THEPOWERGAME
Η πρόταση του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ να επιβάλει φόρο 100% στις αγορές κατοικιών από μη Ευρωπαίους πολίτες, με στόχο την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, φαίνεται ότι αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τη ζήτηση και, κατ’ επέκταση, τις τιμές στην Ελλάδα. Την ίδια ώρα, οι τιμές των ακινήτων στη χώρα μας στα τέλη του 2024 έκλεισαν ανοδικά, εξαιτίας της ήδη μεγάλης ζήτησης από ξένους επενδυτές στα αστικά κέντρα και σε τουριστικούς προορισμούς, καθώς και του μικρού αριθμού διαθέσιμων κατοικιών.
Η Ισπανία, όπως αναφέρει πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg, αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη νέων κατοικιών, παρόμοια με την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ισπανίας στα τέλη του περασμένου έτους, η χώρα χρειάζεται περίπου 550.000 νέες κατοικίες για να καλύψει τη ζήτηση μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Ωστόσο, όπως ανέφερε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ την προηγούμενη Δευτέρα, κατασκευάζονται μόνο περίπου 90.000 νέα σπίτια ετησίως, τη στιγμή που η ετήσια ζήτηση φτάνει τις 300.000 κατοικίες. Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση προτείνει την επιβολή φόρου έως και 100% στις αγορές κατοικιών από κατοίκους εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια προσπάθεια να περιορίσει την κερδοσκοπία. Η κίνηση αυτή αναμένεται να επηρεάσει κυρίως αγοραστές από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Λατινική Αμερική. Όπως σημείωσε επίσης ο Πέδρο Σάντσεθ, «μόνο το 2023, κάτοικοι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αγόρασαν περίπου 27.000 σπίτια και διαμερίσματα στην Ισπανία, όχι για να ζήσουν οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους, αλλά για επενδυτικούς λόγους».
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Μία τέτοια ακραία λύση, όπως αυτή που επιχειρεί να περάσει ο Σάντσεθ από τη Βουλή, υπογραμμίζει το μέγεθος της στεγαστικής κρίσης που πλήττει ολοένα και περισσότερο τις ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα, όπου το πρόβλημα παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις, η κυβέρνηση μέχρι στιγμής υιοθετεί μια πιο συντηρητική προσέγγιση. Τα μέτρα επικεντρώνονται στη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb και στη Χρυσή Βίζα, δεδομένου ότι οι ξένες επενδύσεις εστιάζουν κατά κύριο λόγο στον τομέα των ακινήτων.
Ενδεχόμενη εφαρμογή ενός αντίστοιχου μέτρου με εκείνου του Σάντσεθ στην Ελλάδα θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις ξένες επενδύσεις, δημιουργώντας ρίσκα για την οικονομία. Ωστόσο, θα είχε και τη δυναμική να απελευθερώσει έναν σημαντικό αριθμό ακινήτων, προσφέροντας ουσιαστική ανακούφιση στους Έλληνες πολίτες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για το 2023, οι Έλληνες ξοδεύουν το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τη στέγαση, γεγονός που αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για αποτελεσματικές λύσεις.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών -Αττικής, Λευτέρη Ποταμιάνο, «Κάθε χώρα έχει τη δική της δομή και δυναμική στην κτηματαγορά, και είναι σημαντικό να το λαμβάνουμε υπόψη. Η Ισπανία, για παράδειγμα, διαθέτει μια πολύ πιο ώριμη αγορά ακινήτων, αλλά αντιμετωπίζει επίσης σοβαρό στεγαστικό πρόβλημα. Ωστόσο, δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα, καθώς ακόμη και τα μέτρα που έχουμε λάβει τα τελευταία δύο χρόνια δεν αρκούν για να επιλύσουν τη στεγαστική κρίση. Επιπλέον, είναι λάθος να εστιάζουμε υπερβολικά στους ξένους επενδυτές που αγοράζουν ακίνητα 60-80 τ.μ. στην Κυψέλη. Η επίδραση αυτών των επενδύσεων είναι περιορισμένη, καθώς αποτελούν μόλις το 15-20% των συνολικών συναλλαγών, και συνεπώς δεν αποτελούν τον βασικό παράγοντα πίσω από το πρόβλημα της αγοράς κατοικίας».
Όπως επισημαίνει ακόμη: «Η στεγαστική κρίση είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αλλά στην Ελλάδα επιδεινώνεται από τη συσσώρευση ακινήτων στις τράπεζες και τα funds, με αποτέλεσμα χιλιάδες ακίνητα να παραμένουν μπλοκαρισμένα και αναξιοποίητα, ενώ η απουσία κινήτρων για την απελευθέρωσή τους κάνει το πρόβλημα ακόμα πιο έντονο». Τα μέτρα που χρειάζονται, όπως τονίζει, είναι πολυ συγκεκριμένα, όπως η εφαρμογή διπλού ΕΝΦΙΑ στα ακίνητα που διακρατούν οι τράπεζες, ώστε να ενθαρρυνθεί η διάθεσή τους στην αγορά. Η επιτάχυνση των μεταβιβάσεων με δραστική μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης των διαδικασιών, οι οποίες σήμερα διαρκούν έως και έναν χρόνο. Παράλληλα, η κατασκευή φοιτητικών κατοικιών μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα μπορεί να απελευθερώσει ακίνητα που δεσμεύονται από φοιτητές, ενώ η επανεκκίνηση της κοινωνικής αντιπαροχής θα δώσει ώθηση στην κάλυψη στεγαστικών αναγκών.
«Η πρόταση του πρωθυπουργού της Ισπανίας, είτε τελικά περάσει είτε όχι από τη Βουλή, φαίνεται ότι αποθαρρύνει σημαντικά τους επενδυτές», υποστήριξε στο powergame.gr ο Γιώργος Γαβριηλίδης, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Elxis. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι πέρυσι, μετά την ανακοίνωση των περιορισμών στα Airbnb στην Ισπανία, πολλοί επενδυτές πώλησαν τα ακίνητά τους και στράφηκαν στην Κρήτη. Ιδιαίτερα οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί, που αναζητούν το μεσογειακό κλίμα, δείχνουν όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα και την Κύπρο, με τη χώρα μας να αποτελεί την πρώτη τους επιλογή, κυρίως λόγω των συγκριτικά χαμηλών τιμών ακινήτων που προσφέρει. Σύμφωνα με τον κ. Γαβριηλίδη, τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης φαίνεται να στοχεύουν κυρίως στην αντιμετώπιση των Κινέζων αγοραστών, οι οποίοι στο παρελθόν αγόραζαν μαζικά ακίνητα στα αστικά κέντρα για να αποκτήσουν Χρυσή Βίζα. Αυτά τα ακίνητα συχνά παραμένουν κλειστά ή έχουν μετατραπεί σε Airbnb, δημιουργώντας επιπλέον πίεση στην αγορά κατοικίας».
Τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη
Η κρίση δεν περιορίζεται μόνο στην Ισπανία και την Ελλάδα. Η Ιρλανδία μάλιστα έχει πλέον τις υψηλότερες στεγαστικές δαπάνες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τη Eurostat, καθώς το μέσο ενοίκιο στο Δουβλίνο έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ενώ οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 75%. Σε χώρες όπως η Ουγγαρία, η Λιθουανία και η Εσθονία, τα ενοίκια αυξήθηκαν πάνω από 60% από το 2015, ενώ οι τιμές κατοικιών υπερδιπλασιάστηκαν. Η ανεπαρκής κατασκευαστική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τις αυξημένες τιμές των οικοδομικών υλικών και τη γραφειοκρατία, επιδεινώνει την κατάσταση.
Όπως υποστηρίζει ο Ιωάννης Βεζακιάδης, γενικός διευθυντής επιχειρήσεων (COO) της εταιρείας Santorini Invest – International Realty, έντονη είναι και η στεγαστική κρίση που υπάρχει στην Αυστρία, όπου τα τελευταία δύο χρόνια έχουν πτωχεύσει 150-170 εργολάβοι ετησίως. Η έλλειψη νέων αδειών και κατασκευών έχει προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην προσφορά ακινήτων και έχει αυξήσει τα ενοίκια. Παράλληλα, η Βιέννη, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πρωτεύουσες της Ευρώπης, αντιμετωπίζει υψηλή ζήτηση για κατοικίες, με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα ακίνητα σε προσιτές τιμές να εξαφανίζονται γρήγορα. Η έλλειψη νέων αδειών και κατασκευών έχει προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην προσφορά ακινήτων και έχει αυξήσει τα ενοίκια. Παράλληλα, η Βιέννη, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πρωτεύουσες της Ευρώπης, αντιμετωπίζει υψηλή ζήτηση για κατοικίες, με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα ακίνητα σε προσιτές τιμές να εξαφανίζονται γρήγορα. Όπως προσθέτει στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κατασκευαστικός τομέας στην Αυστρία λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού, καθώς πολλοί εργάτες έχουν μεταναστεύσει σε χώρες με μεγαλύτερη ανάπτυξη, όπως η Ελλάδα. Επιπλέον, τόνισε ότι το ζεστό κλίμα και οι προοπτικές ανάπτυξης στην Ελλάδα την καθιστούν ελκυστική τόσο για επενδυτές όσο και για κατοίκους.
Στη συνέχεια, σημείωσε ότι οι αποδόσεις των ακινήτων στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με χώρες όπως η Αυστρία, όπου τα ποσοστά κυμαίνονται στο 2,5%-3%. Στην Ελλάδα, οι αποδόσεις φτάνουν το 5%-7%, ενώ υπάρχουν εργολάβοι που προσφέρουν αποδόσεις 4%-5% με εγγυημένα μισθώματα για 5-10 χρόνια. Αυτό καθιστά την Ελλάδα ελκυστική για επενδύσεις σε ακίνητα.
Διαβάστε επίσης
Κρασί: Ανακατατάξεις με φόντο κλιματική κρίση, δασμούς, κατανάλωση
Πώς η πράσινη επανάσταση ξεκινά από τις γειτονιές
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
