Κλείνουμε ένα χρόνο από την επίσημη κήρυξη στον ευρωπαϊκό χώρο της πανδημίας. Ένας χρόνος που έφερε την απόλυτη ανατροπή επαγγελματικά, οικονομικά, προσωπικά και κυρίως στην καθημερινότητά μας. Πρώτος τομέας που πλήττεται, αυτός του τουρισμού. Ακολουθούν με τη μορφή ντόμινο και οι υπόλοιποι κλάδοι της οικονομίας. Γιατί κάθε ευρώ στον τουρισμό λειτουργεί πολλαπλασιαστικά ενισχύοντας μια σειρά δραστηριοτήτων και παραγωγής. Γιατί ο τουρισμός είναι ο πρώτος εργοδότης στη χώρα, στηρίζοντας άνδρες και γυναίκες ισότιμα, δίδοντας παράλληλα ευκαιρίες σε νέους. Γιατί στον τουρισμό επενδύονται σταθερά μεγάλα κεφάλαια ετησίως για ανακαινίσεις (1 δις Ευρώ/έτος μόνο από το χώρο των ξενοδοχείων βάσει των τελευταίων ερευνών του ΙΤΕΠ). Γιατί ο τουρισμός αποτελεί μοχλό για την εθνική, την περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη.
Οι αριθμοί έχουν αποτυπώσει με τον πιο αναμφισβήτητο και ρεαλιστικό τρόπο τις επιπτώσεις της πανδημίας στον τουρισμό και στην ευρύτερη οικονομία. Θα επικαλεστώ την ετήσια έρευνα του ΙΤΕΠ σχετικά με τις επιδόσεις των Ελληνικών ξενοδοχείων, πτώση τζίρου 78,1% με άμεσες απώλειες τζίρου 6,6δις €, μέσος χρόνος λειτουργίας εποχικών 3,2 μήνες, μέση πληρότητα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 23,1%. Παρά τα παραπάνω, διατηρήθηκαν οι θέσεις εργασίας με τη αρωγή των κρατικών προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης. Στο χρόνο αυτό προχώρησε ο καθένας από τη δική του θέση σε αναθεωρήσεις. Θυμηθήκαμε όλοι το ότι δεν προχωρήσαμε ποτέ σε εθνικό στρατηγικό σχέδιο για τον τουρισμό, ότι δεν υπάρχει δομή για την διαχείριση του τουριστικού μας προϊόντος στην τοπική αυτοδιοίκηση ακόμα και σε ανεπτυγμένους προορισμούς, ότι η εκπαίδευση στον τουριστικό τομέα είναι ελλιπής, ότι δεν έχουμε αξιοποιήσει τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Σε αρκετές περιπτώσεις πολλοί καταφέρονται εναντίον της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού… αψηφώντας πως είναι στο δικό μας χέρι να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες και να προχωρήσουμε στα πάντρεμά του με τον πρωτογενή τομέα εκτινάσσοντας την οικονομία μας στα ύψη!
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας σύσσωμος ο κλάδος φωνάζει για στήριξη. Ένας κλάδος που αποδεδειγμένα έβαλε πλάτες τα δύσκολα. Για να μπορέσει να ξαναβάλει πρέπει να στηριχτεί. Να στηριχτεί όμως ουσιαστικά και αξιοκρατικά. Έγιναν προσπάθειες σημαντικές. Ειδικά τα προγράμματα της επιστρεπτέας προκαταβολής έδωσαν ανάσες ρευστότητας. Τίθενται όμως ερωτήματα: Ήταν αξιοκρατικά τα κριτήρια ή έμειναν επιχειρήσεις εκτός χρηματοδοτήσεων; Γιατί χρηματοδοτήθηκαν επιχειρήσεις που είναι εκ πεποιθήσεως κακοπληρωτές με χρέη προς το δημόσιο ακόμα και σε υγιείς χρονιές; Γιατί επιχειρήσεις που εν μέσω πανδημίας συνεχίζουν να πληρώνουν με συνέπεια τις υποχρεώσεις τους μη εκμεταλλευόμενες τις κρατικές διευκολύνσεις δεν ενισχύονται με ειδικά κίνητρα; Αποδόθηκαν τα κεφάλαια κρατικών ενισχύσεων σε οφειλές προς την αγορά; Η οριζόντια και χωρίς έλεγχο απόδοση ενισχύσεων οδήγησε στη μεγιστοποίηση των αιτήσεων αλλά και στη μείωση απόδοσης κονδυλίων από αυτούς που πραγματικά τα είχαν ανάγκη.
Για να έρθω λοιπόν στην επόμενη μέρα… στο ξεκίνημα, στην επανέναρξη της οικονομίας, στην αρχή της επαναφοράς μας στην κανονικότητα η καλύτερα… στα «ξυπνήματα»!
Αυτή η πολυπόθητη επόμενη μέρα δεν έχει να κάνει μόνο με εκτιμήσεις για το πως θα πάει η τουριστική περίοδος, ούτε με τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργήσουμε, ούτε με τα πρωτόκολλα ταξιδίου. Όλα αυτά ιδιαίτερα σημαντικά αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα γίνουν.
Η επόμενη μέρα απαιτεί να περάσουμε από την κριτική στην αυτοκριτική, σε καθολικές συνέργειες στον κλάδο της φιλοξενίας αλλά και στο χτίσιμο νέας βάσης στις σχέσεις μας με το κράτος όπως και στις μεταξύ μας σχέσεις. Αν δε χτίσουμε μια βάση δικαίου και εμπιστοσύνης τότε όλα αυτά που θέλουμε να αναθεωρήσουμε προς ένα καλύτερο οικονομικό αύριο στη χώρα μας δεν θα γίνουν ποτέ.
Για να καταλήξω: Η επόμενη μέρα απαιτεί το χτίσιμο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, μεταξύ πολίτη, επιχειρηματία και κράτους. Θέλουμε ένα κράτος δικαίου που θα λειτουργεί αξιοκρατικά, με ισορροπία, δίδοντας τη βαρύτητα που αρμόζει στο επιχειρείν και ένα παραπάνω στο τουριστικό «επιχειρείν». Στα πλαίσια αυτά είναι επιτακτική η ανάγκη να τεθεί ο κλάδος της φιλοξενίας στην κορυφή του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης (http://www.filoxeniamou.gr). Θέλουμε επιχειρήσεις που προτάσσουν τη στήριξη της οικονομίας, των εργαζομένων, της ανάπτυξης και της ποιότητας. Θέλουμε έναν πολίτη θα ενώσει το χέρι του με τον κλάδο της φιλοξενίας και με το κράτος προκειμένου να στηρίξουμε όλοι μαζί την επόμενη μέρα.
Αυτό συνιστά την εθνική μας ωριμότητα και έτσι θα μπορέσουμε να γυρίζουμε με τον πιο αισιόδοξο τρόπο τη σελίδα…
