Τουρισμός: Η γραφειοκρατία "σκοτώνει" τις επενδύσεις

Η τουριστική βιομηχανία, μια από τις πιο δυναμικές και προσοδοφόρες στην Ελλάδα, πλήττεται από τις πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδοτήσεων που επιβραδύνουν, ή ακόμη και «παγώνουν», μεγάλα επενδυτικά σχέδια. Οι επενδύσεις στα τουριστικά έργα αντιμετωπίζουν χρόνια ζητήματα γραφειοκρατίας, τα οποία αποτελούν «τροχοπέδη» για την ανάπτυξη και την ενίσχυση της οικονομίας. Παρακάτω αναλύονται τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα επενδύσεων, οι οποίες μολονότι διαθέτουν ισχυρή χρηματοδοτική βάση και στρατηγική σημασία, βρίσκονται σε συνεχείς καθυστερήσεις λόγω των ατέρμονων αδειοδοτικών απαιτήσεων.

Elounda Hills, Ελούντα Κρήτης

Η επένδυση Elounda Hills, ένα πολυτελές παραθεριστικό-τουριστικό χωριό στην Κρήτη από τη Mirum Hellas, προχωρά με αργούς ρυθμούς λόγω συνεχών αδειοδοτικών σταδίων. Με κόστος που αγγίζει τα 700 εκατομμύρια ευρώ, το έργο εκτείνεται σε 737,13 στρέμματα και περιλαμβάνει τρεις οικιστικές περιοχές και έναν ξεχωριστό κοινόχρηστο χώρο.

Το Elounda Hills έλαβε την αρχική έγκριση το 2016 ως στρατηγική επένδυση, ωστόσο, η ολοκλήρωση της χωροθέτησης και οι πολεοδομικές εγκρίσεις εκδόθηκαν μόλις το 2024. Η επένδυση πέρασε συνολικά τρεις φορές από την Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ), ενώ το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 2020 και τροποποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022. Τον Μάρτιο του 2024 η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του ΥΠΕΝ εισηγήθηκε θετικά για τους περιβαλλοντικούς όρους της επένδυσης, ενώ το Μάιο του 2024 υπήρξε νέα απόφαση εισήγηση της ΔΙΠΑ, που συμπεριέλαβε συμπληρωματικά στοιχεία. Τελικά την απόφαση έγκρισης της επένδυσης έλαβε το Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας στις 9 Ιουλίου 2024. Η εγκεκριμένη απόφαση δημοσιεύθηκε επίσημα μόλις στις 8 Νοεμβρίου 2024, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα και την καθυστέρηση που συνοδεύουν τις στρατηγικές επενδύσεις στην Ελλάδα.

Infinity, Αργολίδα

Στην Αργολίδα και τον δήμο Ερμιονίδας, το έργο «Infinity» στο πρώην Costa Perla συνάντησε γραφειοκρατικά εμπόδια ήδη από τις αρχές του 2023, όταν το Υπουργείο Τουρισμού και Περιβάλλοντος ενέκρινε τη μετατροπή του σε Σύνθετο Τουριστικό Κατάλυμα. Τον Ιανουάριο του 2023 είχε δοθεί το «πράσινο φως», με Κοινή Υπουργική Απόφαση του υπουργείου Τουρισμού και του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για τη μετατροπή του ξενοδοχείου «Costa Perla» σε σύνθετο τουριστικό κατάλυμα. Αν και η άδεια για τις εργασίες κατεδάφισης των υφιστάμενων κτιρίων εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2023, η προσθήκη επιπλέον 29 στρεμμάτων στο έργο δημιούργησε νέες καθυστερήσεις.

Το νέο Infinity θα διαθέτει ξενοδοχείο 5 αστέρων δυναμικότητας 171 κλινών, επιπλωμένες τουριστικές κατοικίες δυναμικότητας 100 κλινών αλλά και spa δυναμικότητας 100 ατόμων. Η ανάπτυξη του Infinity με τη συνεργασία επενδυτικών εταιρειών, όπως η CBE Capital, η Taconic Capital και η οικογένεια Γούτου, υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί το 2026, καθιστώντας την Αργολίδα έναν ανερχόμενο τουριστικό προορισμό με την υπογραφή του brand Six Senses. Παρά την επιτυχία αυτή, οι διαδοχικές εγκρίσεις, τροποποιήσεις και υποχρεώσεις επικυρώσεων καθιστούν σαφές πως η γραφειοκρατία επιβραδύνει σοβαρά την έναρξη των εργασιών.

Infinity - Costa Perla © Mold Architects — Infinity – Costa Perla © Mold Architects

Varko Bay, Αιτωλοακαρνανία

Το Varko Bay Resort στην Πάλαιρο, μια επένδυση ύψους 107 εκατομμυρίων ευρώ από ολλανδικά κεφάλαια και τη συνεργασία του ομίλου Accor, θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα στρατηγικής επένδυσης με σημαντικά οφέλη για την περιοχή. Στην πλήρη ανάπτυξή του, το Banyan Tree Varko Bay θα δημιουργήσει πολυτελή καταλύματα 580 κλινών, ενώ υπολογίζεται να προσφέρει 350 θέσεις εργασίας.

Η «διαδρομή» δεν ήταν εύκολη: χρειάστηκαν περίπου δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί η εξαγορά 12 οικοπέδων (πάνω από 20 ιδιοκτήτες), τον Ιούλιο του 2020 εγκρίθηκε το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) και το Varko Bay εντάχθηκε στο Καθεστώς Στρατηγικών Επενδύσεων. Το Προεδρικό Διάταγμα εγκρίθηκε και δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2023, σε συνέχεια της έγκρισης του ΕΣΧΑΣΕ τον Ιανουάριο του 2021. Οι καθυστερήσεις στις τελικές αδειοδοτήσεις οδήγησαν το χρονοδιάγραμμα πίσω κατά τουλάχιστον ένα χρόνο, με στόχο πλέον το άνοιγμα το 2026.

Η Ολλανδικών συμφερόντων RND Investments Greece που σχεδιάζει τη μεγάλη επένδυση Varko Bay Resort στην περιοχή Βαρκό στο Πάλαιρο Αιτωλοακαρνανίας. Μακέτα από την επένδυση © bayantreevarkobay.com

Southrock, Μύκονος

Η Southrock Asset Management αντιμετωπίζει μια παύση στις επενδύσεις της στη Μύκονο εξαιτίας της αναστολής έκδοσης νέων οικοδομικών αδειών στο νησί. Με τρία σημαντικά έργα, δύο οικιστικά (ανακατασκευή 7 και 11 ημιτελών βιλών αντίστοιχα) και ένα ξενοδοχειακό, η Southrock επένδυσε σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξη κατοικιών και ξενοδοχείων. Το ξενοδοχειακό έργο αφορά πολυτελές ξενοδοχείο σε έκταση 205 στρεμμάτων, το οποίο έχει λάβει έγκριση από την Enterprise Greece για ένταξη στις Στρατηγικές Επενδύσεις.

Ωστόσο, η αναστολή οικοδομικών αδειών στη Μύκονο το 2022 έχει σταματήσει την πρόοδο των έργων, παρόλο που έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες εγκρίσεις, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να ανησυχούν για τις επιπτώσεις μιας πιθανής χρονοβόρας αναμονής. Η έλλειψη μεταβατικής περιόδου για τις ήδη δρομολογημένες επενδύσεις έχει οδηγήσει σε σοβαρές ανησυχίες για την αποθάρρυνση μελλοντικών επενδυτών. Όπως σημειώνει ο Ιωάννης Δεληκανάκης, συνιδρυτής της Southrock, τέτοιες παρεμβάσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν τους επενδυτές σε άλλες αγορές όπως η Τουρκία και η Αλβανία.