THEPOWERGAME
Σημαντικά σημάδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας παρουσιάζει το λιανεμπόριο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, παρά τις έντονες πιέσεις που δέχθηκε από την πανδημική κρίση και τον υψηλό πληθωρισμό, καθώς το 2023 αναμένεται να είναι καλύτερο σε σχέση με το 2022.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα της Arbitrage, σημαντικά ανθεκτικές είναι οι εδραιωμένες αγορές, όπως τα εμπορικά κέντρα της Αθήνας, της Γλυφάδας, της Κηφισιάς, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, των μεγάλων επαρχιακών πόλεων και των τουριστικών προορισμών. Επιπλέον, ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται να προσελκύσουν το επόμενο διάστημα και οι εμπορικές αναπτύξεις στο Ελληνικό, με αποτέλεσμα οι προνομιακές αυτές τοποθεσίες να παρουσιάζουν σταδιακή αύξηση των ενοικίων, μειωμένη κενότητα χώρων και αυξημένη επενδυτική ζήτηση.
Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που επικαλείται η έρευνα της Arbitrage, για την περιοχή της Αθήνας, ο δείκτης τιμών των καταστημάτων παρουσίασε θετική μεταβολή της τάξης του 6% περίπου, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Παράλληλα, ο Δείκτης Μισθωμάτων Καταστημάτων το πρώτο εξάμηνο του 2022 παρουσίασε επίσης αύξηση, της τάξης του 3,5%, περίπου σε σύγκριση με το 2021.
Σε υψηλά επίπεδα, της τάξεως μεταξύ 5,3% και 6,2%, κινήθηκαν και οι αποδόσεις των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών στις εμπορικότερες θέσεις του κέντρου της Αθήνας, σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Ανοδικά κυμαίνονται ακόμη και τα μισθώματα καταστημάτων λιανικής στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας, κυρίως στην οδό Ερμού, καθώς έχουν καταγράψει τις υψηλότερες τιμές, ξεπερνώντας σε ορισμένες περιπτώσεις τα €200/μήνα/μ². Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, επίσης το ποσοστό κενών χώρων για καταστήματα υψηλών προδιαγραφών στην Αθήνα (οδός Ερμού) εκτιμήθηκε σε περίπου 3%.
Επίσης, όπως αναφέρει η έρευνα της Arbitrage, σε καταστήματα πρώτης προβολής σε κύριους εμπορικούς δρόμους και σε εμπορικές περιοχές της Κηφισιάς και της Γλυφάδας παρατηρείται η επιστροφή του «αέρα», δηλαδή της άυλης εμπορικής αξίας του καταστήματος. Ιδιαίτερα σε αναμισθώσεις καταστημάτων που διέκοψαν πρόσφατα τη λειτουργία τους, αλλά και σε περιπτώσεις επαναδιαπραγμάτευσης μισθωμάτων, η «υπεραξία» αυτή συμφωνείται κατά την κατάρτιση της μισθωτικής σύμβασης, όπου αποτυπώνεται ότι παραχωρείται στον μισθωτή με ειδικό αντάλλαγμα κάποιο σημαντικό στοιχείο της επιχείρησης, όπως π.χ. η φήμη, η πελατεία, η ιδιαίτερη θέση του ακινήτου κ.λπ. Το φαινόμενο του «αέρα» είναι χαρακτηριστικό στις αγορές με ανοδική τάση και ήταν σύνηθες στην αγορά λιανικού εμπορίου και εστίασης προ κρίσης.
Επιπλέον, η συνεχιζόμενη αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου επηρεάζει τη λειτουργία στα φυσικά καταστήματα λιανικού εμπορίου και καταναλωτικών αγαθών. Είναι πιθανό, μάλιστα, ορισμένοι χώροι καταστημάτων να αλλάξουν χρήση, προκειμένου να λειτουργούν ως σημεία ταχείας παράδοσης και παραλαβής εμπορευμάτων, αλλά και ως ευέλικτοι αποθηκευτικοί χώροι εντός του αστικού ιστού.
Σχετικά με την πορεία της παγκόσμιας αγοράς λιανικών πωλήσεων, προς το τέλος του 2022 οι καταναλωτικές δαπάνες ήταν καλύτερες από τις αναμενόμενες σε πολλές μεγάλες αγορές. Σύμφωνα, ωστόσο, με την έρευνα Global Real Estate Perspective 2023 της JLL, οι λιανικές πωλήσεις προβλέπεται να μειωθούν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στη Βόρεια Αμερική, λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Η ανάκαμψη σε αυτές τις αγορές αναμένεται κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023, σε συνάρτηση με τη χαλάρωση του πληθωρισμού.
Παράλληλά, όπως αναφέρει η έρευνα της JLL, η ζήτηση νέων χώρων επιβραδύνθηκε στις περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές λιανικής προς το τέλος του έτους, αν και αρκετοί διεθνείς λιανοπωλητές συνεχίζουν να αναζητούν επιλεκτικά χώρους υψηλής ποιότητας στην Ευρώπη.
Από την άλλη πλευρά, η κατασκευή νέων χώρων λιανικής σε πολλές ανεπτυγμένες αγορές έχει πέσει κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο και αυτή η έλλειψη προσφοράς πιθανότατα θα υποστηρίξει την αύξηση των ενοικίων για τους χώρους καλύτερης ποιότητας σε αυτές τις αγορές, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις μειώνονται και η ανάπτυξη συνεχίζεται.