THEPOWERGAME
Σπασμένες κλειδοθήκες, συνθήματα γραμμένα με μπογιά στην πρόσοψη, αυτοκόλλητα με μηνύματα κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ο πόλεμος του Airbnb στην Ευρώπη αγριεύει, καθώς ο αντίκτυπος του υπερτουρισμού στην προσφορά καταλυμάτων ωθεί στα άκρα τους μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι αδυνατούν να έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγη. Αποτέλεσμα; Αυτός ο άκρως επιτυχημένος κλάδος της gig economy μετατρέπεται σε πεδίο σφοδρής αντιπαράθεσης, με τις τοπικές Αρχές να προσπαθούν με ολοένα και περισσότερα περιοριστικά μέτρα να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
Οι πρώτοι βανδαλισμοί στις εισόδους σπιτιών που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση σε Βερολίνο, Μασσαλία, Μιλάνο και Ρώμη ακολουθούν τις διαδηλώσεις και τις παραστάσεις διαμαρτυρίας του καλοκαιριού για τις «ορδές τουριστών που κατακλύζουν το κέντρο» και τα προάστια της πόλης. Τον Ιούλιο στη Βαρκελώνη οι ντόπιοι έβρεξαν με νεροπίστολα τουρίστες, φωνάζοντας συνθήματα κατά του Airbnb. Στη Μαγιόρκα οι κάτοικοι πήγαν με πανό και πλακάτ στις παραλίες, ζητώντας από τους τουρίστες να φύγουν.
Με κεντρικό σύνθημα «αυτή η πόλη δεν είναι ξενοδοχείο», διαδηλωτές στο Μιλάνο επανέλαβαν το βασικό επιχείρημα των πολέμιων του Airbnb: η βραχυχρόνια μίσθωση έχει εκτοξεύσει τις τιμές στα ενοίκια, καθώς οι ιδιοκτήτες προτιμούν να δίνουν στο Airbnb το διαμέρισμα ή το ακίνητό τους, κερδίζοντας αρκετά περισσότερα σε σχέση με αυτά που θα έβγαζαν από ένα μηνιαίο ενοίκιο σε μια οικογένεια, έναν φοιτητή ή ένα ζευγάρι. Αποτέλεσμα; Το ήδη οξύ πρόβλημα της στέγασης στην Ευρώπη να γίνεται ακόμη πιο ασφυκτικό για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, το οποίο βρίσκεται καθημερινά αντιμέτωπο με την ακρίβεια, αδυνατώντας να βρει φθηνό σπίτι να νοικιάσει. Η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη από τη στιγμή που η πρόσβαση στις τράπεζες για δανειοδότηση είναι περιορισμένη, με τους ενοικιαστές να εγκλωβίζονται σ’ έναν φαύλο κύκλο, όπου το μηνιαίο ενοίκιο αντιστοιχεί σε δόση στεγαστικού, το οποίο όμως δεν μπορούν να πάρουν, καθώς δεν πληρούν τα κριτήρια.
Η συζήτηση, πλέον, για τη βραχυχρόνια μίσθωση ξεπερνά το αν γίνεται φασαρία στην πολυκατοικία ή αν τίθεται θέμα ασφάλειας με τους πολλούς και διαφορετικούς ενοίκους που εμφανίζονται για λίγες ημέρες και μετά εξαφανίζονται. Το Βερολίνο, η Βουδαπέστη, η Μαδρίτη, η Βαρκελώνη, η Ρώμη, το Μιλάνο, η Φλωρεντία και η Βενετία μεταξύ άλλων μετατρέπονται αργά αλλά σταθερά σε πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων, όπου οι «μη έχοντες» κατηγορούν τους «έχοντες» πως πλουτίζουν από τον τουρισμό εις βάρος του κοινωνικού συνόλου.
Μέσα σε αυτό το τοξικό κλίμα δεν λείπουν και τα φαινόμενα λαϊκισμού, με δημάρχους σε ευρωπαϊκές πόλεις να υπόσχονται δραστικά μέτρα, προχωρώντας μάλιστα σε κινήσεις εντυπωσιασμού. Χαρακτηριστική περίπτωση, ο δήμαρχος της Μασσαλίας.
Κόβουν με αλυσοπρίονα τις κλειδοθήκες του Airbnb
Τον Οκτώβριο η δημοτική αρχή στη Μασσαλία ανακοίνωσε ότι όλες οι κλειδοθήκες της βραχυχρόνιας μίσθωσης πρέπει να φύγουν από τους δημόσιους χώρους, καθώς ρυπαίνουν και αλλοιώνουν την αισθητική της πόλης. Προς αυτήν την κατεύθυνση δόθηκε διορία 15 ημερών στους ιδιοκτήτες, μετά την οποία ειδικό συνεργείο του δήμου με κόφτες μετάλλων και αλυσοπρίονα θα απομακρύνει το… σήμα κατατεθέν του Airbnb. Όπως και έγινε. Ο δήμαρχος Benoît Payan, με τις κάμερες να τον ακολουθούν, βγήκε στους δρόμους, την ώρα που υπάλληλοι του δήμου αφαιρούσαν τις κλειδοθήκες.
«Θέλουν να βγάλουν χρήματα από τους ανθρώπους της Μασσαλίας. Θα υποχρεώσω, λοιπόν, όποιον θέλει να ενοικιάσει ένα ακίνητο στο Airbnb να αγοράσει ένα διαμέρισμα και να το βάλει για μακροχρόνια ενοικίαση», υποσχέθηκε.
Όπως σε αρκετές ιστορικές πόλεις της Ευρώπης, όπου ολόκληρες ζώνες είναι διατηρητέες, ο επισκέπτης μπορεί να συναντήσει lockboxes οπουδήποτε. Από προστατευτικά κάγκελα, μέχρι φανοστάτες και κολόνες στη μέση του πεζόδρομου, οι κλειδοθήκες στερεώνονται με αλυσίδες σε διάφορα σημεία της πόλης. Η συγκεκριμένη πρακτική διευκολύνει τους οικοδεσπότες του Airbnb να παραδίδουν τα κλειδιά του διαμερίσματος στους επισκέπτες, χωρίς να χρειάζεται να βρίσκονται εκεί αυτοπροσώπως. Την ίδια στιγμή η μέθοδος αυτή είναι χρήσιμη και για τους τουρίστες, οι οποίοι μπορούν να φθάσουν ανά πάσα στιγμή και να αποκτήσουν πρόσβαση στο κατάλυμά τους, ακόμη και έπειτα από μια πρόωρη άφιξη ή μια σημαντική καθυστέρηση.
Αυτά τα σύμβολα, όμως, του Airbnb έχουν αρχίσει να μετατρέπονται σε «κόκκινο» πανί για τους ντόπιους, καθώς θυμίζουν σε καθημερινή βάση τη δυσμενή θέση στην οποία βρίσκονται και τον Γολγοθά που αντιμετωπίζουν για να βρουν μόνιμη και προσιτή στέγη. Το 2023, σχεδόν 13.000 ακίνητα στη Μασσαλία νοικιάστηκαν σε εποχιακή βάση -μια αύξηση 45% από το 2022.
Κίνημα κατά του Airbnb στην Ιταλία
«Λιγότερες βραχυχρόνιες μισθώσεις, περισσότερα σπίτια για όλους», αναφέρουν τα αυτοκόλλητα που τοποθέτησαν ακτιβιστές στις κλειδοθήκες διαμερισμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης σε Μιλάνο, Ρώμη και Φλωρεντία. «Μη βιώσιμα ενοίκια για απρόσιτα σπίτια», επαναλαμβάνουν τα μέλη του τοπικού κινήματος Chiediamo Casa στο Μιλάνο, τα οποία καταγγέλλουν τη χαλαρή ρύθμιση στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, η οποία έχει καταστήσει πιο δύσκολη την εξεύρεση οικονομικά προσιτής στέγασης.
Στη Ρώμη, τον Οκτώβριο, πολέμιοι του Airbnb κατέστρεψαν κλειδοθήκες διαμερισμάτων και έριξαν μπογιές, μιμούμενοι το παράδειγμα του Μόντρεαλ πριν από μερικούς μήνες. Περισσότεροι από 35 εκατ. τουρίστες επισκέφθηκαν πέρυσι τη Ρώμη, με τις διανυκτερεύσεις να καταγράφουν άλμα 176% σε σχέση με το 2021.
Δολιοφθορές σε lockboxes βραχυχρόνιας μίσθωσης σημειώθηκαν επίσης σε Μιλάνο και Φλωρεντία. «Πραγματικά ευχόμαστε στους τουρίστες να είναι καλά, αλλά θέλουμε να μένουν σε ξενοδοχείο», δήλωσε ο Giacomo Negri, μέλος του κινήματος Chiediamo Casa. Στη Φλωρεντία, όπου σχεδόν το 30% των διαμερισμάτων στο κέντρο της πόλης είναι καταχωρισμένα στο Airbnb, πραγματοποιήθηκε παράσταση διαμαρτυρίας έξω από συνέδριο για τον τουρισμό, με πολίτες να μοιράζουν αυτοκόλλητα στους περαστικούς, τα οποία έγραφαν: «Ας σώσουμε τη Φλωρεντία για να μπορούμε να ζήσουμε σε αυτήν». Φεύγοντας, μάλιστα, άφησαν και ένα καπέλο από στολή του «Ρομπέν των Δασών» πάνω σ’ ένα σημείωμα που έγραφε για «ξεπούλημα της πόλης σε διακοπές μικρής διάρκειας, που αποξενώνουν τους ντόπιους και αφήνουν τους κατοίκους στον δρόμο».
Στο στόχαστρο πολιτών το Airbnb στην Ισπανία
Μπροστά σε αυτόν τον αυξανόμενο αριθμό αντιδράσεων, τόσο η Ιταλία, όσο και άλλες χώρες που δέχονται τεράστιο αριθμό τουριστών κάθε χρόνο επιχειρούν να βάλουν μηνιαίο πλαφόν στις διανυκτερεύσεις ανά κατάλυμα βραχυχρόνιας μίσθωσης, αυξάνοντας παράλληλα μια σειρά από φόρους, όπως τα τέλη, και δημιουργώντας ενιαίο μητρώο, το οποίο συνοδεύεται από πρόστιμα για όσους ιδιοκτήτες δεν συμμορφώνονται. Με αυτόν τον τρόπο, οι Αρχές στέλνουν και μήνυμα στήριξης στον κλάδο των ξενοδοχείων, που αντιδρά έντονα.
Ήδη, όπως αναφέρει δημοσίευμα στη βρετανική εφημερίδα «Guardian», σε Βαρκελώνη και Μαδρίτη βρίσκεται στα σκαριά συμφωνία ώστε τα Airbnb να καλύπτουν τις ανάγκες διαμονής τουριστών μέχρι 3-4 ημέρες και από εκεί και μετά να αναλαμβάνουν τα ξενοδοχεία. Η επαρχία της Βαρκελώνης, όπου κατοικούν 5,5 εκατ. άνθρωποι, δέχτηκε 26 εκατ. τουρίστες το 2023. Ο άμεσος οικονομικός αντίκτυπος ήταν 12,75 δισ. ευρώ.
Μόνο που, όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις του παρελθόντος, όταν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα δεν έχει άμεση και ουσιαστική πρόσβαση στο μέρισμα της οικονομικής ανάπτυξης, ο… ξένος βγαίνει ξανά στο προσκήνιο, σε ρόλο αποδιοπομπαίου τράγου. Στην ξενοφοβική κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι οι αυξανόμενες «φωνές» κατά του Αirbnb κάνουν λόγο για αλλοίωση του ιστορικού κέντρου, το οποίο «γεμίζει με φαγάδικα, στα οποία εργάζονται κυρίως μετανάστες».
Δημοψήφισμα για το Airbnb στη Βουδαπέστη
Για τους κατοίκους τα κέρδη του Airbnb και η επίδρασή τους στον κρατικό κορβανά δεν είναι παρά αριθμοί. Στη Βουδαπέστη, στο ιστορικό 6ο διαμέρισμα, οι κάτοικοι ετοιμάζουν δημοψήφισμα για την κατάργηση του Airbnb. Και σε αυτήν την ευρωπαϊκή πόλη δεν λείπουν οι διαδηλώσεις, χωρίς όμως μέχρι στιγμής να έχουν καταγραφεί δολιοφθορές, πέρα από μενομωνένα συνθήματα με σπρέι. Πάντως, όπως αναφέρει το Reuters, ο πληθυσμός στην ουγγρική πρωτεύουσα παραμένει διχασμένος, με αρκετούς να δηλώνουν ότι η απαγόρευση δεν αποτελεί λύση, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα τεράστια έσοδα που φέρνουν μαζί τους οι τουρίστες στην τοπική οικονομία. «Δεν νομίζω ότι μία απόλυτη απαγόρευση είναι η σωστή προσέγγιση, αλλά θα πρέπει να μπουν κανόνες. Αλλά και με τους κανόνες, κάποια από τα προβλήματα θα παραμείνουν», αναφέρει χαρακτηριστικά κάτοικος της περιοχής.
Λίγο πιο βόρεια, σε μια άλλη ιστορική πρωτεύουσα της Κεντρικής Ευρώπης, την Πράγα, τα έσοδα το 2023 έφθασαν τα 7 δισ. ευρώ. Ο τουρισμός είναι πιο σημαντικός από τον κλάδο της γεωργίας στο τσεχικό ΑΕΠ. Πέρυσι 22 εκατ. ξένοι τουρίστες διανυκτέρευσαν στην Τσεχία, εκ των οποίων πάνω από 8 εκατομμύρια στην Πράγα. Περίπου 1,3 εκατομμύριο άνθρωποι ζουν στην Πράγα και περίπου 8 εκατομμύρια επισκέπτονται την πόλη κάθε χρόνο. Αυτά είναι ορισμένα από τα «νούμερα που ευημερούν», την ώρα που οι πολίτες βλέπουν τα ενοίκια να αυξάνονται κάθε χρόνο, ζητώντας και αυτοί με τη σειρά τους μέτρα κατά του Airbnb.
Διαβάστε επίσης
Οι επενδύσεις εκατομμυρίων που αλλάζουν τη Σταδίου
Οι Έλληνες της τεχνητής νοημοσύνης κάνουν θραύση στην παγκόσμια tech σκηνή
SOCAR: “Χρυσές δουλειές” των Αζέρων στη γειτονιά της Ελλάδας
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
