μήνα τον Αύγουστο του 2017, επτά ολόκληρα χρόνια μετά την έκδοσή του.
Τότε ήταν έτοιμο για τις «κούρσες». Τα συναρπαστικά ευανάγνωστα μυθιστορήματα του Slough House και άλλα βιβλία του σύμπαντος του Μικ Χέρον έχουν πλέον πουλήσει τρία εκατομμύρια αντίτυπα για τον Βρετανό εκδότη του. Έχουν αυτό που ο Αμερικανός εκδότης του αποκαλεί «στατιστικά αφύσικο κόλλημα».
«Αν διαβάσεις το πρώτο», είπε ο Γκρέιμς, «θα διαβάσεις και το δεύτερο».
Πολύ περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν αυτά τα βιβλία με τα πιο φανταχτερά εξώφυλλα στην Αμερική εξαιτίας της σειράς Apple TV+, η οποία ξεκίνησε την τέταρτη σεζόν της αυτήν την εβδομάδα και έχει τον Γκάρι Όλντμαν στον ρόλο του τραχύ, αξέχαστα φουσκωμένου Τζάκσον Λαμπ.
Ούτε καν ο Χέρον δεν θα μπορούσε να φανταστεί κάτι απ’ όλα αυτά.
Ακόμα το αισθάνεται σαν κάτι που συνέβη σε κάποιον άλλον.
Αλλά αυτό είναι το θέμα με τα «κουτσά άλογα». Μερικές φορές τρέχουν με τον δικό τους ρυθμό.
«Το κύριο μάθημα που πήρα από αυτό είναι ότι αν πρόκειται να είσαι επιτυχημένος μόνο στο ένα μισό της καριέρας σου, κάνε το δεύτερο μισό», είπε ο Χέρον. «Αν είναι το πρώτο μισό, αυτό είναι τραγικό. Αλλά το δεύτερο μισό είναι ένα ευτυχές τέλος».
Διαβάστε επίσης
ΑΕΠ: Ανάπτυξη 2,3% στο β’ τρίμηνο
Honey Deuce: Το κοκτέιλ των 10 εκατ. που πουλάει σαν τρελό
Πώς οι Μολάοι θέτουν στο επίκεντρο τη μεταλλευτική βιομηχανία της Ελλάδας
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
