THEPOWERGAME
Ο πρώτος καμβάς του «μάστερ» στα γκράφιτι, Julian Phethean, στο Λονδίνο, ήταν ένα υπόστεγο στην πίσω αυλή του, όπου κάλυψε τους τοίχους με έντονα γράμματα με σπρέι. Όταν μετέφερε την τέχνη του στους δρόμους της πόλης του τη δεκαετία του 1980, αυτή ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεπιθύμητη -και μάλιστα συνελήφθη μερικές φορές. «Δεν είχαμε πουθενά να εξασκηθούμε», είπε. «Θεωρούσαν τα γκράφιτι απλώς βανδαλισμό», δήλωσε σε ρεπόρτερ των New York Times.
Αυτές τις μέρες, οι «καμβάδες» πρακτικά δίνονται απλόχερα στον Phethean, γνωστότερο και ως Mr Cenz. Οι πρόσφατες προσόψεις, τις οποίες μοιράζεται με το σημαντικό κοινό του, περιλαμβάνουν μια αφηρημένη τοιχογραφία σε έναν εκθεσιακό χώρο της Tesla και ένα πορτρέτο του Biggie Smalls, με τη χορηγία της Pepsi Max. «Ποτέ δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα μπορούσα να το κάνω για να ζήσω», δήλωσε. Οι ιδιοκτήτες που ήθελαν να προσελκύσουν νέους επαγγελματίες κάποτε καθάριζαν τις μουτζούρες. Αυτό ήταν πριν από το γκράφιτι μετατραπεί από αντικουλτούρα σε τάση. Τώρα οι ιδιοκτήτες κτιρίων είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για ένα γκράφιτι, κάτι που βέβαια θα οδηγήσει σταδιακά και στην αύξηση των ενοικίων.
Από το Βερολίνο μέχρι το Λονδίνο και το Μαϊάμι, η ευρύτερη αποδοχή του γκράφιτι έχει προσελκύσει εργολάβους που θέλουν να επεκταθούν σε μοντέρνες περιοχές, εταιρείες που θέλουν να μετεγκατασταθούν σε πιο μοντέρνες γειτονιές και μάρκες που αναζητούν δημιουργικούς τρόπους για να διαφημίσουν τα προϊόντα τους. Ωστόσο, αυτή η στροφή προς τις κάποτε παραμελημένες γειτονιές έχει «εκτοξεύσει» τα ενοίκια, αφήνοντας τους καλλιτέχνες, τους οπαδούς και τους πολιτικούς με ένα δίλημμα: τι συμβαίνει αφού η τέχνη του δρόμου γίνει εμπόρευμα;
Τα ιστορικά παραδείγματα της εξάπλωσης του γκράφιτι είναι πολλά. Από τη Φιλαδέλφεια έως και τα βαγόνια του μετρό της Νέας Υόρκης, αλλά και το Βερολίνο επί σοβιετικής εποχής, όπου οι διαδηλωτές έκαναν πιτσιλιές στη δυτική πλευρά του τείχους, ενώ η ανατολική πλευρά παρέμενε «καθαρή». Αυτό, μέχρι που αυτό έπεσε το 1989, ανοίγοντας εν μιά νυκτί τεράστιους νέους «καμβάδες».
Ο κόσμος των γκαλερί συνέβαλε στη διάδοση των γκράφιτι, αλλά ήταν τα social media και η φήμη καλλιτεχνών όπως ο Banksy, ο Vhils και η Lady Pink που το προώθησαν σε ένα ευρύτερο κοινό. Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα κίνημα που, όπως λένε οι ειδικοί, αναπαράχθηκε από την Αυστραλία έως την Αργεντινή, καθώς η «τέχνη του δρόμου» πρόσθεσε στο πολιτιστικό κύρος μιας γειτονιάς.
Στο ρεπορτάζ των New York Times δίνεται ως παράδειγμα το Shoreditch στο ανατολικό Λονδίνο: πριν από δεκαετίες οι εργολάβοι θεωρούσαν ότι πρόκειται για μια υποβαθμισμένη βιομηχανική περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, ήταν ένα καταφύγιο για τους καλλιτέχνες που εκμεταλλεύτηκαν τα φτηνά ενοίκια για να δημιουργήσουν έναν δημιουργικό θύλακα.