THEPOWERGAME
Η πρόσφατη πρόταση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, η οποία αφορά τη διάθεση ακινήτων της Εκκλησίας για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος των νέων οικογενειών και των φοιτητών, επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της σοβαρής έλλειψης κοινωνικής κατοικίας στη χώρα. Την ίδια στιγμή, οι ιδιαίτερα υψηλές τιμές αγοράς και ενοικίασης ακινήτων πνίγουν μεσαία κοινωνικά στρώματα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, οδηγώντας μάλιστα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να θέσει σε επίσημη λειτουργία την Ειδική Επιτροπή για τη στεγαστική κρίση στην ΕΕ.
Η Εκκλησία, που σήμερα διαθέτει με διαφορά τη μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα, θα μπορούσε να δώσει μια ανάσα στο δυσβάσταχτο στεγαστικό πρόβλημα, προσφέροντας ένα μέρος των ακινήτων της για προσιτή στέγη. Από το 2023 ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος έχει τοποθετηθεί δηµοσίως, αναφέροντας ότι «η εναποµείνασα εκκλησιαστική περιουσία θα πρέπει να αξιοποιηθεί σε συνεργασία µε την ελληνική Πολιτεία, καθώς ο βασικός στόχος παραµένει η αφιέρωσή της προς όφελος του λαού µας».
Ήδη η Εκκλησία έχει καταρτίσει μία λίστα με οικόπεδα που έχει στη διάθεσή της και προτίθεται να διαθέσει στο κράτος, έτσι ώστε αυτό να χτίσει μικρές εστίες ή και διαμερίσματα για νέα ζευγάρια που έχουν οικονομικές δυσκολίες. Η εν λόγω πρόταση φαίνεται ότι έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό, οποίος έχει ως προτεραιότητα, εκτός από τα μέτρα που έχουν παρθεί για τη στεγαστική κρίση και το πρόγραμμα της κοινωνικής αντιπαρoχής, που κινείται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, να αποκτήσει η χώρα κοινωνική κατοικία.
Προ ολίγων μηνών είχε ανακοινώσει ότι στο ακίνητο της πρώην ΧΡΩΠΕΙ στην οδό Πειραιώς θα προχωρήσει σχέδιο για την ανάπτυξη συγκροτήματος κοινωνικής στέγης. Οι αναπλάσεις παλιών παρηκμασμένων χώρων, εξάλλου, όταν προβλέπουν και οικιστικές χρήσεις, ενισχύουν την προσφορά και λειτουργούν προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης της αγοράς.
Η δημιουργία προσιτής στέγης σήμερα είναι πιο αναγκαία από ποτέ, καθώς τα ενοίκια στην Αθήνα έχουν αυξηθεί κατά 55,9% τα τελευταία εννιά χρόνια, φτάνοντας σε νέα υψηλά το 2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις από μεγάλες μεσιτικές εταιρείες και ειδικούς αναλυτές. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τους χαμηλόμισθους, καθώς για ένα μικρό επιπλωμένο διαμέρισμα ενός δωματίου αναγκάζονται να διαθέσουν το 72,2% του μισθού τους. Η άνοδος των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb, η έλλειψη νέων κατασκευών και οι χαμηλοί μισθοί έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον για όσους αναζητούν προσιτή κατοικία. Τα νεαρά ζευγάρια και οι νέοι επαγγελματίες βρίσκονται αντιμέτωποι με επιλογές που τους οδηγούν είτε σε συγκατοίκηση, είτε στην επιστροφή στα πατρικά τους σπίτια, ενώ η αυξανόμενη ζήτηση για κατοικίες στην πρωτεύουσα εντείνει την κρίση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Αυξανόμενες δυσκολίες αντιμετωπίζουν επίσης τα χαμηλά και μεσαία κοινωνικά στρώματα της Ευρώπης στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν στέγη. Σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ, το 2022 οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διέθεταν κατά μέσο όρο το 22,2% του εισοδήματός τους για στέγαση. Για όσους ενοικιάζουν κατοικίες σε πόλεις όπως η Μπρατισλάβα, η Μαγιόρκα και η Μαδρίτη, το ποσοστό αυτό ξεπερνούσε το 30%.Οι επίδοξοι αγοραστές ακινήτων δεν βρίσκονται σε καλύτερη θέση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 48,1% την περίοδο 2015-2023. Οι αυξήσεις ήταν ακόμη πιο απότομες στις Κάτω Χώρες (83,3%), την Πορτογαλία (105,8%) και την Ουγγαρία (172,5%).
Στην Ισπανία, όπου τα δύο τρίτα των νέων ηλικίας 18-34 ετών αδυνατούν να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους, η νεολαία έχει κατακλύσει τους δρόμους, διαμαρτυρόμενη εδώ και μήνες. Σε μια κίνηση που έχει ονομαστεί llaverazo («χτύπημα των κλειδιών»), οι διαδηλωτές υψώνουν τα κλειδιά τους στον αέρα ως ένδειξη διαμαρτυρίας.
Παρόμοιες διαμαρτυρίες έχουν ξεσπάσει στην Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ελλάδα, όπου ο εξευγενισμός των πόλεων και η κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων έχουν οδηγήσει τον μέσο όρο ηλικίας των νέων που εγκαταλείπουν την πατρική εστία στα 30 έτη -τέσσερα χρόνια πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ, που ανέρχεται στα 26 έτη.
Αντίθετα, σε χώρες όπως η Δανία και η Αυστρία, η κοινωνική πολιτική στέγασης θεωρείται από τα πιο επιτυχημένα στην Ευρώπη, καθώς η κρατική παρέμβαση έχει συγκρατήσει τις τιμές των ακινήτων σε προσιτά επίπεδα. Ως αποτέλεσμα, οι νέοι καταφέρνουν να ζήσουν μόνοι τους κατά μέσο όρο στην ηλικία των 21 και 25 ετών, αντίστοιχα.
Συγκεκριμένα, στην Αυστρία και στην Ολλανδία το 30% του αποθέματος κατοικιών αφορά κοινωνική κατοικία. Η Βιέννη, μάλιστα, θεωρείται ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα σε διεθνές επίπεδο, με δεδομένο ότι περίπου το 60% του πληθυσμού της ζει σε σπίτι που υποστηρίζει η Πολιτεία. Με τον τρόπο αυτόν αποτρέπεται η δημιουργία γκέτο, η πόλη διασφαλίζει ότι άτομα όλων των εισοδημάτων ζουν μαζί και η πόλη διακρίνεται από αρχιτεκτονική και αισθητική συνέχεια, αποφεύγοντας τη δημιουργία συνοικιών με κακή φήμη και εικόνα.
Στη Στοκχόλμη υπάρχει η συνοικία Hammarby Sjostad, που ήταν μια εγκαταλελειμμένη και παρηκμασμένη βιομηχανική περιοχή, η οποία σήμερα έχει μεταμορφωθεί σε μια «πράσινη» συνοικία, με οικιστικές χρήσεις μεικτών εισοδημάτων, που περιλαμβάνουν και «προσιτές» κατοικίες. Η περιοχή αυτή στεγάζει 25.000 κατοίκους σε βιοκλιματικά σπίτια, προάγοντας την ενεργειακή αποδοτικότητα και την περιβαλλοντική προστασία, ταυτόχρονα με την κοινωνική συνοχή, κάνοντας εφικτή τη διαμονή ανθρώπων με διαφορετικό εισοδηματικό υπόβαθρο. Στο Αμβούργο το παλιό λιμάνι της πόλης έχει μετατραπεί σήμερα στη συνοικία HafenCity, που φιλοξενεί ταυτόχρονα εταιρείες, χώρους πολιτισμού και περίπου 16.000 κατοίκους, διπλασιάζοντας την προσφορά κατοικίας στο κέντρο της πόλης.
Σύσταση ειδικής επιτροπής για τη στεγαστική κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Τη δημιουργία νέας ειδικής ομάδας για τη στέγαση, με στόχο να διασφαλιστεί η πρόσβαση όλων των Ευρωπαίων πολιτών σε οικονομικά προσιτή και βιώσιμη κατοικία, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη Δευτέρα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η ομάδα ξεκίνησε επίσημα τις εργασίες της την 1η Φεβρουαρίου 2025 και υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της ΕΕ.
Όπως επισήμανε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις πολιτικές κατευθύνσεις της τρέχουσας Επιτροπής, η στεγαστική κρίση αποτελεί μία από τις πλέον επείγουσες προκλήσεις για εκατομμύρια πολίτες, με ιδιαίτερη έμφαση στις οικογένειες και τους νέους. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα ειδική ομάδα αναλαμβάνει να υποστηρίξει το έργο του Επιτρόπου Στέγασης -ενός νέου χαρτοφυλακίου που δημιουργείται για πρώτη φορά-, προκειμένου να αναπτυχθεί και να εφαρμοστεί ένα πανευρωπαϊκό σχέδιο προσιτής κατοικίας.
Στις αρμοδιότητες της ομάδας περιλαμβάνεται η χάραξη αποτελεσματικών ευρωπαϊκών πολιτικών για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αιτίων της στεγαστικής κρίσης. Παράλληλα, θα δοθεί έμφαση στην κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της οικονομικά προσιτής και βιώσιμης στέγασης, ενώ θα εξεταστούν και άλλες κρίσιμες πτυχές του ζητήματος, όπως η καταπολέμηση της έλλειψης στέγης.
Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική της ΕΕ για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και κοινωνικά δίκαιου μοντέλου στέγασης, σε μια περίοδο κατά την οποία οι αυξημένες τιμές ενοικίων και αγοράς κατοικιών επιβαρύνουν σημαντικά τα νοικοκυριά σε όλη την Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης
Πειραιώς: Συζητήσεις με το CVC για το 70% της Εθνικής Ασφαλιστικής
Global Resources: Η γεωπολιτική ωθεί την Ελλάδα στο LNG
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
