THEPOWERGAME
Τα διαμερίσματα στα πολυώροφα κτίρια στη Σιγκαπούρη -ορισμένα με πανοραμική θέα- είναι ευάερα, γεμάτα φως και αρκετά ευρύχωρα για να μεγαλώσει άνετα μια οικογένεια. Αποτελούν, επίσης, δημόσιες κατοικίες και για δεκαετίες ήταν σαφώς πολύ προσιτές, δίνοντας ένα αξιοζήλευτο ποσοστό ιδιοκτήσιας κατοικίας στη χώρα.
Τώρα, ωστόσο, τουλάχιστον μερικά από τα διαμερίσματα αυτά πωλούνται σε τιμή που θα ήταν αδιανόητη πριν από λίγο καιρό. Συγκεκριμένα, πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια.
«Λυπάμαι που το βλέπω, γιατί η δημόσια στέγαση πρέπει να ισούται με οικονομική και προσιτή τιμή», είπε στους New York Times ο Liu Thai Ker, ο πολεοδόμος ο οποίος βρίσκεται πίσω από την όλη προσέγγιση της χώρας όσον αφορά τη στέγαση των πολιτών της.
Τώρα, 86 ετών, ο Liu Thai Ker θεωρείται ο αρχιτέκτονας της σύγχρονης Σιγκαπούρης, λόγω του ρόλου του να επιβλέπει την ανάπτυξη περίπου του 50% από περίπου ένα εκατομμύριο διαμερίσματα που αποτελούν δημόσιες κατοικίες στη μικρή και εξαιρετικά ευημερούσα πόλη-κράτος των 5,6 εκατομμυρίων κατοίκων.
Αλλά στη δεκαετία του 1960 η οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν εντελώς διαφορετική. Τρεις στους τέσσερις κατοίκους ζούσαν σε βρόμικες παραγκουπόλεις, σε ακατάστατα σπίτια με τσίγκινους τοίχους.
Εκείνη την περίοδο ο Liu Thai Ker εργαζόταν στο γραφείο του αρχιτέκτονα IM Pei στη Νέα Υόρκη. Είχε πρόσφατα αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ με μεταπτυχιακό στη χωροταξία. «Έπειτα από τέσσερα χρόνια ένιωσα ότι η Αμερική δεν με χρειαζόταν πραγματικά, είχαν πάρα πολλούς αρχιτέκτονες», είπε. «Έτσι, άρχισα να σκέφτομαι να επιστρέψω».
Επέστρεψε το 1969, αποδεχόμενος τη θέση του επικεφαλής της μονάδας σχεδιασμού και έρευνας στο Συμβούλιο Στέγασης και Ανάπτυξης της Σιγκαπούρης. Μία από τις κύριες δουλειές του ήταν να δημιουργήσει «νέες πόλεις» ή σχεδιασμένα αστικά κέντρα για τη Σιγκαπούρη, παρ’ όλο που κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει πώς θα ήταν αυτό.
‘Υστερα από έρευνα, αποφάσισε ότι η νέα Σιγκαπούρη θα περιλαμβάνει εξαιρετικά αυτάρκεις γειτονιές, με σχολεία, καταστήματα, υπαίθριους πάγκους με φαγητό και παιδικές χαρές.
Ο Liu Thai Ker ήθελε επίσης να αποφύγει το είδος της δημόσιας κατοικίας που είχε δει στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, όπου τα διαμερίσματα αντικρίζουν το ένα το άλλο με έναν κεντρικό διάδρομο με λίγο φως.
Ήθελε επίσης να τονώσει μια αίσθηση κοινότητας στους κατοίκους. Για να ανακαλύψει πώς να το κάνει αυτό, ζήτησε από κοινωνιολόγους να υπολογίσουν πόσες οικογένειες θα πρέπει να ζουν κοντά για να μεγιστοποιήσουν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Έξι με οκτώ ήταν η απάντηση, έτσι ώστε κάθε διάδρομος πολυκατοικίας να μοιράζεται έξι έως οκτώ διαμερίσματα. Με αυτόν τον τρόπο, οι γείτονες θα μπορούσαν να συναναστραφούν.
Καθώς άρχισε να χτίζεται η «δημόσια κατοικία» που ακολουθούσε το όραμά του, ο Lee Kuan Yew, ο πρώτος πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης, έδωσε στον Liu Thai Ker έναν φιλόδοξο στόχο: να επανεγκαταστήσει όλους όσοι εξακολουθούσαν να ζουν στις φτωχογειτονιές μέχρι το 1982. Μέχρι το 1985, σχεδόν κάθε κάτοικος της Σιγκαπούρης είχε ένα σπίτι.
«Μου έλεγε ότι τα συμπτώματα μιας υπαναπάπτυκτης πόλης είναι οι άστεγοι, το μποτιλιάρισμα, οι πλημμύρες και ο μολυσμένος αέρας», είπε ο Liu Thai Ker στους New York Times.
Στη Σιγκαπούρη οι δημόσιες κατοικίες αφορούσαν την προώθηση της ατζέντας της κυβέρνησης, καθώς και την τοποθέτηση στέγης «πάνω από τα κεφάλια» των ανθρώπων. Η κυβέρνηση συνέδεσε αυτά τα οικονομικά διαμερίσματα με τις πολιτικές της υπέρ της οικογένειας.
Το 1989, έναν χρόνο πριν παραιτηθεί από την πρωθυπουργία, η κυβέρνηση του Lee Kuan Yew θέσπισε μια πολιτική που απαιτούσε από κάθε τετράγωνο ή γειτονιά να έχει ένα ισορροπημένο μείγμα από τις κύριες εθνοτικές ομάδες της πόλης (Κινέζους, Μαλαισιανούς και Ινδούς). Ο στόχος ήταν να αποτραπούν οι φυλετικοί θύλακες. Ο Liu Thai Ker υποστήριξε την ιδέα της ενσωμάτωσης λόγω των βίαιων φυλετικών συγκρούσεων που είχαν σημειωθεί την εποχή που η Σιγκαπούρη έγινε ανεξάρτητη, το 1965.
Από το 1989 έως το 1992, ο Liu Thai Ker ήταν διευθύνων σύμβουλος και επικεφαλής σχεδιαστής της Αρχής Αστικής Ανάπλασης της Σιγκαπούρης. Το 1991 δημιούργησε το «Concept Plan», χωρίζοντας τη Σιγκαπούρη σε πέντε περιοχές, καθιστώντας καθεμία εξ αυτών μια μικρή αυτόνομη πόλη, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μη χρειάζεται να φύγουν από μια περιοχή για να πάνε για ψώνια ή να δουν έναν γιατρό.
«Το επίπεδο άνεσης που βιώνουμε στη Σιγκαπούρη σήμερα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον δρα Liu Thai Ker και την ομάδα του», δήλωσε ο Heng Chye Kiang, καθηγητής στο Κολέγιο Σχεδιασμού και Μηχανικής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.
Μετά την αποχώρησή του από τον δημόσιο τομέα, ο Liu Thai Ker έκανε εργασίες πολεοδομικού σχεδιασμού σε περίπου 60 κινεζικές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Fuzhou, όπου συνάντησε έναν (τότε) υψηλόβαθμο τοπικό αξιωματούχο, με το όνομα… Σι Τζινπίνγκ. Εκείνος του ζήτησε να σχεδιάσει το αεροδρόμιο Fuzhou, ένα έργο που ο Liu Thai Ker αρχικά απέρριψε επειδή δεν είχε κάνει αεροδρόμιο πριν.
Αρκετούς μήνες αργότερα, ο Σι Τζινπίνγκ, ο μελλοντικός ηγέτης της Κίνας, ήρθε στη Σιγκαπούρη και ζήτησε από τον Liu Thai Ker να το ξανασκεφτεί. Αυτήν τη φορά συμφώνησε.
Στα 79 του, ο Liu Thai Ker ξεκίνησε τη δική του συμβουλευτική εταιρεία και τώρα είναι σύμβουλος στα Φίτζι και τις κυβερνήσεις του Σιτσουάν και του Γκουανγκντόνγκ στην Κίνα για τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Εργάζεται πέντε ημέρες την εβδομάδα, κάτι που, όπως λέει, «επιβραδύνει τη διαδικασία γήρανσης του εγκεφάλου και του σώματός μου».
Ο Liu Thai Ker είπε ότι ένα από τα κύρια καθήκοντά του όταν εργαζόταν για την κυβέρνηση για τις δημόσιες κατοικίες ήταν να διασφαλίσει ότι οι τιμές θα «αυξάνονταν, αλλά αργά», έτσι οι ιδιοκτήτες κατοικιών ένιωθαν ότι «κατέχουν κάτι με εμπορική αξία». Αλλά ήθελε επίσης να διασφαλίσει ότι οι τιμές δεν αυξάνονται πολύ γρήγορα για να «καταστήσουν τη δημόσια στέγαση απρόσιτη».
Παρ’ όλο που οι τιμές ρεκόρ στη δευτερογενή αγορά έχουν εντείνει την ανησυχία για το αυξανόμενο κόστος ζωής στη Σιγκαπούρη, μια από τις πιο ακριβές πόλεις του κόσμου, οι δημόσιες κατοικίες παραμένουν σε γενικές γραμμές προσιτές -τουλάχιστον για όσους πληρούν τις προϋποθέσεις για κρατικές επιδοτήσεις για να αγοράσουν μονάδες.
Σήμερα σχεδόν το 80% των κατοίκων της Σιγκαπούρης ζουν σε δημόσιες κατοικίες και περίπου το 90% των διαμερισμάτων αφορούν 99ετή μίσθωση.
Το Συμβούλιο Στέγασης και Ανάπτυξης της Σιγκαπούρης δήλωσε: «Η κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη να διασφαλίσει ότι η δημόσια στέγαση παραμένει προσιτή στους Σιγκαπούριους». Τα διαμερίσματα εκατομμυρίων δολαρίων που πωλούνται στη δευτερογενή αγορά, είπαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, αποτελούν ένα μικρό κλάσμα των συνολικών συναλλαγών. Μέχρι τον Μάιο 54 τέτοια διαμερίσματα έχουν πουληθεί για περισσότερα από 1 εκατομμύριο δολάρια.
Οι οικογένειες που αγοράζουν στη δευτερογενή αγορά λαμβάνουν επιχορηγήσεις στέγασης έως και 140.000 δολάρια περίπου, αλλά πρέπει να πληρούν ένα ανώτατο όριο εισοδήματος.
Από το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, οι άγαμοι 35 ετών και άνω θα μπορούν να αγοράσουν ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου από την κυβέρνηση σε οποιαδήποτε τοποθεσία.
Ο Liu Thai Ker είπε ότι το μοντέλο της Σιγκαπούρης θα μπορούσε να αναπαραχθεί σε άλλες χώρες, αλλά αναγνώρισε ότι στη Σιγκαπούρη ήταν πιο εύκολο, γιατί εφαρμόστηκε ένας νόμος που επέτρεπε στην κυβέρνηση να αγοράζει γη σε τιμές αγοράς, γεγονός που τη διευκόλυνε να αποκτήσει οικόπεδα για ανάπτυξη.
«Οι περισσότερες άλλες δημοκρατικές χώρες θα δυσκολευτούν να το κάνουν, γιατί οι ιδιοκτήτες γης θα διαμαρτυρηθούν», είπε ο Liu Thai Ker.
Ερωτηθείς για τυχόν παραλείψεις, ο Liu Thai Ker ανέφερε δύο: «Θα έπρεπε να είχε δημιουργήσει ποδηλατόδρομους για την πόλη», είπε, και «να διατηρήσει μερικά στρέμματα από τις παραγκουπόλεις με τους χωματόδρομους. για να τα δει η νέα γενιά». Και πρόσθεσε: «Τότε θα ξέρουν πραγματικά πόσο μακριά έχουμε “ταξιδέψει”».
Διαβάστε επίσης:
Στα χνάρια της F1: Χλιδάτα ξενοδοχεία για τα τριήμερα των Grand Prix
Κάννες: Τα ρολόγια που εντυπωσίασαν στο “κόκκινο χαλί”
BloombergNEF: Σχεδόν 215 τρισ. θα κοστίσει στον πλανήτη το καθαρό μηδέν μέχρι το 2050