THEPOWERGAME
Γιώργος Παπακωνσταντής
Διδάκτορας πολιτικών ασφαλείας και πρώην αξιωματικός της ΕΛΑΣ
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι σχετικά πρόσφατη κρατική υπηρεσία. Ιδρύθηκε το 1996. Παλιότερα υπήρχε η ΠΣΕΑ (Πολιτική Σχεδίαση Έκτακτης Ανάγκης). Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, έχουν γίνει αρκετές τροποποιήσεις και ανακατατάξεις σε οργανογράμματα, ένταξη υπηρεσιών, προσθήκες και αφαιρέσεις αρμοδιοτήτων, με πιο πρόσφατη την αναβάθμισή της σε υπουργείο.
Η αναβάθμιση όμως αυτή, δεν συνοδεύτηκε από παρεμβάσεις που θα την έκαναν περισσότερο αποτελεσματική.
Είναι ξεκάθαρο ότι τόσο στη συνείδηση Κυβερνητικών παραγόντων, όσο και στη συνείδηση υπηρεσιακών παραγόντων αλλά και των πολιτών, η Πολιτική Προστασία υπάρχει μόνο τη στιγμή που εκτυλίσσεται μια κρίση. Ακόμη και τότε, δεν είναι ξεκάθαρος ο ηγετικός συντονιστικός ρόλος που πρέπει να έχει ώστε να μπορεί να επιβάλλει πράγματα σε άλλα υπουργεία και υπηρεσίες. Στην πραγματικότητα ο Υπουργός Πολιτικής προστασίας της χώρας, μπορεί να συντονίζει μόνο συσκέψεις, προσπαθώντας να προβλέψει γεγονότα που θα εξελιχθούν με βάση τις πληροφορίες των επιστημόνων.
Η εμπλοκή πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης, με αιρετούς χωρίς επιχειρησιακή επάρκεια, η εμπλοκή κρατικών υπηρεσιών διαφόρων κλάδων καθώς και η πολιτική επικοινωνία με σκοπό την αξιοποίηση της κρίσης τόσο από την πλευρά της εκάστοτε κυβέρνησης όσο και από την πλευρά της εκάστοτε αντιπολίτευσης, απλά συντείνουν στο οργανωτικό χάος.
Στην τελευταία περίπτωση π.χ, προκύπτουν πάμπολλα ερωτήματα, μερικά από τα οποία είναι: Ποιος τελικά είχε την ευθύνη να αποφασίσει το κλείσιμο της Αττικής Οδού; Και ποια υπηρεσία να υλοποιήσει την απόφαση; Ποιος έπρεπε να αποφασίσει τη διεξαγωγή επιχείρησης απεγκλωβισμού και με ποιες δυνάμεις; Τι πληροφόρηση είχε για το χρόνο υλοποίησης της απόφασης; Τι πρόβλεψη υπήρχε –και υπάρχει, γιατί θα ξανασυμβεί- στις περιπτώσεις αποκλεισμού αυτοκινήτων σε κύριους οδικούς άξονες, για οποιοδήποτε λόγο, για ενημέρωση των αποκλεισμένων, τον εφοδιασμό τους, τη μεταφορά των επειγόντων περιστατικών κλπ;
Είμαι από εκείνους που έχω πολλές φορές αρθρογραφήσει για την ανεπάρκεια της Πολιτικής Προστασίας στη χώρα, μια ανεπάρκεια που δεν οφείλεται απλά στην ανικανότητα μιας κυβέρνησης ή ενός υπουργού, αφού τα ίδια προβλήματα εμφανίζονται διαχρονικά με διαφορετικές κυβερνήσεις και διαφορετικούς υπουργούς, αλλά στη γενικότερη οργανωσιακή κουλτούρα που διέπει το δημόσιο τομέα.
Αλληλεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων, ασάφειες στην οργάνωση, στα καθήκοντα και στη διοίκηση. Γραφειοκρατία και στρεβλή αντίληψη περί «δημοκρατικότητας» στη λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια μιας κρίσης . Η κουλτούρα της σύσκεψης την ώρα της κρίσης, συνήθως δημιουργεί συλλογική ευθύνη και ατομική ανευθυνότητα. Οι συσκέψεις έχουν αξία αν γίνονται πολύ πριν την εκδήλωση της κρίσης και μετά το τέλος της για την εκτίμηση και επίλυση των προβλημάτων. Κατά τη διάρκεια της κρίσης πρέπει να υπάρχει ένα συντονιστικό κέντρο και ένα επικοινωνιακό κέντρο, από τα οποία θα συντονίζονται όλοι.
Η συνηθισμένη κατηγορία της εκάστοτε αντιπολίτευσης για ανικανότηταεναντίον της εκάστοτε Κυβέρνησης, προφανώς και δε λύνει το πρόβλημα, μια που απλά δείχνει προσπάθεια κάρπωσης πολιτικού οφέλους, μέχρι να αντιστραφούν οι ρόλοι.
ΗΠολιτική Προστασία, πρέπει να αποτελεί πια, πρώτη πολιτική προτεραιότητα και όχι ένα απευκταίο πάρεργο. Απαιτεί πολλά περισσότερα, σε οργάνωση και συντονισμό κατά τη διάρκεια της «ήρεμης» περιόδου, κατά την οποία όμως κανείς δεν ασχολείται.Απαιτεί πόρους, εκπαίδευση, επιστημονική οργάνωση έμψυχου υλικού και πόρων, αξιολόγηση περιστατικών για αποφυγή επανάληψης των ίδιων λαθών, αξιολόγηση προσωπικού και δομών και κυρίως αλλαγή νοοτροπίας από πολιτικούς και πολίτες.
Η Ευθύνη της Κυβέρνησης, της κάθε Κυβέρνησης, δεν είναι να βρει το «μάγο» υπουργό να λύνει τα προβλήματα, κάτι που είναι αδύνατο, αλλά να διαμορφώνει όλες τις παραπάνω συνθήκες προκειμένου όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες να οργανώνονται και να συντονίζονται ώστε να συνδράμουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και στη διαχείριση των σχετικών κρίσεων, οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα εντείνονται. Αλλιώς, είναι θέμα χρόνου να δούμε τα ίδια, στην επόμενη κρίση με οποιαδήποτε κυβέρνηση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
