Με το ένα πόδι εκτός Ελλάδας οι ξένοι επενδυτές ακινήτων λόγω ΝΟΚ

Σημαντική κρίση έχει προκληθεί στις σχέσεις της κυβέρνησης με ισχυρούς ξένους επενδυτές στον τομέα των ακινήτων, εξαιτίας της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, να καταργήσει τα bonus του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), κρίνοντάς τα αντισυνταγματικά. Η απόφαση αυτή έχει θέσει σε αβεβαιότητα εκατοντάδες μεγάλες και μικρότερες επενδύσεις. Tην ώρα, που οι εγχώριοι επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου και της αγοράς ακινήτων προετοιμάζονται να προσφύγουν στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, υποστηρίζοντας πως ανετράπη η βασική αρχή της ασφάλειας δικαίου με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, ισχυροί ξένοι όμιλοι ακινήτων, που δραστηριοποιούνται σε εμβληματικά έργα στη χώρα, έχουν αποστείλει επιστολή στο Μέγαρο Μαξίμου. Στην επιστολή αυτή εκφράζουν τη βαθιά τους δυσαρέσκεια για την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), τονίζοντας πως η ανασφάλεια δικαίου που δημιουργείται υπονομεύει την εμπιστοσύνη τους προς την Ελλάδα. Παράλληλα, προειδοποιούν ότι, εάν δεν υπάρξουν άμεσες κινήσεις για την επίλυση των ζητημάτων που προέκυψαν, ενδέχεται να διακόψουν τις επενδύσεις τους και να αποσυρθούν από τη χώρα.

Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι, εντός ενός μήνα από την έκδοση της τελικής απόφασης του ΣτΕ, θα προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση για να καλύψει τα νομικά κενά και να αποκαταστήσει την ισορροπία στην αγορά κατασκευών. Στόχος της είναι να διασφαλίσει τη σταθερότητα του κλάδου και να αποτρέψει περαιτέρω κλυδωνισμούς στις επενδύσεις. Όμως, η κατάσταση περιπλέκεται από τις νομικές ενέργειες που δρομολογούν οι εγχώριοι εργολάβοι, καθώς και από τις προσφυγές που σχετίζονται με τις οικοδομικές άδειες. Επίσης, οι αντιδράσεις από πλευράς δήμων επιτείνουν το ήδη θολό τοπίο, δημιουργώντας επιπλέον προκλήσεις για την κυβέρνηση και τους εμπλεκόμενους φορείς. Τέλος, στη χθεσινή ανακοίνωση του ΣτΕ αναφέρεται ότι υπάρχουν προσφυγές που ζητούν να τεθούν αντισυνταγματικές και άλλες διατάξεις του ΝΟΚ, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την κατάσταση για την κυβέρνηση.

Μείζον ζήτημα, που θα καθορίσει το μέλλον χιλιάδων οικοδομικών αδειών οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα, αποτελεί ο ακριβής ορισμός της έννοιας της «έναρξης εργασιών» από την κυβέρνηση. Η χθεσινή ανακοίνωση του ΣτΕ επισημαίνει ότι ως «έναρξη υλοποίησης οικοδομικών αδειών» θεωρούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, οι οποίες πρέπει να αποδεικνύονται με κατάλληλα μέσα. Τέτοια μέσα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη γνωστοποίηση της έναρξης των εργασιών σε διοικητικές αρχές ή την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) στον ΕΦΚΑ, εφόσον αυτές οι ενέργειες πραγματοποιήθηκαν έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024. Η απλή έκδοση της οικοδομικής άδειας ή η ενημέρωση υπηρεσιών δεν επαρκούν για την απόδειξη της έναρξης των εργασιών. Επίσης, οι εκκρεμείς δίκες έως την ανωτέρω ημερομηνία εξαιρούνται από τους περιορισμούς που απορρέουν από την αντισυνταγματικότητα.

Ποιο είναι το μέλλον των ξένων επενδυτών

Ανάμεσα στους ξένους επενδυτές που περιμένουν από την κυβέρνηση να προχωρήσει σε νομοθετικές ρυθμίσεις για να διασφαλιστεί το κράτος δικαίου και να προστατευτούν τα έργα εκατομμυρίων που βρίσκονται σε εξέλιξη, συγκαταλέγεται και η ολλανδική εταιρεία Ten Brinke. Η εταιρεία, που επένδυσε με σοβαρότητα και στρατηγικό όραμα στον τομέα της κατοικίας στην Ελλάδα, παρακολουθεί με αυξανόμενη ανησυχία τις εξελίξεις και τις συνέπειες που ενδέχεται να προκύψουν για τα αναπτυξιακά της σχέδια.

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Φώτης Γιόφτσιος διευθύνων σύμβουλος Ten Brinke Hellas, είχε εκφράσει αυτό το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην κεντρική διοίκηση της εταιρείας στην Ολλανδία. Συγκεκριμένα, ο ίδιος είχε δηλώσει ότι: «Οι ξένοι επενδυτές έχουν εκδώσει οικοδομικές άδειες και έχουν καταρτίσει business plan με βάση τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) που ίσχυε για 12 χρόνια και ξαφνικά λόγω κάποιων δημάρχων που θεωρούν ότι μπορεί να μην εφαρμόσουν τον νόμο η ανάπτυξη σταματά. Αυτό αμαυρώνει την αξιοπιστία της χώρας. Δεν υπάρχει ασφάλεια δικαίου. Όταν οι επενδυτές βάζουν χρήματα και εφαρμόζουν τον νόμο και τους σταματάς ή αφαιρείς αξία από αυτό που σου ενέκριναν να χτίσεις έχουν δικαίωμα αποζημίωσης». Υπενθυμίζεται, ότι η εταιρεία έχει προγραμματίσει για την περίοδο 2025-2027 47 έργα συνολικής επιφάνειας 224.310 τ.μ.

Η Brook Lane Capital βρίσκεται επίσης σε φάση αναμονής, παρακολουθώντας στενά τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης. Η εταιρεία, που ιδρύθηκε από τον Aziz Francis, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ελληνική αγορά ακινήτων, έχοντας παρουσία σε εμβληματικά έργα, όπως ο Πύργος Μικτής Χρήσης (Mixed Use Tower) της Lamda Development στο Ελληνικό. Ωστόσο, οι συνθήκες που επικρατούν στη χώρα έχουν δημιουργήσει έντονο προβληματισμό για τις μελλοντικές προοπτικές της. Εκτός από την επένδυσή της στο Ελληνικό, η Brook Lane Capital έχει δραστηριότητες και σε άλλες περιοχές της Αττικής, εστιάζοντας κυρίως σε ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, όπως γραφεία, κατοικίες και αναπτύξεις μικτής χρήσης σε ουρανοξύστες. Παράλληλα, συμμετέχει μαζί με τη Noval στο φιλόδοξο έργο «The Grid», ένα σύγχρονο κτιριακό συγκρότημα, που κατασκευάζεται στο πρώην ακίνητο της Kodak στο Μαρούσι. Ο κ. Aziz Francis έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η ελληνική αγορά, μετά από μια δεκαετία ύφεσης, ανέδειξε εξαιρετικές ευκαιρίες, γεγονός που ώθησε τη Brook Lane Capital να «χτίσει» σημαντική παρουσία στη χώρα τα τελευταία επτά χρόνια.

Σε αναβρασμό οι Έλληνες κατασκευαστές

Οι εγχώριοι παίκτες της αγοράς ακινήτων εμφανίζονται αποφασισμένοι να μην υποχωρήσουν, βλέποντας ως μονόδρομο την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την προστασία των δικαιωμάτων τους. Η αγορά παραμένει σε αναβρασμό, καταγγέλλοντας ότι η απόφαση του ΣτΕ έχει προκαλέσει σοβαρές αδικίες και ανισότητες. Πολλές οικοδομικές άδειες, αν και είχαν εκδοθεί νόμιμα, διακόπηκαν λόγω καταγγελιών, την ίδια στιγμή που γειτονικές οικοδομές συνεχίζουν απρόσκοπτα τις εργασίες τους.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη έχει δημιουργήσει ανησυχία και απαισιοδοξία, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι αποτελεί «ταφόπλακα» για την αγορά ακινήτων και πλήγμα για την αξιοπιστία της χώρας στους ξένους επενδυτές. Ήδη, όπως αναφέρεται, αρκετοί ξένοι επενδυτές έχουν διακόψει τις αγορές τους, φοβούμενοι για το μέλλον τους στην Ελλάδα. Επιπλέον, η αγορά ακινήτων αναμένεται να επηρεαστεί περαιτέρω, καθώς η μείωση της δόμησης θα οδηγήσει σε περιορισμό της προσφοράς, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει αύξηση τόσο στις αξίες των ακινήτων όσο και στα ενοίκια. Οι εξελίξεις αυτές επιτείνουν την αβεβαιότητα και απειλούν τη σταθερότητα του κλάδου, αφήνοντας ανοιχτά ερωτήματα για την επόμενη μέρα της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα.

Διαβάστε επίσης

Το τελευταίο μοντέλο της OpenAI θα αλλάξει τα οικονομικά του λογισμικού

Travel & Leisure: Ισθμός της Κορίνθου, το κρυμμένο στολίδι της Ελλάδας

Ember: 3,1 δισ. γλίτωσε η Ελλάδα σε εισαγωγές αερίου από το 2019 λόγω ΑΠΕ