THEPOWERGAME
Τα ελληνικά νοικοκυριά που ζουν με ενοίκιο βρίσκονται στη χειρότερη θέση μεταξύ των αντίστοιχων νοικοκυριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς δαπανούν τουλάχιστον το 40% του μηνιαίου εισοδήματος για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που έγινε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι τιμές των κατοικιών στη χώρα μας συνεχίζουν να αυξάνονται με τα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για το πρώτο τρίμηνο να δείχνουν άνοδο του σχετικού δείκτη κατά 3,2% για τα νέα διαμερίσματα (μέχρι πενταετίας) και 3,4% για τα παλαιότερα.
Η επιδότηση ενοικίου για τα φτωχότερα νοικοκυριά δεν θεωρείται, σύμφωνα με αρκετές μελέτες, η καλύτερη λύση καθώς συμβάλλει επίσης στην άνοδο τιμών. Γι’ αυτό στην κυβέρνηση, με βάση και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε. αναζητούν μοντέλο χρηματοδότησης για προώθηση προγραμμάτων κατασκευής κοινωνικών (εργατικών) κατοικιών.
Μεταξύ των μοντέλων που έχουν πέσει στο τραπέζι, χωρίς να έχουν ληφθεί αποφάσεις αφού η συζήτηση είναι σε αρχικό στάδιο, είναι και οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που έχουν εφαρμοστεί, με μικτά αποτελέσματα, σε χώρες όπως η Βρετανία, η Ιρλανδία, κ.α.
Η κατάρρευση των αγορών το 2008 οδήγησε και σε κατάρρευση των πρώτων μοντέλων ΣΔΙΤ για εργατικές κατοικίες, αλλά στην Ιρλανδία η κυβέρνηση επανήλθε τα τελευταία χρόνια και εφαρμόζει ένα νέο μοντέλο. Με βάση το συγκεκριμένο μοντέλο, τα έργα ΣΔΙΤ για την κατασκευή εργατικών κατοικιών προωθούνται από τους δήμους, τα κέρδη των ιδιωτών επενδυτών συγκεντρώνονται στα 25 χρόνια παραχώρησης των κατοικιών, μετά τα οποία τα συγκροτήματα επιστρέφουν στο δημόσιο.
Στο Δουβλίνο έχουν ήδη προχωρήσει τα δύο πρώτα έργα ΣΔΙΤ κοινωνικής κατοικίες με το συγκεκριμένο μοντέλο ενώ προωθείται και το τρίτο με στόχο την κατασκευή συνολικά 1.500 κατοικιών. Οι ανάδοχοι εκτός από την κατασκευή αναλαμβάνουν και την συντήρηση των κτιρίων ώστε στο τέλος της 25ετούς περιόδου να τα επιστρέψουν «σε άριστη κατάσταση» στο δημόσιο.
Το κόστος στέγασης ακόμα και νοικοκυριών με μεσαία εισοδήματα αποτελεί πλέον σοβαρό πονοκέφαλο για πολλές κυβερνήσεις, δημοτικές αρχές αλλά και επιχειρήσεις ανά τον κόσμο καθώς οι τιμές έχουν παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια μεγάλη άνοδο. Πολλές κυβερνήσεις ή δήμαρχοι στην Ε.Ε. καθώς και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αναζητούν τρόπους για να κρατήσουν τους εργαζόμενους κοντά στις δουλειές τους. Αρκετοί αναγκάζονται να μετακομίσουν πολύ μακριά από τον τόπο εργασίας τους γιατί μόνο εκεί βρίσκουν σπίτια με ανεκτό κόστος.
Κάποιοι λαμβάνουν και δραστικά μέτρα όπως ο δήμαρχος του Μόντρεαλ στον Καναδά που προχώρησε σε ρύθμιση σύμφωνα με την οποία σε κάθε συγκρότημα κατοικιών άνω των 450 τετραγωνικών μέτρων (άνω των πέντε διαμερισμάτων) που κατασκευάζεται στο δήμο πρέπει να υπάρχει και διαμέρισμα που παραχωρείται σε χαμηλότερη τιμή σε φτωχότερα νοικοκυριά. Τα ενοίκια στο Μόντρεαλ παρουσίασαν το 2020 τις μεγαλύτερες αυξήσεις της τελευταίας 18ετίας.
Στην Ευρώπη οι απόψεις για τα ΣΔΙΤ κοινωνικής κατοικίας διίστανται καθώς αρκετοί θεωρούν πως πρέπει να επανενεργοποιηθούν τα προγράμματα (όπως αυτά που προωθούσε στην Ελλάδα ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας) πλήρους κρατικής χρηματοδότησης της κατασκευής εργατικών κατοικιών. Στην Ιρλανδία, για παράδειγμα, η αντιπολίτευση υποστηρίζει πως τα ΣΔΙΤ κοινωνικής κατοικίας κοστίζουν έξι φορές ακριβότερα σε σχέση με τα παραδοσιακά προγράμματα, αλλά η κυβέρνηση διαψεύδει αυτούς τους ισχυρισμούς. Μάλιστα τονίζει πως λόγω της ανάληψης της συντήρησης των κατοικιών από τον ιδιώτη δεν θα υπάρχουν οι εικόνες εγκατάλειψης που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε τέτοια συγκροτήματα. Αντίθετα σε 25 χρόνια θα επιστρέψουν στο δημόσιο σε άριστη κατάσταση.
Στην Βρετανία, η φωτιά στον πύργο κατοικιών Grenfell τον Ιούνιο του 2017, με περισσότερους από 70 θανάτους, οδήγησε σε πλήρη αναθεώρηση του μοντέλου κοινωνικής κατοικίας χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει σαφής στρατηγική.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Η εικόνα στην Ελλάδα για το κόστος στέγασης είναι πάντως από τις πλέον δυσάρεστες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με τελευταία την Κροατία) με βάση τις κρατικές δαπάνες για στέγαση φτωχότερων νοικοκυριών, είτε με τη μορφή στεγαστικών προγραμμάτων, είτε μέσω επιδοτήσεων ενοικίων.
Η πανδημία μπορεί να ανέκοψε την έφοδο των Κινέζων αγοραστών κατοικιών στην Ελλάδα με στόχο να αποκτήσουν την «Χρυσή Βίζα» (άδεια διαμονής για όλα τα μέλη της οικογένειας για αγορά ακινήτου άνω των 250.000 ευρώ). Δεν ανέκοψε όμως την άνοδο των τιμών καθώς η προσφορά νέων διαμερισμάτων είναι περιορισμένη και επικεντρώνεται σε περιοχές υψηλών εισοδημάτων. Γι’ αυτό και στην μελέτη που έγινε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δίνεται μεγαλύτερο βάρος σε στρατηγικές ενίσχυσης της προσφοράς προσιτών κατοικιών και προτείνεται η αξιοποίηση κοινοτικών προγραμμάτων, η ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) στη χρηματοδότηση οικιστικών σχεδίων, κ.α.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
