THEPOWERGAME
Το μυθιστόρημα «Χρονοκαταφύγιο», του Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ, έγινε το πρώτο βιβλίο που συμπεριλήφθηκε στη μικρή λίστα του βραβείου Booker. Την υποψηφιότητα ανακοίνωσε η Λέιλα Σλιμάνι, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής και νικήτρια του βραβείου Goncourt.
Ο Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ είναι ο πρώτος Βούλγαρος συγγραφέας που έλαβε υποψηφιότητα για ένα από τα πιο διάσημα λογοτεχνικά βραβεία στον κόσμο. Η αγγλική μετάφραση του «Χρονοκαταφυγίου» είναι της Άντζελα Ρόντελ.
«Ευρηματικό και πολύ επίκαιρο, σήμερα, μυθιστόρημα. Μέρος της παράδοσης της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που περιλαμβάνει τους Μίλαν Κούντερα, Ντουμπράβκα Ούγκρεσιτς και Ντανίλο Κις, είναι μία εκ νέου διατύπωση παλιών ερωτημάτων: ο κίνδυνος της επιλεκτικής μνήμης και πώς η νοσταλγία μπορεί να καταλάβει την κοινωνία και να γίνει ζώνη άνεσης ή να είναι επιζήμια», έγραψε η κριτική επιτροπή στην αιτιολόγηση της απόφασής της.
Ο νικητής θα ανακοινωθεί στις 23 Μαΐου σε επίσημη τελετή στο Λονδίνο και θα λάβει χρηματικό έπαθλο 50.000 λιρών, το οποίο θα μοιραστεί με τον μεταφραστή του.
«Κλινική για το παρελθόν»
Ο αφηγητής συναντά τον Γκαουστίν, έναν περιπλανώμενο στον χρόνο ταξιδιώτη, που έχει αποσυνδέσει τη ζωή του από τη σύγχρονη πραγματικότητα και έχει δημιουργήσει την «κλινική για το παρελθόν».
Πρόκειται για ένα ίδρυμα που προσφέρει μια πρωτότυπη θεραπεία για τους πάσχοντες από Αλτσχάιμερ: κάθε όροφος αναπαραγάγει λεπτομερώς μια δεκαετία του περασμένου αιώνα. Οι ασθενείς χάνουν την αίσθηση του παρόντος και του μέλλοντος και μεταφέρονται πίσω στον χρόνο, ξεκλειδώνουν και αναβιώνουν τις αναμνήσεις τους.
Ο Γκοσποντίνοφ με την υπέροχα αποσπασματική γραφή του αποδεικνύει ξανά ότι μπορεί να μας ξαφνιάζει και να μας κρατά σε εγρήγορση. Τι σημαίνει άνοια, τι είναι το γήρας, πώς επιλέγει κανείς τον κόσμο που θα ζήσει, αλλά και τι θα κρατήσει από τον εαυτό του πριν πεθάνει, τι σημαίνει Δύση και τι Ανατολή, πόσο απέχει το έθνος από τη μύγα; Τι είναι ο θάνατος;
Συνδυάζοντας την ειρωνεία και τη νοσταλγία και εναλλάσσοντας διαφορετικά είδη γραφής, ο συγγραφέας διερευνά το τέρας του παρελθόντος και το πώς αυτό επηρεάζει μια ζωή με αβέβαιο μέλλον.
«Δεν είναι παράξενο, μου είπε κάποτε ο Γκαουστίν, «πάντα πεθαίνουν οι άλλοι, εμείς οι ίδιοι όμως ποτέ».
Εντυπωσιακό «αναρχικό-πειραματικό» ντεμπούτο
O Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ γεννήθηκε το 1968. Είναι ένας από τους πιο μεταφρασμένους Βούλγαρους συγγραφείς μετά το 1989, ενώ συγκαταλέγεται στους πιο εφευρετικούς και τολμηρούς λογοτέχνες της Ευρώπης.
Το πρώτο του βιβλίο, «Φυσικό μυθιστόρημα» (Ίκαρος, 2020), κυκλοφόρησε το 1999, έγινε διεθνές μπεστ σέλερ, μεταφράστηκε σε 24 γλώσσες και χαρακτηρίστηκε από το New Yorker ως ένα «αναρχικό-πειραματικό ντεμπούτο».
Το δεύτερο μυθιστόρημά του, «Περί φυσικής της μελαγχολίας» (Ίκαρος, 2018), κέρδισε πολλά λογοτεχνικά βραβεία, μεταξύ άλλων το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος στη Βουλγαρία (2013), το ελβετικό βραβείο Jan Michalski Preis (2016) και το πολωνικό βραβείο Angelus (2019). Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 15 γλώσσες.
Το τρίτο του μυθιστόρημα, «Χρονοκαταφύγιο» (Ίκαρος, 2021), κυκλοφόρησε το 2020. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος στη Βουλγαρία (2021), καθώς και με το βραβείο Strega Europeo (2021).
Έχει διδάξει στο Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστήμιου Humboldt στο Βερολίνο και εργάστηκε ως επισκέπτης συγγραφέας στο Berliner Künstlerprogramm des DAAD και στο Wissenschaftskolleg zu Berlin.