Η 1η Ιουλίου σηματοδότησε την τυπική έναρξη εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ), το οποίο θεσπίστηκε με το ν. 4635/2019 και αφορά τη διαχείριση των δημοσίων επενδύσεων, συνολικού προϋπολογισμού 10 δις ευρώ για την πενταετία 2021-2025. To διάστημα μέχρι το τέλος του έτους θα είναι μεταβατικό για την καλύτερη προσαρμογή των φορέων χρηματοδότησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Με την έναρξη του 2022 κάθε χρηματοδότηση του ΠΔΕ θα περνάει υποχρεωτικά μέσα από το ΕΠΑ.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης έρχεται να απαντήσει σε πραγματικές ανάγκες του αναπτυξιακού προγραμματισμού των δημοσίων επενδύσεων της χώρας, όπως αυτές έχουν αναδειχθεί και επισημανθεί κατ’ επανάληψη τα προηγούμενα χρόνια.
Ειδικότερα με το νέο πλαίσιο λειτουργίας του ΕΠΑ:
- Προωθούμε τον πενταετή προγραμματισμό και οργανώνουμε την συστηματική παρακολούθηση των αναπτυξιακών δράσεων του ΠΔΕ προκειμένου να σχεδιάσουμε μεσοπρόθεσμα, πέρα από τον κοντόθωρο ορίζοντα των βραχυπρόθεσμων επιλογών.
- Ενισχύουμε τη λογοδοσία με την υιοθέτηση ενός κοινού πλαισίου διαχείρισης.
- Οι φορείς χρηματοδότησης (υπουργεία και Περιφέρειες) διαχειρίζονται τα έργα τους χωρίς τη μεσολάβηση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
- Διευκολύνουμε την αποδέσμευση του εθνικού ΠΔΕ από έργα που λιμνάζουν ανενεργά επί χρόνια ώστε να δημιουργήσουμε νέο χώρο για ένταξη νέων έργων.
- Επιτρέπουμε τις συνέργειες των εθνικών πόρων με άλλες πηγές χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας).
- Προτεραιοποιούμε τη συμβολή των εθνικών πόρων στις αναπτυξιακές κατευθύνσεις της χώρας και ειδικότερα στους πυλώνες της έξυπνης ανάπτυξης, της πράσινης ανάπτυξης, της κοινωνικής ανάπτυξης, της ανάπτυξης υποδομών και της ενίσχυσης της εξωστρέφειας.
- Δίνουμε τη δυνατότητα θέσπισης ειδικών προγραμμάτων (αποθεματικό), όπως αυτό που σχεδιάζουμε για τις έκτακτες ανάγκες αλλά και τις φυσικές καταστροφές.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης συνοδεύεται από ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης, εγκεκριμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΣΔΕ) ενώ προχωρήσαμε στη σύσταση και λειτουργία οργανικής δομής για την αποτελεσματική διαχείρισή του.
Ωστόσο, οι παρεμβάσεις μας για τον εξορθολογισμό του ΠΔΕ δεν περιορίζονται στο ΕΠΑ. Προχωρούμε σε προσαρμογή του ηλεκτρονικού προγράμματος των Δημοσίων Επενδύσεων (e-pde) για την διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων καθώς επίσης και επεξεργαζόμαστε, σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ένα σχέδιο δράσης για την καλύτερη αποτύπωση, πρόβλεψη και ταξινόμηση των δαπανών του ΠΔΕ.
Ακόμη στο σχεδιασμό μας βρίσκεται ο εκσυγχρονισμός του κανονιστικού πλαισίου του ΠΔΕ πλευρές του οποίου παραμένουν ίδιες από τη δεκαετία του 1950. Το σχετικό έργο, που πρόκειται να υλοποιηθεί μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG REFORM) και το οποίο μόλις ξεκίνησε, περιλαμβάνει κριτική επισκόπηση της εφαρμογής της πρωτογενούς και δευτερογενούς νομοθεσίας καθώς και προτάσεις για ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες επενδύσεις στις χώρα μας.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω εκτιμούμε ότι, η αποτελεσματική εφαρμογή του ΕΠΑ σε συνδυασμό με το υπό διαμόρφωση νέο πλαίσιο διαχείρισης του ΠΔΕ θα αποτελέσουν μία σημαντική μεταρρύθμιση στην αξιοποίηση των δημοσίων πόρων στη χώρα μας.
