Το νέο σχέδιο αξιοποίησης των 2.088 ακινήτων των Ενόπλων Δυνάμεων

Ο υπουργός Εθνικής 'Αμυνας Νίκος Δένδιας©ΥΠΕΘΑ

Με τη συγχώνευση των τριών ταμείων Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ), Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ ) και Αεροπορικής Άμυνας (ΤΑΑ) σε ένα νέο ενιαίο Ταμείο Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (ΤΑΕΘΑ) και με τη σύσταση της Εταιρείας Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΤΑΕΔ) το υπουργείο Εθνικής Άμυνας επιδιώκει να βάλει μια τάξη στο αχανές χαρτοφυλάκιο ακινήτων του. Παράλληλα, όπως ανακοίνωσε ο Νίκος Δένδιας, στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο για το 2024, οι εκτάσεις που απελευθερώνονται από το κλείσιμο στρατοπέδων ανά την επικράτεια αναμένεται ενισχύσουν το οικιστικό πρόγραμμα του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων, έτσι ώστε το 2030 να υπάρχει μία κατοικία για κάθε στέλεχος που παίρνει μετάθεση.

Τα βασικά προβλήματα των 2.088 ακινήτων

Οι Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν συνολικά 2.088 ακίνητα, εκ των οποίων 1.304 είναι επιχειρησιακά απαραίτητα, ενώ τα υπόλοιπα 784 χαρακτηρίζονται ως μη επιχειρησιακά. Από αυτά τα 784, τα 211 είναι προβληματικά, 29 έχουν παραχωρηθεί δωρεάν, 218 έχουν ήδη αξιοποιηθεί, και μόλις 326 είναι κατάλληλα για περαιτέρω αξιοποίηση. Η μεγάλη ακίνητη περιουσία των Ενόπλων Δυνάμεων αντιμετωπίζει ωστόσο σοβαρά προβλήματα λόγω κατακερματισμένης διαχείρισης. Τα ακίνητα βρίσκονται κατανεμημένα σε χαρτοφυλάκια εννέα διαφορετικών φορέων και έντεκα νομικών προσώπων, ενώ δεν υπάρχει ενιαία και σωστή αποτύπωση της. Επιπλέον, η διοίκηση χαρακτηρίζεται από κακές πρακτικές και την κατά το δοκούν ερμηνεία του θεσμικού πλαισίου, με αποτέλεσμα φαινόμενα κακονομίας, πολυνομίας και επικαλύψεων αρμοδιοτήτων μεταξύ φορέων όπως τα ΤΕΘΑ, ΤΕΣ και ΤΑΑ. Το θεσμικό πλαίσιο επίσης που διέπει τη διαχείριση ακινήτων είναι απαρχαιωμένο και κατακερματισμένο, με διαφορετικούς κανόνες για κάθε φορέα, βασιζόμενο σε νόμους που χρονολογούνται από το 1929 και άλλες δεκαετίες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των δυσλειτουργιών είναι η απόδοση εσόδων που προορίζονται για σκοπούς εθνικής άμυνας σε επικουρικά ταμεία, κάτι που αναδεικνύει την ανάγκη για αναθεώρηση του υφιστάμενου πλαισίου.

Ελλιπής αποτύπωση ακίνητης περιουσίας

Η απουσία στρατηγικού σχεδίου για την αξιοποίηση των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων και η έλλειψη τεχνογνωσίας και εξειδίκευσης στο προσωπικό επιτείνουν το πρόβλημα. Η συχνή εναλλαγή προσωπικού, λόγω του συστήματος μεταθέσεων, οδηγεί σε απώλεια θεσμικής μνήμης, καθιστώντας τη διαχείριση ακόμα πιο δύσκολη. Σημαντικό ζήτημα αποτελεί και η απουσία ενός μητρώου ακίνητης περιουσίας, η οποία δημιουργεί αδυναμία εποπτείας, προστασίας και αξιοποίησης των ακινήτων. Πολλά ακίνητα παραμένουν αναξιοποίητα, λόγω αμφισβητούμενου ιδιοκτησιακού καθεστώτος και της αδυναμίας καταχώρησής τους στο Κτηματολόγιο, εξαιτίας έλλειψης σαφών τίτλων. Συγκεκριμένα, υπάρχουν 82 ανεντόπιστα ακίνητα του ΤΕΣ, 166 αμφισβητούμενης κυριότητας ακίνητα των ΤΕΘΑ και ΤΕΣ, 118 Καταπατημένα ακίνητα του ΤΕΘΑ (από ιδιώτες και Δήμους) και 76 Ακίνητα σε δικαστική διεκδίκηση μεταξύ ΤΕΘΑ και ΥΠ.ΟΙΚ.

Προβληματική διαδικασία πολεοδόμησης πρώην στρατοπέδων

Ακόμη, η διαδικασία πολεοδόμησης των πρώην στρατοπέδων είναι εξαιρετικά προβληματική. Αναλυτικά, παρατηρείται αδυναμία ή υπερβολική καθυστέρηση στη διαδικασία πολεοδόμησης από τους Δήμους, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να τηρήσουν τους όρους παραχώρησης των πρώην στρατοπέδων. Επιπλέον, υπάρχει μια τάση πολεοδομικής εργαλειοποίησης αυτών των περιοχών, με σκοπό να αναγνωριστούν ως «χώροι πρασίνου», χωρίς όμως να πραγματοποιείται ουσιαστική διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ). Παραδείγματα αυτών των στρατοπέδων περιλαμβάνουν το στρατόπεδο «Καρατάσιου» στη Θεσσαλονίκη, το στρατόπεδο «Παρμενίων» στην Αλεξανδρούπολη και το στρατόπεδο «Ζησιμοπούλου» στο Ναύπλιο.

Η σύσταση Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που παρουσιάστηκε χθες λύση στα παραπάνω προβλήματα αναμένεται να δώσει η σύσταση του Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (Τ.Α.ΕΘ.Α.) που στοχεύει στην ενιαία διοικητική προσέγγιση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.), στην ορθή αποτύπωση και επικαιροποίηση της μέσω της ανάπτυξης ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Ακινήτων, καθώς και στη διαχείριση των επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων σε συνεργασία με τα Γενικά Επιτελεία για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της χώρας. Παράλληλα, μέσω αυτού προβλέπεται και η υλοποίηση στεγαστικής πολιτικής που αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των στελεχών και των οικογενειών τους, ενώ θα διασφαλίζεται και η αυτοχρηματοδότηση της συντήρησης των Στρατιωτικών Οικημάτων, εξασφαλίζοντας τη βιώσιμη αξιοποίησή τους.

Η νέα Εταιρεία Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΤ.Α.Ε.Δ.)

Ακόμη, η Υπηρεσία Αξιοποίησης της Ακίνητης Περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΠΑΑΠΕΔ) αναβαθμίζεται σε Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων» (ΕΤΑΕΔ). Ο στόχος της νέας Εταιρείας είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων που ανήκουν στο Ταμείο Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (ΤΑΕΘΑ), με σκοπό τη χρηματοδότηση της στεγαστικής πολιτικής του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Επιπλέον, η ΕΤΑΕΔ θα διαχειρίζεται την αξιοποίηση των ακινήτων που ανήκουν στα εποπτευόμενα νομικά πρόσωπα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, εξασφαλίζοντας ότι αυτό γίνεται προς όφελος των ίδιων των φορέων, κατόπιν σύμφωνης γνώμης και απόφασης των διοικήσεών τους. Με τον τρόπο αυτό, επιδιώκεται η μεγιστοποίηση των εσόδων από την ακίνητη περιουσία, ενισχύοντας τόσο την αποδοτικότητα όσο και την υποστήριξη των στόχων του ΥΠΕΘΑ.

Το οργανωτικό μοντέλο της ΕΤΑΕΔ αναμένεται να υποστηρίξει αποτελεσματικά τις ανάγκες των στρατηγικών και επιχειρησιακών προτεραιοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων λαμβάνοντας υπόψη σύγχρονα μοντέλα οργάνωσης και λειτουργίας στον τομέα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας. Επιπλέον, παρέχεται εξουσιοδότηση για έκδοση σύγχρονου οργανογράμματος με πρόβλεψη στελέχωσης με εξειδικευμένο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό του ΥΠΕΘΑ και δυνατότητα απόσπασης εξειδικευμένου προσωπικού από τον υπόλοιπο Δημόσιο Τομέα.

Αντιμετώπιση των στεγαστικών αναγκών

Το σχέδιο νόμου επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στη νέα στεγαστική πολιτική για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Το στεγαστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει την κατασκευή νέων στρατιωτικών οικημάτων, τη μετασκευή, ανακαίνιση και συντήρηση υφιστάμενων δομών, καθώς και τη δημιουργία υποστηρικτικών υποδομών, όπως βρεφονηπιακοί σταθμοί. Τα έργα αυτά θα υλοποιούνται από το ΤΑΕΘΑ σε συνεργασία με τα Γενικά Επιτελεία.

Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα κατασκευής στρατιωτικών οικημάτων εντός ανενεργών στρατοπέδων από άλλους δημόσιους φορείς, με αντάλλαγμα την παραχώρηση χρήσης τους για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών του προσωπικού τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, από την πρώτη φάση, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας υπολογίζει ότι θα απελευθερωθούν εκτάσεις εμβαδού 3,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων ή 3.500 στρεμμάτων. Τα στρατόπεδα αυτά βρίσκονται στη Λακωνία, την Αττική, τη Φθιώτιδα, τα Ιωάννινα, τη Θεσσαλονίκη, τον Έβρο και την Κω.

Ακόμη, δρομολογείται η επιδότηση ενοικίου για την άμεση ανακούφιση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών. Οι πόροι για τη στήριξη της στεγαστικής πολιτικής προέρχονται από το Ταμείο Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (ΤΑΕΘΑ), την αξιοποίηση μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων των Ενόπλων Δυνάμεων, ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, καθώς και τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων. Επιπλέον, έσοδα εξασφαλίζονται από τα μισθώματα των στρατιωτικών οικημάτων.

Διαβάστε επίσης

Εισφορές: Τι αλλάζει από 1ης Ιανουαρίου για 1,6 εκατ. επαγγελματίες & αγρότες

Γαλλία: Η σύνθεση της νέας κυβέρνησης Φρανσουά Μπαϊρού

Irida Al Technologies: Η διεθνής επέκταση και η δασοπροστασία