THEPOWERGAME
Η τουρκική λίρα βυθίστηκε σε νέο ιστορικό χαμηλό σήμερα, καθώς ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξασφάλισε την επανεκλογή του, επεκτείνοντας την κυριαρχία του σε μια τρίτη δεκαετία στην εξουσία.
Η τουρκική λίρα άγγιξε για λίγο τα 20,0608 έναντι του δολαρίου γύρω στις 11 το πρωί, ξεπερνώντας κι άλλο το ιστορικό χαμηλό που παρατηρήθηκε την περασμένη εβδομάδα.
«Έχουμε μια αρκετά απαισιόδοξη προοπτική για την τουρκική λίρα, ως αποτέλεσμα της διατήρησης της κυριαρχίας του Ερντογάν μετά τις εκλογές», δήλωσε στο «Squawk Box Asia» του CNBC ο οικονομολόγος των αναδυόμενων αγορών της Wells Fargo και στρατηγικός αναλυτής του FX, Brendan McKenna.
Ο McKenna προβλέπει ότι η λίρα θα φτάσει σε νέο ιστορικό χαμηλό στο 23 έναντι του δολαρίου έως το τέλος του δεύτερου τριμήνου και στη συνέχεια στο 25 το 2024, με δεδομένο ότι έχει χάσει περίπου το 77% της αξίας της έναντι του δολαρίου τα τελευταία πέντε χρόνια. Ο McKenna αναμένει ότι ο Ερντογάν θα εμμείνει στην ανορθόδοξη νομισματική και οικονομική πολιτική του για αρκετό καιρό.
Η νομισματική πολιτική που ακολουθεί ο Ερντογάν για την Τουρκία δίνει έμφαση στην επιδίωξη της ανάπτυξης και του εξαγωγικού ανταγωνισμού, αντί να τιθασεύει τον πληθωρισμό. Κατά τον Ερντογάν, η αύξηση των επιτοκίων είναι αυτή που αυξάνει τον πληθωρισμό.
«Η τρέχουσα πολιτική απλώς δεν είναι βιώσιμη», δήλωσε στο CNBC ο στρατηγικός αναλυτής της BlueBay Asset Management, Timothy Ash. «Με περιορισμένα συναλλαγματικά αποθέματα και μαζικά αρνητικά πραγματικά επιτόκια, η πίεση στη λίρα είναι βαριά», συνέχισε ο Ash.
Από την άλλη, ο δείκτης ISE 100 του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης στην πρώτη ώρα των συναλλαγών σημείωσε άνοδο άνω του 2%, ενώ τα πενταετή CDS διαπραγματεύονταν περίπου στις 664,18 μονάδες βάσης, σημειώνοντας άνοδο 20% από το επίπεδο των 550 μονάδων βάσης πριν από τον β’ γύρο των εκλογών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Refinitiv.
Αυτές οι εξελίξεις αντικατοπτρίζουν την πεποίθηση των επενδυτών ότι οι ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές, τις οποίες υποσχέθηκε η αντιπολίτευση, ήταν ο μόνος τρόπος για να βγει η τουρκική οικονομία από τη δίνη, δήλωσε η Selva Demiralp, καθηγήτρια Οικονομικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Koç.
Εν τω μεταξύ, ο διευθύνων σύμβουλος της Market Vector, Steven Schoenfeld δήλωσε στο CNBC: «Εάν η λίρα συνεχίσει να βυθίζεται και ο πληθωρισμός εκτιναχθεί ξανά λόγω της ακατάλληλης πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων, θα μπορούσαμε να δούμε μια επανάληψη της «φυγής προς την ασφάλεια» σε τουρκικές μετοχές από τοπικούς επενδυτές, που οδήγησε την αγορά απότομα υψηλότερα το 2022».
«Ζοφερές οικονομικές προοπτικές» μπροστά
«Είναι πολύ ζοφερές οι προοπτικές για την οικονομία και τις αγορές για την Τουρκία», πρόσθεσε ο McKenna της Wells Fargo.
Σημείωσε ότι η «ενιαία γραμμή» σε όλο το σενάριο θα μπορούσε να είναι η ικανότητα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας να εξασφαλίσει γραμμές ανταλλαγής συναλλαγματικών αποθεμάτων με χώρες της Μέσης Ανατολής και την Κίνα.
«Εάν μπορούν να συνεχίσουν να βασίζονται σε αυτές τις γραμμές και πιθανώς να επεκτείνουν και να ενισχύσουν αυτές τις γραμμές συναλλαγματικών αποθεματικών, ίσως υπάρχει κάποια υποστήριξη στην παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας στο FX», πρόσθεσε.
Το μεγάλο δίλημμα
Ωστόσο, πλέον τα ψέματα τελείωσαν. Ο Ερντογάν καλείται να διαλέξει και μάλιστα άμεσα: θα συνεχίσει την πολιτική χαμηλών επιτοκίων και αύξησης του ΑΕΠ, αλλά με πλήρη κατάρρευση της λίρας, χωρίς καμία βοήθεια από τη Δύση, ή θα αλλάξει στάση, αυξάνοντας τα επιτόκια, συρρικνώνοντας το ΑΕΠ, αλλά σταθεροποιώντας τη με βοήθεια από τους Δυτικούς; Την ίδια ώρα, και με την κλιμάκωση του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, ο Ερντογάν θα επιλέξει να «συγκρουστεί» με τον Πούτιν, στρεφόμενος προς τη Δύση, ή θα συνεχίσει την προ των εκλογών γεωπολιτική του ρητορική;
Ουδείς μπορεί να προδικάσει τη στάση του από τώρα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι, δεδομένης της κακής κατάστασης της τουρκικής οικονομίας, ο Ερντογάν δεν έχει και πολλά περιθώρια να ενταχθεί πλήρως στο μέτωπο που έχουν δημιουργήσει οι χώρες της Δύσης έναντι της Ρωσίας, έπειτα από την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά ούτε και να συμμορφωθεί με τις εκκλήσεις της Ουάσινγκτον για κυρώσεις στη Μόσχα.
Μόνο το 2022, οι εμπορικές συναλλαγές Τουρκίας – Ρωσίας διπλασιάστηκαν στα 68,19 δισ. δολάρια το 2022 από 34,73 δισ. δολάρια το 2021, ενώ νωρίτερα το 2023 ο Πούτιν μείωσε τις τιμές εξαγωγών του ρωσικού φυσικού αερίου στην Τουρκία, κίνηση που θεωρήθηκε πως έγινε σε μια προσπάθεια να βοηθήσει τις εκλογικές προοπτικές του Ερντογάν.