THEPOWERGAME
Αναστάσιος Τσιπλάκος
Διευθυντής του South East Mediterranean Energy & Defense (semedenergydefense.com)
Η επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έληξε μάλλον «αναίμακτα». Κατά τα φαινόμενα, ήταν μια ευκαιρία για τα δύο μέρη να συμφωνήσουν, για άλλη μια φορά, ότι διαφωνούν σχεδόν σε όλα, αλλά η κύρια αποστολή της ήταν να συμφωνηθεί μια συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου.
Τι άλλαξε από το καλοκαίρι του 2020 που λίγο έλειψε να εκτροχιάσει τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις σε επικίνδυνες ατραπούς;
Η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν ως προγεφύρωμα…
Τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία με τη Δύση είναι πολλά και πολύπλοκα, καθώς αφορούν σχεδόν το σύνολο των ασταθών περιοχών στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο και, όπως έχει φανεί εσχάτως, τα Βαλκάνια και το μαλακό υπογάστριο της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η επίλυσή τους δεν είναι απλή υπόθεση.
Η πίεση για ομαλοποίηση βρίσκεται προφανώς στην τουρκική πλευρά, ενταγμένη σε μια τακτική κλεισίματος πολλών και σημαντικών μετώπων, με την ελπίδα ότι ίσως έτσι υποβοηθείται η γενικότερη προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων με τη Δύση και, κατά κύριο λόγο, τις ΗΠΑ του Τζο Μπάιντεν.
Συνάντηση Μπάιντεν-Ερντογάν: τελευταία ευκαιρία για τις Αμερικανοτουρκικές σχέσεις;
Ο Τούρκος πρόεδρος θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τα “μαγικά” που έκανε στον Τραμπ, για να επαναφέρει τη σχέση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ κατά την προσεχή συνάντησή τους τον Ιούνιο. Η «μαγεία» του, ωστόσο, είναι απίθανο να λειτουργήσει αυτή τη στιγμή.
Η Τουρκία προσπάθησε, με τη σιωπηρή συγκατάθεση του Τραμπ, να παίξει το ρόλο μιας περιφερειακής δύναμης, με στενούς δεσμούς με τη Ρωσία και άλλες χώρες στη Μέση Ανατολή. Είχε πολλές δυνατότητες να το επιτύχει επί της προεδρίας του. Ο Μπάιντεν δε φαίνεται να είναι διατεθειμένος να συνεχίσει να το ανέχεται αυτό.
Οι δύο χώρες έχουν πολλά σοβαρά ζητήματα προς επίλυση. Ενώ η αμερικανική κυβέρνηση ζητά από την Τουρκία να απομακρύνει το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400 από το τουρκικό έδαφος, η Άγκυρα θέλει η Ουάσιγκτον να σταματήσει τους Σύρους Κούρδους που θεωρεί ως απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ζητήσει από την κυβέρνηση Ερντογάν να βελτιώσει τις επιδόσεις της στα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δημοκρατικά πρότυπα, ενώ η κυβέρνηση Ερντογάν ζητά από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να άρει κυρώσεις σε ορισμένα από τα οπλικά της συστήματα προς εξαγωγή.
Επιπλέον, η διμερής συνάντηση θα πραγματοποιηθεί, άνευ άλλου απροόπτου, υπό τη σκιά της κρίσης της Λευκορωσίας. Διπλωματικές πηγές έχουν αναφέρει ότι η Άγκυρα πίεσε το ΝΑΤΟ για την απάλειψη οποιασδήποτε μνείας υποστήριξης κυρώσεων στη Λευκορωσία, μετά την αναγκαστική προσγείωση του αεροπλάνου της Ryanair και την επακόλουθη σύλληψη του αντιφρονούντος δημοσιογράφου Στεπάνοβιτς.
Στο μοναδικό θέμα που οι δύο ηγέτες μπορεί να σημειώσουν κάποια πρόοδο, κερδίζοντας μερικούς πόντους ο Ερντογάν, είναι το Αφγανιστάν. Ο Μπάιντεν σκοπεύει να αποσύρει όλα τα αμερικανικά στρατεύματα από την περιοχή τους επόμενους μήνες. Η Τουρκία ήταν ένας από τους βασικούς συμμάχους στο Αφγανιστάν και προσφέρθηκε να φιλοξενήσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των Ταλιμπάν και της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Ωστόσο, οι συνομιλίες έχουν καταρρεύσει.
Προς ένα ήσυχο καλοκαίρι;
Όπως είχαμε αναφέρει σε προηγούμενο σημείωμα (ΑΠΟΨΕΙΣ 27/5 “Επίσκεψη Τσαβούσογλου: QUO VADIS?”): «…το ερώτημα που αβίαστα πηγάζει είναι αν μπορούμε “να τα βρούμε” με την Τουρκία σήμερα. Η απάντηση είναι ξεκάθαρα “όχι”. Όποιος αφελώς πιστεύει το αντίθετο ζει σε μιαν άλλη εποχή και νομίζει ότι έχει απέναντί του μιαν άλλη Τουρκία και έναν άλλο Ερντογάν».
Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει πολλά προβλήματα μπροστά του και θέλει τη σχέση με τη χώρα μας «παγωμένη» για τώρα. Δεν θα είναι εύκολο, βέβαια. Τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα, που μπορεί να εξελιχθούν ακόμη και σε χρεοκοπία, καθιστούν την εξάρτησή του από την ακραία εθνικιστική τουρκική Δεξιά προφανή. Ιδιαίτερα μετά τα τηλεοπτικά σώου του μαφιόζου Πεκέρ και την κατρακύλα στις δημοσκοπήσεις. Μπορεί να μην του αρέσει, αλλά τη χρειάζεται για την πολιτική του επιβίωση, καθιστώντας τις τακτικές επιθέσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο πολιτικά απαραίτητες.
Προς το παρόν, ένα ήσυχο καλοκαίρι λειτουργεί προς όφελος της Άγκυρας στο πεδίο των διαπραγματεύσεων με την Ουάσιγκτον, είναι όμως και μια απολύτως ευχάριστη ανάπαυλα για την Αθήνα, σε σχέση με την περσινή κρίση στο Αιγαίο.
Μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος ότι στην επόμενη στροφή των πολλαπλών κρίσεων που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν στο εσωτερικό, η ένταση στο Αιγαίο δεν θα επανέλθει; Προφανώς όχι.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
