THEPOWERGAME
Διατήρηση της ανοδικής τροχιάς των τιμών των κατοικιών, ιδίως για τα ακίνητα που βρίσκονται στις περιοχές υψηλής ζήτησης, ή όσα είναι υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, προβλέπει για το επόμενο διάστημα η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Παράλληλα, όμως, όπως σπεύδει να επισημάνει στην έκθεσή της για την νομισματική πολιτική, «πρόδρομοι δείκτες, σχετικοί με την εγχώρια αγορά, αλλά και η εξέλιξη των τιμών σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, παραπέμπουν ενδεχομένως σε μια επικείμενη περίοδο διόρθωσης των τιμών, ειδικά για χρήσεις, χαρακτηριστικά και θέσεις ακινήτων χαμηλότερης ζήτησης».
Στην πράξη, η ΤτΕ θεωρεί ότι δεν είναι πλέον εφικτή η αύξηση των τιμών για το σύνολο των κατοικιών, στον ίδιο βαθμό και πως θα πρέπει να αναμένεται μια διόρθωση στις περιοχές και τα ακίνητα εκείνα, που δεν μπορούν να απευθυνθούν σε ξένους επενδυτές. Όπως αναφέρει η ΤτΕ στην ανάλυσή της, συνολικά στην αγορά, οι προσδοκίες παραμένουν συγκρατημένα θετικές. «Παράλληλα, η μεταβολή των χαρακτηριστικών της ζήτησης, που ξεκίνησε με αφορμή την περίοδο της πανδημίας, συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων και θέσεις να προσελκύουν δυσανάλογα υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, ενισχύοντας την εικόνα μιας αγοράς διαφορετικών ταχυτήτων.
Στον βαθμό που η ζήτηση από το εξωτερικό θα διατηρηθεί και η προσφορά ποιοτικών ακινήτων θα παραμείνει περιορισμένη, οι τιμές εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους στο υψηλών προδιαγραφών τμήμα της αγοράς συμπαρασύροντας ανοδικά και τις τιμές στις δευτερεύουσες αγορές.
Οι ρυθμοί αύξησης των τιμών αναμένεται ωστόσο να γίνουν ηπιότεροι, καθώς η τρέχουσα συγκυρία δεν επιτρέπει στους επενδυτές εφησυχασμό αναφορικά με τη μεσοπρόθεσμη εξέλιξη των συνθηκών της αγοράς».
Αυτή ακριβώς φαίνεται πως θα είναι και η πορεία των τιμών τους επόμενους μήνες. Ήδη, μεσιτικές πηγές σημειώνουν ότι το τελευταίο διάστημα καταγράφεται μια σημαντική υποχώρηση του αριθμού των αγοραπωλησιών και των σχετικών συμφωνιών, καθώς όλο και περισσότεροι αγοραστές αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να αγοράσουν σε αυτό το επίπεδο τιμών, εκτός κι αν πρόκειται για ακίνητο υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, ή με άλλα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα (π.χ. σχεδιασμού, ή τοποθεσίας). Ως εκ τούτου, φαίνεται πως το 2024 θα χαρακτηριστεί από μια ήπια επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών και διόρθωσης στις περιοχές, ή στα ακίνητα εκείνα που δεν μπορούν να προσελκύσουν αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό.
Οι ξένοι επενδυτές των ακινήτων στο επίκεντρο
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την διάρκεια του φετινού εννιαμήνου, η ΤτΕ κατέγραψε εισροές ξένων κεφαλαίων ύψους 1,644 δισ. ευρώ, για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα ποσό που ξεπέρασε το αντίστοιχο περσινό κατά 28,7%, καθώς κατά το εννεάμηνο του 2022, είχαν επενδυθεί 1,27 δισ. ευρώ. Κατά το τρίτο τρίμηνο, τα κεφάλαια που εισέρρευσαν στην ελληνική κτηματαγορά από το εξωτερικό διαμορφώθηκαν σε 541,2 εκατ. ευρώ. Παρότι το ποσό αυτό ήταν κατά 10,7% υψηλότερο από το αντίστοιχο περσινό, ήταν χαμηλότερο από τα 605,8 εκατ. ευρώ του φετινού δεύτερου τριμήνου.
Όπως εξηγεί και η ΤτΕ, «η αυξημένη ζήτηση από το εξωτερικό και το εσωτερικό της χώρας για ακίνητα καλών προδιαγραφών, δεν καλύπτεται από την υφιστάμενη περιορισμένη προσφορά και συντηρεί υψηλούς ρυθμούς αύξησης των τιμών, αν και ηπιότερους σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα». Ασφαλώς, η αγορά εξακολουθεί να διατηρεί την δυναμική της και να χαρακτηρίζεται από ισχυρή, κυρίως επενδυτική, ζήτηση και χαμηλή προσφορά. Η θετική πορεία του τουρισμού και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, τα επιχορηγούμενα στεγαστικά προγράμματα για νέους και το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό για αγορά ακινήτων, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος “Χρυσή Βίζα”, συνεχίζουν να ενισχύουν τη δυναμική της αγοράς, όπως αυτή καταγράφεται και από άλλους σχετικούς δείκτες.
Πιο συγκεκριμένα, το οκτάμηνο του 2023 η κατασκευαστική δραστηριότητα για κατοικίες αυξήθηκε κατά 22,5% με βάση τον αριθμό των νέων οικοδομικών αδειών και κατά 14,5% με βάση τον όγκο τους, τη στιγμή που κατά το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ο όγκος είχε μειωθεί κατά 4,1% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, αύξηση κατά 40,2% σε σχεδόν 4 δισ. ευρώ, κατέγραψαν το φετινό εννεάμηνο και οι επενδύσεις σε κατοικίες, έναντι αύξησης 12,1% κατά το περσινό διάστημα. Παράλληλα, οι θετικές επιχειρηματικές προσδοκίες για την κατασκευή κατοικιών (στοιχεία ΙΟΒΕ) ενισχύονται περαιτέρω το ενδεκάμηνο του 2023 και διαμορφώνονται σε 13,3% σε ετήσια βάση.
Αντιθέτως και παρά το αυξημένο ενδιαφέρον για οικιστικά ακίνητα, η τραπεζική χρηματοδότηση βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, με το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων να καταγράφει υποχώρηση κατά 4,9% το δεκάμηνο του 2023, σε ετήσια βάση. Πρόκειται για ένα ξεκάθαρο δείγμα, αφενός μεν της επίδρασης των ξένων επενδυτών (το σύνολο των οποίων δεν δανειοδοτείται), αφετέρου δε της κυριαρχίας των αγορών που γίνονται αποκλειστικά με ίδια κεφάλαια των αγοραστών, δηλαδή χωρίς την προσφυγή σε τραπεζικό δανεισμό, έστω για την μερική χρηματοδότηση της απόκτησης κατοικίας.