THEPOWERGAME
Συνεχής είναι η ανάπτυξη των logistics στην ελληνική αγορά ακινήτων, καθώς η ζήτηση για σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους έχει αυξηθεί κατακόρυφα, καθώς παρά το μεγάλο μπαράζ επενδύσεων, το απόθεμα που διαθέτει η χώρα δεν φαίνεται να είναι αρκετό, με αποτέλεσμα και οι τιμές των ενοικίων να αυξάνονται συνεχώς.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Savills, το 2023 ο συνολικός όγκος επενδύσεων για τα logistics ανήλθε περίπου στα 305 εκατ. ευρώ, ξεπερνώντας το ρεκόρ των 280 εκατ. ευρώ το 2022. Και όλα αυτά την ώρα που τα επόμενα δύο χρόνια στην Αθήνα, η οποία αποτελεί τον δυναμικότερο και τον πιο ελκυστικό προορισμό για επιχειρήσεις που αναζητούν ποιοτικές εγκαταστάσεις logistics, θα παραδοθούν περίπου 470.000 τ.μ. νέων σύγχρονων αποθηκευτικών χώρων.
Τα «πρωτεία» της Δυτικής Αττικής
Παρ’ όλο που η ζήτηση για αποθήκες υψηλών προδιαγραφών είναι ισχυρή, η προσφορά είναι ακόμη εξαιρετικά περιορισμένη, με τα περισσότερα από τα νεόδμητα logistics να βρίσκονται στη Δυτική Αττική. Συγκεκριμένα, το Θριάσιο Πεδίο περιλαμβάνει τη Μάνδρα, τη Μαγούλα, την Ελευσίνα και τον Ασπρόπυργο, δηλαδή περιοχές όλες με ιστορικά υψηλή συγκέντρωση βιομηχανικών χρήσεων. Το Θριάσιο Πεδίο βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία κοντά στην πόλη της Αθήνας, αλλά και κοντά στο λιμάνι της πρωτεύουσας, τον Πειραιά.
Η περιοχή έχει αποκτήσει κατάλληλους όρους δόμησης, επομένως η ζήτηση είναι και από τους τελικούς χρήστες αλλά και τους developers/επενδυτές σε υψηλά επίπεδα. Το συνολικό ποσοστό, μάλιστα, κενών αποθηκών ανήλθε στο 6%, γεγονός που έχει οδηγήσει ώστε να καταγράψει η περιοχή την υψηλότερη αύξηση στις τιμές ενοικίασης από τις αρχές του 2019, με τον μέσο όρο των τιμών να διαμορφώνεται σήμερα στα 5 ευρώ/τετραγωνικό μέτρο. Τα logistics μάλιστα που είναι πιστοποιημένα με ESG έχουν επιτύχει υψηλότερα ενοίκια, της τάξης των 5,50 ευρώ/τετραγωνικό μέτρο/μήνα, σημειώνοντας ρεκόρ.
Βόρεια Προάστια: Η δεύτερη ισχυρότερη αγορά
Στα Βόρεια της Αθήνας, συγκεκριμένα το Κρυονέρι αποτελεί μία ακόμη βασική αγορά για logistics. H εν λόγω περιοχή έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά κενών αποθηκών, με τη διαθεσιμότητά της να ανέρχεται στο 5%. Το σχετικά χαμηλό ποσοστό διαθεσιμότητας οφείλεται κυρίως στην τοποθεσία της συγκεκριμένης αγοράς, που προσφέρει εξαιρετική πρόσβαση τόσο στην πόλη της Αθήνας όσο και στις Εθνικές Οδούς, που οδηγούν σε άλλες περιοχές της χώρας.
Τα βόρεια προάστια, στα οποία περιλαμβάνονται εκτός από το Κρυονέρι η Κάτω Κηφισιά, η Μεταμόρφωση, η Λυκόβρυση και ο Άγιος Στέφανος, επιτυγχάνουν επίσης υψηλές τιμές μισθωμάτων. Συγκεκριμένα, για τα logistics Α’ κατηγορίας οι τιμές ανέρχονται περίπου στα 5,50 ευρώ/τετραγωνικό, ενώ για τα παλιότερα τα ενοίκια είναι της τάξεως του 3,50 ευρώ/τετραγωνικό. Η ευκολία πρόσβασης μαζί με τον σχετικά περιορισμένο όγκο αποθηκευτικών χώρων που χαρακτηρίζουν την περιοχή είναι οι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν τα παραπάνω επίπεδα ενοικίων.
Πειραιάς: To παλιό απόθεμα «ρίχνει» τις τιμές
Ο Πειραιάς παρουσιάζει αυτήν τη στιγμή μεγάλο ενδιαφέρον, αν και το ποσοστό κενών αποθηκών του είναι πολύ υψηλότερο απ’ όλες τις άλλες αγορές, φτάνοντας στο 15%. Αυτό οφείλεται κυρίως στις παλαιές αποθήκες που διαθέτει, οι οποίες δεν πληρούν τις απαιτήσεις των τελικών χρηστών, τόσο των εγχώριων όσο και των ξένων. Οι βιομηχανικές περιοχές του Πειραιά είναι το Πέραμα, του Ρέντη και η Δραπετσώνα, οι οποίες χαρακτηρίζονται κυρίως από παλαιές εγκαταστάσεις αποθηκών, που αναπτύχθηκαν κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, γεγονός που «ρίχνει» την ελκυστικότητά τους, παρ’ όλο που έχουν μεγάλη προσβασιμότητα σε άλλα σημεία της πόλης και ειδικά στις περιοχές του Θριασίου Πεδίου. Η εν λόγω αγορά εξακολουθεί να έχει χαμηλά επίπεδα ενοικίασης, της τάξης των 3,50-4,0 ευρώ/τετραγωνικό μέτρο/μήνα για τα ποιοτικότερα logistics που διαθέτει.
Ανατολικά Προάστια: Τα data centers στο επίκεντρο
Τα ανατολικά προάστια είναι ακόμη μια περιοχή της Αθήνας που κατά την τελευταία χρονιά παρουσίασε σχετικά καλό ενδιαφέρον από τους τελικούς χρήστες. Το τρέχον ποσοστό κενών αποθηκών είναι 8% και αναμένεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς παρατηρείται συνεχής αύξηση της ζήτησης, κυρίως για κέντρα δεδομένων. Τα Σπάτα, η Παιανία, το Κορωπί και το Μαρκόπουλο διαθέτουν καλή γειτνίαση με το αεροδρόμιο της Αθήνας, με αποτέλεσμα να προσφέρουν πιο ανταγωνιστικά ενοίκια από το Θριάσιο Πεδίο και το Κρυονέρι.
Σε δεύτερη μοίρα η αγορά της Βοιωτίας
Τέλος, υπάρχει και η αγορά της Βοιωτίας, που περιλαμβάνει το Σχηματάρι, τον Αυλώνα και τα Οινόφυτα. Το απόθεμα χαρακτηρίζεται κυρίως από μέτριας ποιότητας προδιαγραφές, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των αποθηκών αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγες επενδύσεις καταγράφονται σε αυτήν την υποαγορά, καθώς οι περισσότεροι επενδυτές στον κλάδο επικεντρώνονται στις άλλες περιοχές, δίνοντας προτεραιότητα στη Δυτική Αθήνα. Στην υποαγορά της Βοιωτίας τα ποσοστά κενών αποθηκών ανέρχονται στο 11%, κυρίως λόγω της δευτερεύουσας θέσης της στον κλάδο. Έτσι, τα επίπεδα ενοικίασης για το προνομιακό απόθεμα επί του παρόντος ανέρχονται σε 3,5 €/τ.μ./μήνα, ενώ για τα -χαμηλότερων προδιαγραφών- logistics τα επίπεδα ενοικίασης είναι της τάξεως των 2,5 €/τ.μ./μήνα.