THEPOWERGAME
Ευαγγελία Λουροπούλου
Διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών (Biogeochemistry), Christian-Albrechts University of Kiel (Γερμανία), Επικεφαλής Υπηρεσιών Βιωσιμότητας E - ON INTEGRATION A.E
Σε πρόσφατη ομιλία του πριν από το Συνέδριο για την κλιματική αλλαγή της Γλασκόβης, ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον έκανε μια τοποθέτηση συνδέοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη και τις φυσικές καταστροφές που αυτή συνεπάγεται, τις πλημμύρες παράκτιων περιοχών, την ερημοποίηση άλλων περιοχών, την έλλειψη τροφής και υδάτινων πόρων με τις μαζικές και μη ελεγχόμενες μεταναστεύσεις πληθυσμών. Μάλιστα, προσομοίασε το φαινόμενο αυτό με τις συνθήκες που ιστορικά οδήγησαν στην πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ταυτόχρονα, επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι μεταβολές στο παγκόσμιο κλίμα και οι επιπτώσεις τους στα οικοσυστήματα, μέρος των οποίων είναι οι άνθρωποι, θα οδηγήσουν σε φαινόμενα κλιματικής μετανάστευσης.
Το πιο πρόσφατο, ακραίο παράδειγμα επιπτώσεων κλιματικής κρίσης και μεταναστεύσεων πληθυσμών είναι η Συρία. Ζούμε σήμερα ένα παράδειγμα της κλιματικής αλλαγής σε μικρή κλίμακα αλλά με μεγάλες επιπτώσεις. Στην χειρότερη ξηρασία που καταγράφηκε ποτέ στην Συρία, από το 2007 έως 2010, στην αρχή περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έφυγαν από αγροτικές περιοχές για τις πόλεις. Πάνω σε αυτές τις μετακινήσεις προς αστικά κέντρα, στήθηκε στο σκηνικό για την ένοπλη σύρραξη πάντων κατά πάντων. Έγινε, δηλαδή το «ανακάτεμα» μεταξύ Σιιτών – Σουνιτών – Αλεβιτών. Οι πιθανότητες εμφάνισης ξηρασίας τριπλασιάστηκαν λόγω της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, το 2018 περίπου 18 εκατομμύριο Σύριοι είχαν εκτοπισθεί από τις εστίες τους. Τις συνέπειες τις βλέπουμε και τις ζούμε ακόμη.
Η αλήθεια είναι ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ξηρά και στους ωκεανούς επηρεάζουν την ανθρώπινη ζωή με πολλούς τρόπους και οδηγούν σε υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης.
Είμαστε αψευδείς μάρτυρες τα τελευταία χρόνια φυσικών καταστροφών όπως κυκλώνες, καταιγίδες, πλημμύρες, φωτιές που γίνονται πιο ακραίες και πέρα από τις καταστροφές υποδομών, τους θανάτους και τους τραυματισμούς, επηρεάζουν γενικότερα τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες διαβίωσης και αποτελούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία και το ευρύτερο οικοσύστημα.
Τα νερά των ωκεανών είναι τώρα πιο ζεστά, πιο όξινα και περιέχουν λιγότερο οξυγόνο. Τα θαλάσσια οικοσυστήματα υποβαθμίζονται από την υπεραλίευση και τη ρύπανση. Βλέπουμε τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής στην τήξη των πάγων στην Αρκτική, τη Γροιλανδία και την Ανταρκτική και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Τα φαινόμενα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα το ότι οι παράκτιες πλημμύρες γίνονται πιο συχνές και σοβαρές και ότι βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή και τα οικοσυστήματα εκατομμυρίων ανθρώπων. Η ζωή σε κάποιους παράκτιους οικισμούς, χωριά ή και πόλεις θα γίνει πιο δύσκολη ή ακόμη και αδύνατη, διότι πέρα από τις πλημμύρες, οι κοινότητες αυτές κινδυνεύουν και από τη μείωση της διαθέσιμης τροφής. Και αυτό διότι οι πάγοι συμβάλλουν στην επιβίωση των πληθυσμών των ιθαγενών ζώων που με τη σειρά τους παίζουν ζωτικό ρόλο για τις ανθρώπινες κοινωνίες των περιοχών αυτών.
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Climate Change, η ερημοποίηση προχωρά σε όλο τον κόσμο και αποτελεί ένα φαύλο κύκλο εφόσον αυτή προκαλεί την απελευθέρωση του άνθρακα που αποθηκεύεται στο έδαφος και τα φυτά, γεγονός που με τη σειρά του συμβάλλει στην περαιτέρω υπερθέρμανση του πλανήτη. Άρα, αν συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό τις εκπομπές που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση, ένα σημαντικό μέρος του πλανήτη να μετατραπεί σε έρημο. Έτσι σταδιακά θα υπάρξει μείωση της διαθέσιμης γεωργικής γης και μείωση των επιπέδων παραγωγής και διαθέσιμης τροφής σε τιμές προσιτές για μεγάλο μέρος του πληθυσμού της γης.
Οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης λοιπόν τόσο στην ξηρά όσο και στις θάλασσες θα είναι ορατές σε κρίσιμους παράγοντες της ζωής των ανθρώπων όπως τροφή, στέγαση, απασχόληση, υποδομές και θα έχει σε βάθος χρόνου ως αποτέλεσμα τις εκτεταμένες μετατοπίσεις πληθυσμών για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης αλλά και επιβίωσης τους.
Η ιστορία μας διδάσκει. Όχι μόνο το τέλος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας επήλθε σε μεγάλο βαθμό από την μη ελεγχόμενη μετανάστευση και η ανθρωπότητα οδηγήθηκε στον Μεσαίωνα, όπως ανέφερε ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου. Υπάρχει και μια άλλη περίοδος στους προϊστορικούς χρόνους που οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι μεταξύ άλλων οι μετατοπίσεις πληθυσμών, οι ξηρασίες και τα έντονα φυσικά φαινόμενα οδήγησαν στα “Σκοτεινά Χρόνια – Dark Ages” που διήρκεσαν περί τα 400 χρόνια. Αυτά συνέβησαν στο τέλος της εποχής του χαλκού γύρω στο 1180 π.Χ. όπου κατέρρευσαν οι τότε ανεπτυγμένοι πολιτισμοί της Μεσογείου και μέχρι την αυγή της Κλασικής Ιστορικής Εποχής περίπου το 800 π.Χ..
Η γενιά μας έχει επιφορτιστεί με το μεγάλο έργο να μάθει από την ιστορία και να αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
