Η αγορά κατοικίας στην Ελλάδα συνεχίζει την ανοδική της πορεία, ωστόσο όλο και περισσότεροι πολίτες μένουν εκτός. Η εκρηκτική άνοδος των τιμών, το σταθερά υψηλό κόστος κατασκευής και τα αποτρεπτικά επιτόκια στεγαστικών δανείων διαμορφώνουν ένα περιβάλλον όπου η πρόσβαση στη στέγη μετατρέπεται από δικαίωμα σε πολυτέλεια.
Οι νέες οικοδομές απευθύνονται κυρίως σε ξένους επενδυτές, ενώ η μέση ελληνική οικογένεια αδυνατεί να ανταποκριθεί στο αυξημένο κόστος, με τις επενδύσεις στην κατοικία να παραμένουν στάσιμες και τη ζήτηση να σκοντάφτει στην οικονομική αδυναμία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2024 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 8,7%, ακολουθώντας τη μεγάλη άνοδο του 13,9% το 2023. Οι νέες κατοικίες (ηλικίας έως 5 ετών) κατέγραψαν αύξηση 10,1%, ενώ τα παλαιότερα ακίνητα κινήθηκαν στο 7,8%. Οι υψηλότεροι ρυθμοί ανόδου εντοπίστηκαν στη Θεσσαλονίκη (11,2%) και σε περιοχές εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων (10,6%), με την Αθήνα να εμφανίζει συγκρατημένη αύξηση 8,2%.
Καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της αγοράς εξακολουθεί να διαδραματίζει η ζήτηση από το εξωτερικό. Οι καθαρές εισπράξεις από ξένες επενδύσεις σε ακίνητα αυξήθηκαν κατά 28,9% το 2024, με το πρόγραμμα Golden Visa να αποτελεί καταλύτη για την είσοδο κεφαλαίων, κυρίως σε ακίνητα υψηλών προδιαγραφών.
Οι νέες οικοδομές που σηκώνονται στην Ελλάδα
Η οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε σημαντική αύξηση, με τις νέες οικοδομικές άδειες κατοικιών να ενισχύονται κατά 30,3% και τον δομήσιμο όγκο να ανεβαίνει κατά 22,7%. Ωστόσο, η συνολική παραγωγή παραμένει αισθητά χαμηλότερη από τα προ κρίσης επίπεδα, υποδηλώνοντας ότι η προσφορά ακινήτων δεν επαρκεί για να καλύψει την ισχυρή ζήτηση.
Επίσης, οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν οριακά (+2,7%) το 2024, έναντι εκρηκτικής αύξησης 24,7% το προηγούμενο έτος, δείχνοντας σαφή κόπωση στον κατασκευαστικό τομέα.
Χαμηλή η ζήτηση για στεγαστικά
Το κόστος κατασκευής συνέχισε την ανοδική του πορεία (+3,7%), έστω και με βραδύτερο ρυθμό από το 2023 (+6,2%), μετακυλίοντας πιέσεις στις τελικές τιμές. Αν και τα νέα στεγαστικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 20,4%, η συνολική ζήτηση παραμένει μειωμένη για τρίτο συνεχόμενο έτος. Το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων μειώθηκε κατά 2,6%, καταδεικνύοντας τις περιορισμένες δυνατότητες χρηματοδότησης για μεγάλο μέρος των νοικοκυριών.
Η πορεία της αγοράς το 2025 θα εξαρτηθεί από τη διατήρηση του ξένου ενδιαφέροντος, τη σταθερότητα των οικονομικών προσδοκιών και την εξέλιξη των επιτοκίων. Αν η ζήτηση παραμείνει ισχυρή και η προσφορά συνεχίσει να υπολείπεται, οι τιμές -ιδίως στις νέες κατοικίες- αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, αν και με ηπιότερο ρυθμό.
Σε κάθε περίπτωση, η ακρίβεια στην κατοικία εξελίσσεται πλέον σε διαρθρωτικό φαινόμενο, θέτοντας επιτακτικά την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της κατασκευής και της χρηματοδότησης πρώτης κατοικίας.
