Ευθεία παραδοχή ευθύνης του κράτους, ότι καθυστέρησε την επένδυση της Αττικός Ήλιος συνιστά η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης. Η απόφαση που υπογράφηκε στις 14 Οκτωβρίου 2021 και δημοσιοποιήθηκε σε ΦΕΚ στις 24 Οκτωβρίου, ορίζει την άμεση καταβολή της προκαταβολής, με ποσοστό παρακράτησης δέκα τοις εκατό (10%), στην εταιρεία «ΑΤΤΙΚΟΣ ΗΛΙΟΣ Α.Ε.», του υπολοίπου της α’ δόσης της επιχορήγησης επένδυσης, ποσού 4.212.293,38 ευρώ.
Πρόκειται για μια επένδυση ανάπτυξης συνεδριακού κέντρου στο Λαγονήσι του 2003 η οποία είχε υπαχθεί στον αναπτυξιακό νόμο 2601/1998. Η επένδυση ωστόσο αυτή δεν υλοποιήθηκε ποτέ, αλλά η ΚΥΑ που υπογράφηκε στις 14 Οκτωβρίου αποδίδει ευθύνες στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤΑΔ). Σύμφωνα με την ΚΥΑ «η ολοκλήρωση της ως άνω επένδυσης της εταιρείας “ΑΤΤΙΚΟΣ ΗΛΙΟΣ Α.Ε.” εμποδίστηκε, έως και σήμερα, για λόγους οι οποίοι ανάγονται αποκλειστικά στην διαρκή υπερημερία της Εκμισθώτριας της έκτασης του Λαγονησίου εταιρείας ΕΤΑΔ Α.Ε.».
Μάλιστα η ΚΥΑ επικαλείται τις αποφάσεις διαιτητικού δικαστηρίου στο οποίο προσέφυγε η Αττικός Ήλιος κατά της ΕΤΑΔ και του ελληνικού Δημοσίου. Η ευθύνη της ΕΤΑΔ στην μη ολοκλήρωση της επένδυσης «… έχει διαπιστωθεί ρητώς δυνάμει των υπ’ αρ. 20/19.9.2019, 24/28.11.2019, 28/30.12.2019, 1/7.1.2020, 2/7.1.2020, 3/17.1.2020 και 4/17.01.2020 εκδοθεισών αποφάσεων του Διαιτητικού Δικαστηρίου». Σημειώνεται ότι με προγενέστερη υπουργική απόφαση (Μάιος 2021) δίνεται το δικαίωμα στην Αττικός Ήλιος να συνεχίσει το επενδυτικό σχέδιο του 2003, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2027.
Η Αττικός Ήλιος είναι η εταιρεία που έχει προσφύγει κατά του ελληνικού Δημοσίου απαιτώντας αποζημιώσεις για διαφυγόντα κέρδη από την επένδυσή της στο Λαγονήσι, πέριξ των 620 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα ιλιγγιώδες ποσό που όπως αναφέρουν όλες οι εκθέσεις εποπτείας της ελληνικής οικονομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνιστούν μια δημοσιονομική βόμβα στον προϋπολογισμό της χώρας. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι απαιτήσεις, αν δεν υπάρξει άλλη συμφωνία, ξεπερνούν με τους τόκους τα 650 εκατ. ευρώ.
Για να γίνει ωστόσο δυνατή η καταβολή της προκαταβολής των 4,21 εκατ. ευρώ, η κυβέρνηση ψήφισε ειδική διάταξη το περασμένο καλοκαίρι. Καθώς η Αττικός Ήλιος δεν διαθέτει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, για να καταβληθεί το ποσό των 4,21 εκατ. ευρώ, έπρεπε να ψηφιστεί η συγκεκριμένη διάταξη που επιτρέπει στο ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει χρήματα σε μια ιδιωτική εταιρεία χωρίς φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
Η σχετική διάταξη ψηφίσθηκε τον περασμένο Ιούλιο και στον ν. 4820/2021 (ΦΕΚ Α’ 130/23.07.2021) με τίτλο «Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες ρυθμίσεις». Στο άρθρο 203 του νόμου, όπου τροποποιούνται ρυθμίσεις περί ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας αναφέρεται ότι «1. Επιτρέπεται στον Υπουργό Οικονομικών να διατάσσει την ενέργεια προκαταβολών από τον λογαριασμό του Δημοσίου στις εξής περιπτώσεις:… ια. για ειδικές περιπτώσεις που οι συνθήκες επιβάλλουν την άμεση εκταμίευση ποσών ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ή κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και των συναρμόδιων Υπουργών».
Η πλευρά του ομίλου Μαντωνανάκη, δεν έχασε την ευκαιρία και στις 31 Αυγούστου 2021 υπέβαλε το αίτημα της καταβολής του επενδυτικού σχεδίου. Και το τελικό ποσό που θα της καταβληθεί από την προκαταβολή των 4,21 εκατ. ευρώ, θα είναι 3.791.064,04 ευρώ, δεδομένης της παρακράτησης του 10%.
Η όλη υπόθεση δημιουργεί νέα δεδομένα στην υπόθεση της διένεξης της Αττικός Ήλιος με την ΕΤΑΔ. Πρωτίστως αναβαθμίζει την επιχειρηματολογία της προσφεύγουσας Αττικός Ήλιος η οποία έχει υποβάλει κατά την περίοδο Αύγουστος 2018 – Ιούνιος 2019, οκτώ διαιτητικές αγωγές. Στις δύο από αυτές αιτείται αποζημίωσης ύψους 258,75 εκατ. ευρώ για διαφυγόντα κέρδη της περιόδου 2005-2012 και επιπλέον 352,67 εκατ. ευρώ για διαφυγόντα κέρδη της περιόδου 2015-2025. Οι διαιτητικές αποφάσεις δικαίωσαν εν μέρει την Αττικός Ηλιος Α.Ε.
Η εναγόμενη ΕΤΑΔ δεν αποδέχθηκε το αποτέλεσμα του διαιτητικού δικαστηρίου και έχει προσφύγει στα δικαστήρια προκειμένου να ανατρέψει και τις οκτώ αποφάσεις του διαιτητικού δικαστηρίου. Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών & Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) «κατά των ανωτέρων αναφερόμενων υπ’ αριθμ. 20/2019, 24/2019, 28/2019, 29/2019, 1/2020, 2/2020, 3/2020 και 4/2020 Διαιτητικών Αποφάσεων η ΕΤΑΔ έχει ασκήσει εμπροθέσμως όλα τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ένδικα βοηθήματα και μέσα για την ακύρωση, άλλως την αναγνώριση της ανυπαρξίας τους».
