THEPOWERGAME
Κατακόρυφη ήταν η αύξηση των επενδύσεων στην ελληνική αγορά επαγγελματικών ακινήτων (γραφεία, logistics κι εμπορικά καταστήματα), κατά τη διάρκεια του 2022, καταδεικνύοντας την εμπιστοσύνη των θεσμικών επενδυτών στις προοπτικές της οικονομίας και του εγχώριου real estate. Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία της Savills Research, στις τρεις κύριες κατηγορίες ακινήτων τοποθετήθηκαν πέρυσι, κεφάλαια 732 εκατ. ευρώ, μια αύξηση της τάξεως του 92% σε σχέση με το 2021, όταν το αντίστοιχο ποσό δεν είχε ξεπεράσει τα 380 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα, η επίδοση του 2022 ήταν και η καλύτερη των τελευταίων ετών, ξεπερνώντας κατά 23,5% και εκείνη του 2019 (593 εκατ. ευρώ), δείγμα ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας αποτελεί πλέον παρελθόν.
Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο τομέας των logistics αποτελεί πλέον κυρίαρχο επενδυτικό προϊόν στην αγορά ακινήτων, καθώς το 2022 επενδύθηκαν 277 εκατ. ευρώ στην εν λόγω αγορά, ξεπερνώντας, έστω και οριακά, την αγορά γραφείων, όπου τοποθετήθηκαν 275 εκατ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019, το αντίστοιχο ποσό που είχε επενδυθεί στον τομέα των logistics δεν είχε ξεπεράσει τα 33 εκατ. ευρώ.
Οι υψηλές αποδόσεις, της τάξεως του 7,5% – 8% που εξακολουθεί να προσφέρει ο τομέας των logistics αποτελούν ασφαλώς ισχυρό δέλεαρ για τους επενδυτές, παρότι π.χ. το 2020 το αντίστοιχο ποσοστό υπερέβαινε το 10%. Ένα ακόμα σημαντικό κίνητρο είναι το γεγονός ότι στα logistics, όπως και στην αγορά γραφείων, η ζήτηση ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά. Η μεγάλη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και τα σταθερά βήματα που πραγματοποιεί η χώρα, προς την κατεύθυνση της καθιέρωσής της ως διαμετακομιστικός κόμβος για την ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, λειτουργούν ως «κινητήριοι μοχλοί» για την ανάπτυξη του κλάδου και συνεπώς και της ζήτησης για σύγχρονους χώρους διαλογής και αποθήκευσης.
Η τάση της στροφής των επενδυτών, κυρίως στους τομείς των logistics και των γραφείων, συνεχίζεται πάντως και κατά την διάρκεια του 2023. Μία από τις πιο πρόσφατες επενδύσεις είναι η συμφωνία της Premia Properties ΑΕΕΑΠ να αποκτήσει το υπό κατασκευή κτίριο logistics, που αναπτύσσει η εξειδικευμένη στον τομέα αυτόν εταιρεία ΝΟΕ. Πρόκειται για ένα ακίνητο επιφάνειας 11.300 τ.μ. που κατασκευάζεται στον Ασπρόπυργο κι έχει ήδη μισθωθεί εξ ολοκλήρου σε πολυεθνική εταιρεία του τομέα των logistics. Θα παραδοθεί προς χρήση τον Οκτώβριο. Το τίμημα που θα καταβάλλει η Premia ανέρχεται σε 9 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον ότι η ΝΟΕ έχει επενδύσει και μετοχικά στη Premia, αποτελώντας έναν εκ των μετόχων μειοψηφίας, στο πλαίσιο προγενέστερης συναλλαγής, βάσει της οποίας η εταιρεία εισέφερε ακίνητά της με αντάλλαγμα μετοχές της εισηγμένης ΑΕΕΑΠ.
Πρόσφατα και η Trastor προχώρησε σε μια ακόμα κίνηση στον τομέα των logistics, καθώς αποτελεί στρατηγικό στόχο της εταιρείας η δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου logistics συνολικής επιφάνειας 150.000 τ.μ. στον Ασπόπυργο. Στο πλαίσιο αυτό, η εισηγμένη εταιρεία του ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, απέκτησε έκταση 30 στρεμμάτων, στην οποία αναμένεται να κατασκευαστεί ένα σύγχρονο κέντρο logistics, επιφάνειας 23.000 τ.μ. Όταν αυτό ολοκληρωθεί, κάτι που αναμένεται εντός του 2024, η Trastor θα προχωρήσει στην εξαγορά του ακινήτου.
Αντίστοιχα, στον τομέα των γραφείων, ξεχωρίζει η συμφωνία πώλησης του υπό κατασκευή συγκροτήματος γραφείων που κατασκευάζει αυτήν την περίοδο η Dimand Real Estate, επί της Λ. Κηφισίας 65. Πρόκειται για δύο δίδυμα κτίρια, συνολικής επιφάνειας ανωδομής 11.000 τ.μ., που μαζί με τα υπόγεια ανέρχονται σε 24.500 τ.μ. Για την μίσθωσή τους, υφίσταται συμφωνία με τον όμιλο Price Water House Coopers. Η Dimand έχει συμφωνήσει την πώληση των κτιρίων στον όμιλο Eurobank, αντί ποσού 74,4 εκατ. ευρώ, που αποτελεί και την μεγαλύτερη σε αξία συμφωνία στην αγορά γραφείων διαχρονικά.
Όσον αφορά το δεύτερο εξάμηνο του 2023, αλλά και μελλοντικά, οι θεσμικές επενδυτές εμφανίζονται αισιόδοξοι για τις προοπτικές της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Σημαντικό ρόλο σε αυτό, διαδραματίζουν ασφαλώς τα θεμελιώδη δεδομένα και συγκεκριμένα η ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και την ζήτηση. Μετά από μια δεκαετία έλλειψης νέων επενδύσεων ανάπτυξης ακινήτων, στις περισσότερες κατηγορίες ακινήτων παρατηρείται μια πολύ σημαντική απουσία νέων, σύγχρονων κτιρίων με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά, που αποτελούν και αυτά που ζητούν, σχεδόν αποκλειστικά πλέον, οι θεσμικοί επενδυτές, εγχώριοι και μη. Ως εκ τούτου, τόσο οι τιμές πώλησης, όσο και οι τιμές ενοικίασης κινούνται σταθερά ανοδικά.
Επιπλέον, μια πιθανή εξασφάλιση της επενδυτικής βαθμίδας, θα δώσει περαιτέρω ώθηση και στην αγορά ακινήτων, καθώς θα επιτρέψει την πρόσβαση συνολικά της οικονομίας και συνεπώς και των εταιρειών ακινήτων, αλλά και των θεσμικών επενδυτών, σε φθηνότερο κόστος δανεισμού και χρηματοδοτικά κεφάλαια.
Οι επενδύσεις στην ελληνική αγορά επαγγελματικών ακινήτων
Είδος ακινήτων | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Logistics
|
33 | 150 | 90 | 277 |
Γραφεία
|
395 | 230 | 240 | 275 |
Καταστήματα
|
165 | 65 | 50 | 180 |
Σύνολο | 593 εκατ. ευρώ | 445 εκατ. ευρώ | 380 εκατ. ευρώ | 732 εκατ. ευρώ |
Πηγή: Savills Research