THEPOWERGAME
Ευαγγελία Λουροπούλου
Διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών (Biogeochemistry), Christian-Albrechts University of Kiel (Γερμανία), Επικεφαλής Υπηρεσιών Βιωσιμότητας E - ON INTEGRATION A.E
Το σημερινό πολιτικό και ρυθμιστικό οικοσύστημα, ιδιαίτερα κάτω από το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και της Γλασκώβης, αλλά και των στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, έχει αρχίσει αναμφισβήτητα να επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας των επιχειρήσεων με θετικό τρόπο, ανεβάζοντας τον πήχη για την εκτίμηση και διαχείριση των ζητημάτων και των κινδύνων που αφορούν το Περιβάλλον και τη Βιωσιμότητα.
Επενδυτές, τραπεζίτες, οίκοι αξιολόγησης, πελάτες, στελέχη επιχειρήσεων αλλά και πολλοί κοινωνικοί φορείς, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα οικονομικά στοιχεία μιας επιχείρησης, δηλαδή Ισολογισμός και Αποτελέσματα, δεν είναι αρκετά για να κριθεί αν μακροπρόθεσμα αυτή (η επιχείρηση) είναι βιώσιμη ή όχι! Τα στοιχεία Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Εταιρικής Διακυβέρνησης, γνωστά και ως ESG (Environment, Social, Governance), αποτελούν δείκτες επίδοσης των επιχειρήσεων και ολοένα και συχνότερα αποτελούν αντικείμενο ελέγχου και αξιολογήσεων από διάφορους φορείς.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τάσης είναι ότι σχετικά πρόσφατα και το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών αναγνώρισε την ανάγκη για υποβολή στοιχείων ESG ανεβάζοντας τον πήχη για τις εισηγμένες επιχειρήσεις στο να αυξήσουν και να εξωτερικεύσουν την επίδοσή τους στα ζητήματα αυτά. Ταυτόχρονα, γνωστές και μεγάλες τράπεζες (μία τουλάχιστον ελληνική) εκδίδουν αμοιβαία κεφάλαια αξιολογώντας επιδόσεις σε κριτήρια ESG, ενώ επενδυτικά/πιστωτικά ιδρύματα αναπροσαρμόζουν τις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών τους για πελάτες με ισχυρό και πειστικό προφίλ ESG, που θεωρούνται επομένως «βιώσιμοι» μακροπρόθεσμα.
Τα οφέλη ενσωμάτωσης των κριτηρίων ESG στη λειτουργία μιας επιχείρησης μπορούν να είναι πολλαπλά συμβάλλοντας στην ανάπτυξη οράματος και στρατηγικής για τη Βιωσιμότητα. Πλην όμως κάποιων εξαιρέσεων, φαίνεται ότι η ελληνική αγορά βρίσκεται ακόμα στην αρχή του ταξιδιού για την κατανόηση και πλήρη ενσωμάτωση του ESG στις πρακτικές των επιχειρήσεων. Και τούτο διότι συχνά oι δημοσιευμένες εκθέσεις βιωσιμότητας και ESG δείχνουν ότι αποτελούν αντικείμενο μάρκετινγκ και διαφήμισης, στερούνται αναλυτικής πληροφορίας, ενώ οι δείκτες απόδοσης δεν αντικατοπτρίζονται στη στρατηγική των επιχειρήσεων.
Όσον αφορά στις εκθέσεις/αναφορές βιωσιμότητας, σήμερα υπάρχει μεγάλη σύγχυση, ποικιλομορφία και διασπορά στον τρόπο παρουσίασης των δεδομένων ESG. Γενικώς, πολλές επιχειρήσεις τείνουν να γράφουν εκθέσεις εξωραϊσμένες και με στόχο την τυπική κάλυψη του ζητούμενου, χωρίς αναφορά σε ποσοτικοποιημένους κινδύνους, φαινόμενο το οποίο παρουσιάζεται και στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα είναι να «μπερδεύεται» η πληροφορία και να μην είναι συγκροτημένη και συγκρίσιμη, μεταξύ διαφορετικών επιχειρήσεων αλλά ακόμη και μεταξύ ετών (για την ίδια επιχείρηση). Στις περισσότερες περιπτώσεις οι εκθέσεις αυτές αρκούνται σε υψηλού επιπέδου ανάλυση και βασίζονται σε «δηλώσεις εντυπώσεων και ωραία λόγια», χωρίς αυτά να αντικατοπτρίζονται σε δείκτες απόδοσης ή πράξεις και χωρίς να γίνεται σύγκριση (benchmarking) με το τι συμβαίνει στον κόσμο και με το πώς τοποθετείται η εκάστοτε εταιρία στον παγκόσμιο χάρτη των ζητημάτων ESG.
Ένα πολύ σύνηθες παράδειγμα που εντοπίζεται στην αναφορά στοιχείων ESG αφορά στις έμμεσες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που προέρχονται από τις αλυσίδες εφοδιασμού και αξίας. Συχνά παρατηρείται είτε υποεκτίμηση των εκπομπών αυτών είτε παντελής απουσία από τις εκθέσεις, τη στιγμή που παγκοσμίως γίνεται σαφής αναφορά και λόγος για τον εντοπισμό και μείωση των εκπομπών αυτών. Το φαινόμενο αυτό καταδεικνύει ότι πολλές φορές υπάρχει αδυναμία ανάλυσης των ζητημάτων ESG σε βάθος και είναι εντονότερο στα ζητήματα «Ε» (Environment), δηλαδή Περιβάλλοντος.
Παρόλα αυτά, αξίζει να αναφερθεί ότι η σύγχυση μπορεί να οφείλεται στο ότι κάθε τόσο εμφανίζονται νέα πρότυπα, οδηγίες και κατευθύνσεις, είτε από πιστοποιημένους φορείς είτε από ανώτερες κυβερνητικές οντότητες (π.χ. EE) για τη συμπλήρωση και δημοσιοποίηση των ESG, κάτι το οποίο θέτει σε διαρκή κίνηση τις επιχειρήσεις. Και αυτό διότι, ενώ ζητείται περίπου η ίδια πληροφορία, κάθε φορέας ζητά ένα διαφορετικό τρόπο παρουσίασης των δεδομένων προσθέτοντας ένα ακόμα εμπόδιο και βάρος στα στελέχη των επιχειρήσεων.
Τα θέματα είναι πάρα πολλά αλλά δεν είναι πάντα περίπλοκα! Συχνά φαίνονται περίπλοκα διότι εμπλέκονται πολλές ειδικότητες όπως π.χ. ειδικοί βιωσιμότητας, μηχανικοί, σύμβουλοι, οικονομικοί αναλυτές, ορκωτοί ελεγκτές κ.α. Τα θέματα μπερδεύονται ακόμη περισσότερο, όταν χρειάζεται να γίνουν αναφορές σε εξειδικευμένα επιστημονικά ζητήματα, όπως είναι η χρήση και διαχείριση υλικών, οι φυσικοχημικές και τεχνικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε μια παραγωγική διαδικασία προϊόντων ή ακόμα και υπηρεσιών, η κλιματική αλλαγή κλπ. Όσο σαφείς και να είναι οι οδηγίες συμπλήρωσης των αναφορών ESG, επιβάλλεται, κυρίως όσον αφορά στα στοιχεία «E», η στενή συνεργασία των αρμόδιων business owners, που γνωρίζουν τις διαδικασίες της επιχείρησής τους, με ειδικούς τεχνικούς και επιστήμονες περιβάλλοντος, οι οποίοι αντιλαμβάνονται απολύτως τις διαστάσεις των μετρούμενων δεικτών απόδοσης.
Η όλη διαδικασία μπορεί να διενεργείται εσωτερικά από την κάθε επιχείρηση, από τα αρμόδια στελέχη, και να μην ακολουθείται το μοντέλο «outsourcing». Δηλαδή, η κάθε εταιρία μπορεί με ίδιες δυνάμεις να συντηρεί και να διαχειρίζεται τα δεδομένα ESG, συντάσσοντας ταυτόχρονα και τις απαραίτητες εκθέσεις βιωσιμότητας. Η παρέμβαση από ελεγκτές μπορεί να ζητείται προς έλεγχο και επικύρωση των στοιχείων και των συντασσόμενων εκθέσεων.
Τέλος, φαίνεται ότι η εποχή κατά την οποία διάσπαρτες πληροφορίες, που λαμβάνονται μόνο υπό τη μορφή συνέντευξης ή συλλέγονται από δεκάδες ή εκατοντάδες υπολογιστικά φύλλα και αρχεία, έρχεται στο τέλος της!
Η συνεχής μεταβολή των προτύπων αναφοράς και η αύξηση των απαιτήσεων από ενδιαφερόμενους φορείς αλλά και της συχνότητας υποβολής ποικίλων εκθέσεων βιωσιμότητας ωθούν στην αποτελεσματική οργάνωση και συστηματοποιημένη διαχείριση των δεδομένων ESG. Εξάλλου, διανύουμε την εποχή των (Big) Data και η Επιστήμη των Δεδομένων μπορεί να κάνει «θαύματα» στην εξαγωγή τάσεων και στη λήψη αποφάσεων. Αναπόφευκτα και το ESG, κάποια στιγμή, θα αποτελέσει αντικείμενο ουσιώδους ανάλυσης με σύγχρονες τεχνικές της Επιστήμης Δεδομένων.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
