THEPOWERGAME
Μικροσκοπικό σχέδιο του διάσημου δασκάλου της Αναγέννησης Μιχαήλ Αγγέλου πωλήθηκε έναντι 201.600 δολαρίων σε δημοπρασία του οίκου Christie’s. Ο οίκος δημοπρασιών ανέμενε ότι το σχέδιο, το οποίο βγήκε στο «σφυρί» στις 17 Απριλίου, θα πωλούνταν μεταξύ 6.000 και 8.000 δολαρίων. Αντ’ αυτού, ένας εκπληκτικά ανταγωνιστικός πόλεμος προσφορών είχε αποτέλεσμα ένας ανώνυμος αγοραστής να κερδίσει το αντικείμενο δίνοντας ποσόν 33 φορές πάνω από τη χαμηλή του εκτίμηση.
Το σχέδιο αυτό δεν είναι τόσο ένα σχέδιο, όσο μια μουτζούρα: ένα γρήγορο διάγραμμα ενός μπλοκ μαρμάρου που σχεδίασε ο Μιχαήλ Άγγελος για να προετοιμάσει ένα από τα πολλά φιλόδοξα σχέδιά του, πιθανώς την Καπέλα Σιξτίνα. Το σχέδιο συνοδεύεται από τη λέξη «simile», που σημαίνει «παρόμοιο» στα αγγλικά, γεγονός που οδήγησε την ειδική σε θέματα Παλαιών Masters, Giada Damen, η οποία βοήθησε τον οίκο Christie’s να ελέγξει το έγγραφο, να υποθέσει ότι πιθανότατα δημιουργήθηκε στο πλαίσιο μιας επικοινωνίας με ένα λατομείο μαρμάρου ή μια ναυτιλιακή εταιρεία από την οποία ο Μιχαήλ Άγγελος προμηθεύτηκε τα υλικά του.
Παρ’ όλο που ο καλλιτέχνης της Αναγέννησης δεν υπέγραψε το σχέδιο διαστάσεων 1,8 επί 2,6 ιντσών, οι ειδικοί που συμβουλεύτηκε ο οίκος Christie’s αισθάνονται βέβαιοι ότι είναι φτιαγμένο από το χέρι του. Η βεβαιότητά τους απορρέει από τη σχετικά σαφή προέλευση μιας συνημμένης επιστολής που έγραψε ο απόγονος του Μιχαήλ Αγγέλου, Cosimo Buonarroti, το 1836, στην οποία προσφέρει το έργο από τον «επιφανή πρόγονό» του στον Sir John Browning, τον μελλοντικό κυβερνήτη του Χονγκ Κονγκ, η υπογραφή του οποίου βρίσκεται στο κάτω μέρος της σελίδας.
«Η συνημμένη γραφή και το περίγραμμα του Μιχαήλ Αγγέλου δόθηκε αυτήν την ημέρα από τον απόγονό του, Cosimo Buonarroti», αναφέρει η επιστολή, αρχικά γραμμένη στα ιταλικά.
Ο Μιχαήλ Άγγελος στηριζόταν στο σχέδιο καθ’ όλη τη διάρκεια της πρακτικής του, καθώς σχεδίαζε τα δισδιάστατα και τρισδιάστατα έργα του. Κατέστρεψε τα περισσότερα από αυτά τα σχέδια πριν από τον θάνατό του το 1564 -«για να μη δει κανείς τους κόπους που υπέμεινε και τους τρόπους με τους οποίους δοκίμασε την ιδιοφυΐα του», έγραψε ο Vasari στο βιβλίο του «Οι ζωές των καλλιτεχνών» -αν και έχουν διασωθεί περισσότερα από 200 φύλλα, συμπεριλαμβανομένων των σκίτσων του για μαρμάρινους όγκους. Σήμερα βρίσκονται στην κατοχή της Casa Buonarroti, ενός μουσείου στη Φλωρεντία που δημιουργήθηκε από τον μεγάλο ανιψιό του καλλιτέχνη, τον Μικελάντζελο Μπουοναρότι τον νεότερο, και αργότερα διοικήθηκε από τον Κόζιμο. Ο οίκος Christie’s εκτιμά ότι λιγότερα από 10 έργα του Μιχαήλ Αγγέλου βρίσκονται σήμερα σε ιδιωτικά χέρια.
Το γεγονός ότι αυτό το τελευταίο σχέδιο κατέληξε να πωληθεί πολύ πάνω από την τιμή που ζητήθηκε δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη, καθώς τα έργα του Μιχαήλ Αγγέλου πωλούνται συνήθως σε αριθμούς-ρεκόρ. Την προηγούμενη φορά που ένα από τα διαγράμματα του Μιχαήλ Αγγέλου βγήκε στο «σφυρί» στον οίκο Christie’s, το 2008, πέρασε από τα χέρια του για περισσότερα από 90.000 δολάρια, έναντι εκτίμησης μεταξύ 12.500 και 18.800 δολαρίων.
Το 2022 ο οίκος Christie’s πούλησε ένα πραγματικό σκίτσο -που πιστεύεται ότι είναι το πρώτο γνωστό γυμνό του καλλιτέχνη- για 24 εκατομμύρια δολάρια, ξεπερνώντας την πώληση του σχεδίου του «Ο Χριστός που αναστήθηκε», για 10,1 εκατομμύρια δολάρια, το 2000.