THEPOWERGAME
Στάθης Ευσταθόπουλος
Καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ & Αντιπρόεδρος ΕΑΠ
Η σύνδεση των αποφοίτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας αποτελεί ακόμα και στις μέρες μας ζητούμενο, την ίδια ώρα που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες πρόκειται για την αυτονόητη πραγματικότητα! Μεγάλοι χαμένοι του χάσματος αυτού, είναι πρωτίστως οι ίδιοι οι απόφοιτοι και ακολούθως τα ίδια τα πανεπιστήμια, αλλά και η ελληνική οικονομία.
Μια σύντομη αναφορά στα πιθανά αίτια που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση αυτής της κατάστασης επί δεκαετίες, θα μπορούσε ίσως να οδηγήσει στην καλύτερη κατανόηση του προβλήματος, αλλά και στην εύρεση των ενδεδειγμένων λύσεων.
Ζήτηση & προσφορά
Ο κανόνας της ζήτησης και της προσφοράς ειδικοτήτων, αποτελεί έναν από τους βασικούς κρίκους στη «σπασμένη αλυσίδα» μεταξύ αγοράς εργασίας και πανεπιστημίων.
Για παράδειγμα, όταν η αγορά εργασίας ζητά αποφοίτους πληροφορικής, την ίδια ώρα που από το ελληνικό πανεπιστήμιο αποφοιτούν μαζικά πτυχιούχοι γνωστικών πεδίων όπου τα ποσοστά ανεργίας είναι πολύ μεγάλα, τότε επηρεάζεται αρνητικά το ισοζύγιο ζήτησης – προσφοράς, καθώς και οι εταιρίες δε βρίσκουν αποφοίτους πληροφορικής και οι πτυχιούχοι δυσκολεύονται να αποκατασταθούν επαγγελματικά, αλλά και τα ποσοστά ανεργίας αυξάνονται.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο κανόνας ζήτησης-προσφοράς αποτελεί το μοναδικό οδηγό για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη σύγχρονων και ελκυστικών προγραμμάτων σπουδών.
Σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός
Ο σωστός προγραμματισμός και η σωστή ενημέρωση των μαθητών και αυριανών φοιτητών, σχετικά με τα προγράμματα σπουδών και τις απαιτήσεις της κάθε πανεπιστημιακής σχολής, την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά εργασίας, τις προβλέψεις για την επόμενη δεκαετία, τις ενδεχόμενες ανάγκες σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, την αξιολόγηση των ιδιαίτερων ικανοτήτων του κάθε υποψηφίου φοιτητή, τη διαδικασία επιλογής πανεπιστημιακής ή τεχνολογικής εκπαίδευσης, αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία σε ένα δομημένο σχέδιο σύνδεσης πανεπιστημίου και αγοράς εργασίας.
Ποιότητα και εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών
Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται ανακολουθία προγραμμάτων πανεπιστημιακών σχολών σε σχέση με τους αντίστοιχους κλάδους εργασίας.
Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο των «απαρχαιωμένων» προγραμμάτων σπουδών, καθώς δεν υπάρχει ένα ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει τη συνεχή ανανέωση και το διαρκή εκσυγχρονισμό τους, μέσω μιας τυποποιημένης διαδικασίας αξιολόγησης.
Έτσι, η όποια αναβάθμιση στα προγράμματα σπουδών, επαφίεται «στον πατριωτισμό των πανεπιστημιακών».
Τρόπος διδασκαλίας
Μέσα στην πανδημία ανακαλύψαμε νέους τρόπους επικοινωνίας και εξ αποστάσεως διδασκαλίας, με τα θετικά και τα αρνητικά τους.
Σίγουρα όμως, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε το στερεότυπο των συνεχών εξεταστικών περιόδων και της πρόσκαιρης αποστήθισης που ξεκινά από το Δημοτικό και συνεχίζεται έως και το Πανεπιστήμιο.
Θα πρέπει να εξετάσουμε την ένταξη νέων μεθόδων εκπαίδευσης αξιοποιώντας σύγχρονες καλές πρακτικές που ακολουθούν μερικά από τα κορυφαία πανεπιστήμια στον κόσμο, με πληθώρα εργασιών, με πρακτική στην πραγματική αγορά εργασίας, με αξιολόγηση των ιδιαίτερων ικανοτήτων του κάθε φοιτητή κλπ.
Χαμένες ώρες μαθημάτων
Σημαντικό παράγοντα βέβαια αποτελεί ακόμα μια ελληνική πρωτοτυπία, αυτή των συνεχών καταλήψεων και της κάθε είδους παραβατικότητας εντός των πανεπιστημίων, που κοστίζει σε όλους, αλλά κυρίως στους ίδιους τους φοιτητές! Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο της παρεμπόδισης των μαθημάτων στα αμφιθέατρα από κάθε μορφής «συλλογικότητες»!
Έλλειψη πόρων… ο μεγάλος μύθος;
Η διασφάλιση της αυτονομίας στην πράξη και η λειτουργία βάσει των αναγκών της κοινωνίας των αποφοίτων και της πραγματικής οικονομίας θα επιτρέψει την απελευθέρωση δυνάμεων που θα διαμορφώσουν στην κυριολεξία το ελληνικό πανεπιστήμιο.
Το πρώτο βήμα για την επίτευξη της πραγματικής αυτονομίας είναι η οριοθέτηση της οικονομικής αυτονομίας μέσω της θέσπισης κριτηρίων χρηματοδότησης, τα οποία θα καθορίζονται βάσει των υπηρεσιών που παρέχει το ελληνικό πανεπιστήμιο στην Πολιτεία.
Αυτό σε συνδυασμό με την ουσιαστική αξιολόγηση του ακαδημαϊκού έργου θα προσδώσει νέα δυναμική στο ελληνικό πανεπιστήμιο και θα επιτρέψει την αξιοποίηση του ιδιαίτερου ανθρώπινου κεφαλαίου που υπάρχει τόσο στο επίπεδο του διδακτικού προσωπικού όσο και στο επίπεδο των φοιτητών.
Συμπέρασμα
Η πραγματική αυτονομία-αυτοτέλεια του ελληνικού πανεπιστημίου, η συστηματική αξιολόγηση και λογοδοσία και η καθιέρωση ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου που θα διασφαλίζει τα αυτονόητα (απρόσκοπτη λειτουργία πανεπιστημίων, όχι διαρκείς αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής κλπ), θα διαμορφώσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε ο κάθε απόφοιτος να βρίσκει τη δική του θέση στην εγχώρια αγορά εργασίας αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του! Αυτά μπορεί και πρέπει να επιτευχθούν μέσα από έναν Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία, γιατί το θέμα της Παιδείας είναι εθνικής σημασίας.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
