THEPOWERGAME
Ένας κήπος διαφέρει από τη φύση μόνο σε ένα σημείο: έχει ένα όριο. Μέσα σε αυτό το όριο, οι Βοτανικοί Κήποι Marie Selby στη Φλόριντα των ΗΠΑ προσπαθούν με τον πιο εξελιγμένο και τεχνολογικά καινοτόμο τρόπο να συνδυάσουν την κομψή αρχιτεκτονική με τη φύση ενός κήπου, σε απόλυτη αρμονία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, μετά τον θάνατό της το 1971, η Μαρί Σέλμπι, φιλάνθρωπος που διέθετε μια μεγάλη πετρελαϊκή περιουσία, κληροδότησε το κτήμα της στις αρχές της Σαρασότα για να δημιουργηθεί ένας δημόσιος βοτανικός κήπος. Με την πάροδο του χρόνου το κτήμα μεγάλωσε, προσθέτοντας θερμοκήπια και κτίρια εξυπηρέτησης και ενσωματώνοντας παρακείμενες ιδιοκτησίες, για να φτάσει στο σημερινό του μέγεθος των 15 στρεμμάτων. Διαθέτει, επιπλέον, μια πανεπιστημιούπολη 30 στρεμμάτων στο κοντινό Spanish Point. Ως κήπος είναι εκπληκτικός, αλλά, έχοντας αναπτυχθεί σταδιακά, δεν είχε διακριτό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα. Το γεγονός ότι τώρα έχει αποκτήσει αυτό τον χαρακτήρα είναι επίτευγμα της Overland Partners, μιας εταιρείας αρχιτεκτόνων με έδρα το Τέξας, που συνεργάζεται με την OLIN, τους διακεκριμένους αρχιτέκτονες τοπίου.
Το έργο ύψους 51,6 εκατομμυρίων δολαρίων έδωσε στο Selby σχεδόν 190.000 τετραγωνικά πόδια νέας κατασκευής, που περιλαμβάνει ένα κέντρο επισκεπτών, ένα κτίριο εργαστηρίων και ένα γκαράζ στάθμευσης, το καθένα αξιοσημείωτο με τον δικό του τρόπο. Ενώ τα κτίρια και ο χώρος στάθμευσης είχαν προηγουμένως απλωθεί σε όλη την περιοχή, τώρα έχουν συγκεντρωθεί στο βόρειο άκρο, έτσι ώστε να περνά κανείς γρήγορα από την αρχιτεκτονική στη φύση.
Το Selby προΐσταται της πιο εκτεταμένης συλλογής ζωντανών επιφύτων στον κόσμο, των «φυτών του αέρα», όπως είναι κοινώς γνωστά. Πρόκειται για φυτά που αναπτύσσονται πάνω σε άλλα φυτά χωρίς να τα βλάπτουν και στην κατηγορία περιλαμβάνονται μερικές από τις πιο εντυπωσιακές ορχιδέες.
Οι βοτανικοί κήποι είναι συνήθως περιφραγμένοι, αλλά ο Bob Shemwell της Overland είπε στη Wall Street Journal ότι ήθελε «μια αίσθηση διαφάνειας» στο κατώφλι, αντί μιας κλασικής εισόδου-σημείου ελέγχου. Και έτσι οι επισκέπτες εισέρχονται στους κήπους περνώντας κάτω από ένα πλατύ ανοιχτό στέγαστρο, εμπνευσμένο από τα εντυπωσιακά παράκτια δέντρα. Στα δεξιά βρίσκεται το κέντρο επισκεπτών και στα αριστερά το εργαστήριο, με ένα ανοιχτό πέρασμα ανάμεσά τους. Κανένα περιστροφικό κιγκλίδωμα δεν εμποδίζει τους επισκέπτες.
Η αρχιτεκτονική των κτιρίων είναι συγκρατημένη με ευχάριστο τρόπο, απλοί όγκοι σε χρώμα αλαβάστρου, κατασκευασμένοι από έναν τοπικό ασβεστόλιθο από απολιθωμένα κοχύλια.
Ο φυσικός κόσμος γίνεται αισθητός ακόμη και στο επιστημονικό εργαστήριο. Εδώ το κεντρικό κλιμακοστάσιο αποτελείται από μεγάλα κομμάτια μαόνι, κομμένα από ένα μόνο δέντρο, ενώ το ξύλινο τραπέζι της αίθουσας συσκέψεων στο οποίο συγκεντρώνονται οι βοτανολόγοι του Selby επιδεικνύει περήφανα τις ζωντανές άκρες του. Αυτοί οι χώροι δεν είναι γενικά ανοιχτοί στο κοινό, αλλά μπορείτε (και πρέπει) να τους γνωρίσετε σε ομαδικές ξεναγήσεις.
Μια επίσκεψη στο Selby αρχίζει και τελειώνει στο Living Energy Access Facility (LEAF), ένα ιδιαίτερο όνομα για ένα γκαράζ στάθμευσης, το οποίο όμως δικαιολογείται επαρκώς. Πρόκειται για ένα κτίριο πολλαπλών χρήσεων, με έναν κήπο στην ταράτσα, που προμηθεύει τα λαχανικά στο εστιατόριο που βρίσκεται από κάτω. Η συστοιχία ηλιακών κυψελών του τροφοδοτεί όχι μόνο το εστιατόριο, αλλά ολόκληρο το νέο συγκρότημα, εργαστήριο και όλα τα υπόλοιπα, καθιστώντας το Selby «το πρώτο βοτανικό συγκρότημα με καθαρή ενέργεια στον κόσμο». Εκτός από την παραγωγή ενέργειας και λαχανικών, το κτίριο αποθηκεύει επίσης το νερό της βροχής για το εστιατόριο και επιστρέφει το νερό που περισσεύει, έπειτα από φιλτράρισμα, στον κόλπο της Σαρασότα. Όλα αυτά σε ένα γκαράζ στάθμευσης, που είναι πρακτικά αόρατο κάτω από την πράσινη κουρτίνα των φυτών που αναπτύσσονται.
Ο απλός επισκέπτης δεν χρειάζεται να γνωρίζει τίποτε από όλα αυτά, αλλά θα αισθανθεί το πνεύμα της ήρεμης σκοπιμότητας που διέπει τους κήπους. Αφού περπατήσετε ανάμεσα στα δέντρα μπανιάν και τα μπαμπού και θαμπωθείτε από την άπιαστη Osa pulchra, επιστρέφετε στο κτίριο, όπου μπορείτε να φάτε ένα γεύμα που δημιουργείται από την ίδια τη γη, το νερό και τον αέρα της περιοχής. Δεν υπάρχει πιο ευχάριστος τρόπος για να μάθεις την ουσιαστική διασύνδεση των πραγμάτων.
Εδώ υπάρχει για πρώτη φορά ένα ίδρυμα που βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τα κτίρια που έχει φτιάξει, τόσο ως προς τη λειτουργία όσο και ως προς την εικόνα. Δεν υπάρχουν ψεύτικες αξιώσεις, ούτε ευσεβείς πόθοι, ούτε ανασφάλεια. Φαίνεται λάθος να μιλάμε για την αρχιτεκτονική του ως κάτι ξεχωριστό από τον ίδιο τον κήπο. Οι αρχιτέκτονες, κατονομάζοντας το ύφος των κτιρίων στη Wall Stret Journal, το έκαναν με εμφανή απροθυμία. Το χαρακτήρισαν ως «περιβαλλοντικό μοντερνισμό με ένα νεύμα προς τη Σχολή της Σαρασότα», για να προσθέσουν γρήγορα, με τη σεμνότητα που τους αρμόζει, ότι είναι καλύτερα να εκλαμβάνονται τα κτίρια των κήπων ως «ένας οπλισμός για τα φυτά».
Διαβάστε επίσης:
Τι επάγγελμα κάνουν οι κάτοχοι της Golden Visa
Μυτιληναίος: Το μεγάλο ορόσημο του 2032 και το κόστος της πράσινης μετάβασης
ΣΠΕΦ: Ενστάσεις για την υποχρεωτική φύτευση σε φωτοβολταϊκά πάρκα