THEPOWERGAME
Υψηλές αποδόσεις σημείωσε η αγορά γραφείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη το πρώτο εξάμηνο του 2023 συνεχίζοντας τη δυναμική πορεία του 2022. Με τους επενδυτές και τις ΑΕΕΑΠ να στρέφονται στα σύγχρονα, πράσινα γραφεία, καθώς η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά, ενώ το ενδιαφέρον για τα κτίρια Β και Γ τάξης φαίνεται να συρρικνώνεται. Την ίδια ώρα, η κρίση στα επαγγελματικά ακίνητα στην Ευρώπη συνεχίζεται, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει η BNP Paribas Real Estate για το 1ο εξάμηνο του 2023, με τις επενδύσεις στον τομέα των γραφείων να υποχωρούν σημαντικά.
Στην Αθήνα οι επενδύσεις στην αγορά γραφείων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους ανήλθαν στα 92,7 εκατ. ευρώ. Ακόμη, αυτό το διάστημα προστέθηκαν νέοι χώροι γραφείων συνολικής επιφάνειας 43.000 τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.), ξεπερνώντας τα 2,5 εκατ. τετραγωνικά μέτρα (τ.μ) που υπάρχουν μέχρι στιγμής. Οι αποδόσεις για τα γραφεία που βρίσκονται σε προνομιακές τοποθεσίες διαμορφώνονται στο 6% με 6,5%, ενώ για τις λιγότερο προνομιακές τοποθεσίες ξεκινούν από 7% και φτάνουν έως και το 8,5%. Ανοδική πορεία ακολουθούν και τα ενοίκια των πράσινων γραφείων στις κεντρικές Λεωφόρους της Αθήνας. Συγκεκριμένα, στη Λεωφόρο Κηφισίας, στη Λ. Μεσογείων και στη Λ. Βασιλίσσης Σοφίας τα ενοίκια διαμορφώνονται στα 25 ευρώ ανά τ.μ.. Χαμηλότερα είναι στη Λ. Συγγρού και στη Λ. Βουλιαγμένης, καθώς αυτά αγγίζουν τα 22 ευρώ ανά τ.μ., αντίθετα στους δευτερεύοντες δρόμους τα μισθώματα είναι αισθητά χαμηλότερα, καθώς φτάνουν στα 13 ευρώ ανά τ.μ.
Η ανάγκη ωστόσο των ΑΕΕΑΠ για τοποθέτηση σε γραφεία συντηρεί τη ζήτηση, με την περιορισμένη προσφορά να έχει οδηγήσει σε σταθεροποίηση τον όγκο των συναλλαγών. Από την άλλη πλευρά, τα ποσοστά κενών θέσεων εξακολουθούν να παραμένουν χαμηλότερα σε σύγκριση με παλαιότερα, ωστόσο, η πληρότητά τους είναι αποτέλεσμα της έλλειψης κτιρίων υψηλότερης ποιότητας.
Έντονη δυναμική σημειώνει και η Θεσσαλονίκη, καθώς αυξημένη είναι η ζήτηση για χώρους γραφείων Α’ κατηγορίας, ενώ η έλλειψη προσφοράς σε απόθεμα οδηγεί στην αύξηση των σχετικών τιμών ενοικίασης και πώλησης. Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι το κέντρο της πόλης (Αριστοτέλους, Εγνατία, δικαστήρια), με τις τιμές των ενοικίων για σύγχρονα γραφεία από 50 τ.μ. έως 150 τ.μ. να ξεκινούν από 18 ευρώ έως 30 ευρώ /τ.μ., ενώ στην 26ης Οκτωβρίου από 15 ευρώ έως 22 ευρώ ανά τ.μ., στην Πυλαία, στη δυτική είσοδο από 7 ευρώ έως 10 ευρώ ανά τ.μ.
Παράλληλα, στη Δυτική Θεσσαλονίκη θα αναπτυχθούν πολλά νέα έργα και οι ζητούμενες τιμές θα αυξηθούν εντός του επόμενου έτους, λόγω της μεγάλης ζήτησης. Στην Ανατολική Θεσσαλονίκη αναμένεται επίσης να υπάρξουν νέα έργα τα επόμενα 3 χρόνια, καθώς πολλοί κατασκευαστές βρίσκονται σε αναζήτηση κατάλληλων οικοπέδων, προκειμένου να αναπτυχθούν μοντέρνα, βιώσιμα κτίρια γραφείων.
Στην Ευρώπη, το 2022 η αγορά γραφείων ήρθε αντιμέτωπη με μια σημαντική συμπίεση των αποδόσεων της, με τις επενδύσεις στο συγκεκριμένο τομέα να υποχωρούν σημαντικά. Το συνολικό ποσοστό μάλιστα κενών γραφείων στην Ευρώπη διαμορφώθηκε στο 7,6% το 2ο τρίμηνο του 2023, αυξημένο κατά 30 μ.β. σε σχέση με το 2ο τρίμηνο του 2022. Ωστόσο, το 2ο και 3ο τρίμηνο του 2022 εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια ανάπτυξης, τα οποία έγιναν ισχυρά και καθολικά κατά το 4ο τρίμηνο. Η ίδια τάση παρατηρείται και στο 1ο εξάμηνο του 2023, καθώς ο πληθωρισμός και η νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αλλάζουν τα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς, δηλαδή το επίπεδο των ενοικίων και τις τιμές των ακινήτων. Ειδικότερα, οι μεγάλες αγορές γραφείων το 2ο τρίμηνο του 2023 είδαν αύξηση στις αποδόσεις κατά 100 μ.β. ή περισσότερο, όπως το Άμστερνταμ (+130 μ.β.), το Μιλάνο (+125 μ.β.) ή το Δουβλίνο (+100 μ.β.).
Σε ό,τι αφορά το ποσοστό των κενών χώρων στα prime ακίνητα είναι υψηλό στην Ευρώπη, την ώρα που στην Αθήνα φτάνει το 4%, έναντι ποσοστού που αγγίζει το 12,1% στη Βαρκελώνη, 7,8% στη Ρώμη και 14,4% στο Βουκουρέστι. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις παρατηρείται δυναμική δύο ταχυτήτων, με χαμηλή διαθεσιμότητα σε κεντρικές περιοχές και σε νέα κτίρια και πολύ υψηλότερα ποσοστά κενών χώρων σε περιφερειακές περιοχές.
Σύμφωνα με την έρευνα η BNP Paribas Real Estate τους τελευταίους 12 μήνες, το Λονδίνο (+12%), το Μιλάνο (+6%), το Άμστερνταμ (+5%) και το Βερολίνο (+5%) σημείωσαν τις σημαντικότερες αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων.
Ειδικότερα, οι τιμές των ενοικίων του Λονδίνου κυμαίνονται κατά μέσο όρο στα 1.795 ευρώ ανά τ.μ, ετησίως, στο Παρίσι στα 1.000 ευρώ ανά τ.μ., όταν στην Αθήνα η αγορά των prime γραφείων κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 342 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως ή 28,5 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα. Στη Λισαβόνα η αντίστοιχη δαπάνη είναι 324 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως, στη Ρώμη 510 και στο Βουκουρέστι 240 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως.