Εδώ και τόσες ημέρες, και όχι μόνο στα βόρεια προάστια της Αθήνας, έβλεπες απελπισμένους ανθρώπους που προσπαθούσαν να βγουν από τα σπίτια τους μέσα από πεσμένα δέντρα και καλώδια του ΔΕΔΔΗΕ. Ακόμα και όταν κατάφερναν να βγουν και να καθαρίσουν την είσοδό τους περίμεναν επί ημέρες να περάσουν εκχιονιστικά μηχανήματα των δήμων ακόμα και σε κεντρικούς δρόμους.
Φυσικά και η σφοδρότητα του χιονιά ήταν πρωτοφανής, φυσικά και κυκλοφορούν ανάμεσά μας πολύ ασυνείδητοι, άνθρωποι με άγνοια κινδύνου που δυσκολεύουν ενίοτε το έργο των μηχανισμών αντιμετώπισης καταστροφών. Όμως, σε αντίθεση με πέρυσι και την κακοκαιρία «Μήδεια» η απουσία των (περισσότερων) δημοτικών υπηρεσιών είναι φέτος εκκωφαντική.
Πού χάθηκαν οι δήμαρχοι; Ρωτήσαμε δύο ανθρώπους με θητεία δεκαετιών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για τις αιτίες της συνεχούς διολίσθησης των δημοτικών υπηρεσιών προς την ανυπαρξία. Μήπως δεν έχουν χρήματα; Μήπως δεν έχουν ανθρώπους; Μήπως τους λείπει η οργάνωση; Μήπως απλώς αδιαφορούν οι δημοτικοί άρχοντες γιατί αυτή την περίοδο έχουν άλλες προτεραιότητες;
Και οι δύο συμφώνησαν πως πράγματι η εικόνα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διάρκεια της τελευταίας κακοκαιρίας δεν ήταν η καλύτερη. Και οι δύο θεωρούν πως οι δήμοι αυτή την περίοδο έχουν χρήματα. «Για την ακρίβεια, βρισκόμαστε στην περίοδο των deals» τονίζουν οι συνομιλητές μας, αφού «σημαντικά κονδύλια από διάφορα προγράμματα εισρέουν στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ)».
Βέβαια «ζούμε στην περίοδο του software» με σημαντικούς διαγωνισμούς για μελέτες, εκθέσεις και έρευνες που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες. Ποιος ασχολείται τώρα με τον πεπαλαιωμένο στόλο οχημάτων ή εξοπλισμό καθαριότητας; Και, κυρίως, ποιος έχει στοιχεία για το ποσοστό των εσόδων των δήμων που πάνε για μισθούς και επιδόματα και το ποσοστό που κατευθύνεται για ανανέωση εξοπλισμού και άλλες παρεμβάσεις;
Επιπλέον, οι δήμαρχοι έχουν τα νομικά εργαλεία ώστε να κινητοποιήσουν ακόμα και ιδιώτες στη μάχη για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την κακοκαιρία. Από τους διαγωνισμούς – εξπρές μέχρι τις απευθείας αναθέσεις. Συνεπώς είχαν τη δυνατότητα να προχωρήσουν ταχύτατα σε αναθέσεις για τον εκχιονισμό τουλάχιστον των κεντρικών δρόμων στις συνοικίες τους. Γιατί δεν το έκαναν οι περισσότεροι; Άγνωστο!
Έχουν οι δήμοι προβλήματα προσωπικού; Φυσικά και έχουν όπως και μεγάλο τμήμα του δημοσίου. Πρώτον, υπάρχει η γνωστή ανισοκατανομή μεταξύ των θέσεων «πρώτης γραμμής», όπως η καθαριότητα, και των θέσεων στην οπισθοφυλακή (περισσότεροι άνθρωποι από όσους χρειάζονται σε θέσεις γραφείου). Δεύτερον μέσω της κινητικότητας στο δημόσιο οι ΟΤΑ έχουν χάσει κάποια καλά στελέχη, κυρίως στις διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες, που μετατέθηκαν σε πανεπιστήμια ή άλλους φορείς.
Υπάρχει και το γνωστό τροπάρι των «συναρμοδιοτήτων», το μόνιμο άλλοθι μετά από κάθε θεομηνία, όταν διαπιστώνεται πως οι (περισσότεροι) δήμοι αδυνατούν να λάβουν τις στοιχειώδεις πρωτοβουλίες. Πάρτε, για παράδειγμα, την ιστορία με την ηλεκτροδότηση. Οι δήμαρχοι λένε πως περιμένουν τον ΔΕΔΔΗΕ να παρέμβει για το ηλεκτρικό ρεύμα ώστε καθαρίσουν τα κλαδιά και στον ΔΕΔΔΗΕ πως περιμένουν τους δήμους να καθαρίσουν τα κλαδιά ώστε να επιδιορθώσουν τις βλάβες!
Μια λύση ώστε να αυξηθούν οι πιέσεις προς τους ΟΤΑ για βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους θα ήταν τα εργαλεία που θα επιτρέψουν στους πολίτες να ασκούν μεγαλύτερο έλεγχο στα οικονομικά και όχι μόνο. Οι ΟΤΑ παραμένουν μια μαύρη τρύπα σε επίπεδο λογοδοσίας.
