THEPOWERGAME
Κάποτε η απόκρυψη της ταυτότητας των ιδιοκτητών στις πολυτελείς κατοικίες του Λονδίνου και της υπόλοιπης Μ. Βρετανίας μέσω offshore εταιρειών αποτελούσε «αγκάθι» για το οικονομικό επιτελείο των κυβερνήσεων, που επιδίωκαν την άντληση φορολογικών εσόδων. Σήμερα οι άγνωστοι ιδιοκτήτες στην αγορά ακινήτων της Βρετανίας δεν καταδεικνύουν μόνον την έκταση της φοροαποφυγής, αλλά την αδυναμία να εφαρμοστούν πλήρως οι κυρώσεις της Δύσης εις βάρος του κύκλου των ολιγαρχών που συσχετίζονται με το Κρεμλίνο.
Το γεγονός ότι η πλειονότητα των ακινήτων στη Βρετανία που ελέγχονται από υπεράκτιες οντότητες δεν έχουν ακόμα ανακοινώσει τους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους, παρά τις προτροπές της κυβέρνησης του Ρίσι Σούνακ για διαφάνεια, επιβεβαιώνει πως ακόμη υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ελιγμών στο νομικό σύστημα. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 η κυβέρνηση της Βρετανίας δημιούργησε το Μητρώο Οντοτήτων στο Εξωτερικό (Register of Overseas Entities). Θεωρητικά, οι εταιρείες του εξωτερικού είναι έκτοτε υποχρεωμένες να δηλώσουν τους ιδιοκτήτες ή διαχειριστές τους.
Εντούτοις, έρευνα του London School of Economics (LSE), του Πανεπιστημίου του Γουόρικ και του Κέντρου Δεδομένων του Δημοσίου κατέληξε στο συμπέρασμα πως ακόμη και σήμερα οι 109 από 152 χιλιάδες ιδιοκτησίες που είναι καταγεγραμμένες σε υπεράκτιες εταιρείες δεν έχουν δηλώσει τους πραγματικούς δικαιούχους τους.
Όπως υπογραμμίζουν οι Times σε σχετικό δημοσίευμα: «Πάνω από τα δύο τρίτα των ακινήτων στη Βρετανία που ανήκουν σε offshore εταιρείες δεν έχουν ακόμη δώσει στη δημοσιότητα την ταυτότητα των ιδιοκτητών τους». Συμπληρώνει δε πως η ίδια η κυβέρνηση επιλέγει να παραμείνουν στο σκοτάδι το 87% των υποθέσεων αυτών, που πάσχουν από ανεπάρκεια πληροφοριών ή η πρόσβαση είναι ανεπαρκής. Στην καρδιά του προβλήματος είναι η εκτεταμένη χρήση των καταπιστευμάτων, καθώς αναλογούν στο 63% των ακινήτων που οι πραγματικοί ιδιοκτήτες τους παραμένουν στην αφάνεια.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Επιχειρηματικότητας και Εμπορίου δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα, η οποία θεωρείται πως κλίνει προς την κεντροδεξιά, πως η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί πως θα παρουσιάσει προτάσεις για την ενίσχυση της διαφάνειας των καταπιστευμάτων μέχρι τα τέλη του έτους. Περιγράφοντας το τρέχον νομικό πλαίσιο, ο Άντι Σάμερς, αναπληρωτής καθηγητής της νομικής σχολής και του Διεθνούς Ινστιτούτου Ανισοτήτων του LSE, τόνισε πως «είναι ανώφελο να αφήνεις ένα φράγμα ημιτελές. Αυτά τα κενά απειλούν την αποτελεσματικότητα του μητρώου και η κυβέρνηση θα πρέπει να τα κλείσει με την πρώτη ευκαιρία».
Σε γενικές γραμμές, οι κυβερνήσεις της Δύσης αδυνατούν να θέσουν πλήρως σε εφαρμογή τις κυρώσεις τους εις βάρος της Ρωσίας και των προσώπων που συνθέτουν τον στενό κύκλο του προέδρου της χώρας, Βλαντίμιρ Πούτιν. Eντούτοις, καταβάλλονται προσπάθειες για να κλείσουν «παράθυρα» στο διεθνές δίκαιο, αλλά οι φορολογικοί παράδεισοι ανέκαθεν προσέφεραν δίοδο διαφυγής σε ύποπτα κεφάλαια και νομικές οντότητες.