Μεγαλύτερη ευελιξία αποκτά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με την αλλαγή του στόχου για τον πληθωρισμό από «κοντά, αλλά χαμηλότερα στο 2%» απλά στο «2%». Είναι μια ιστορική στροφή για την ΕΚΤ που της δίνει αποστάσεις ασφαλείας από τη συντηρητική προσήλωση της Bundesbank σε ένα πολύ συγκεκριμένο επίπεδο τιμών. Έτσι αποφεύγει μια πρώιμη αύξηση του κόστους δανεισμού που θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη. Τώρα πια η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης μπορεί να συμπλέει με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), την Τράπεζα της Αγγλίας ή την Τράπεζα της Ιαπωνίας και να επιτρέψει ακόμη τη διακύμανση του πληθωρισμού πάνω από το 2% για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να αποκατασταθεί η οικονομική δραστηριότητα σε ομαλά επίπεδα.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο θεωρεί ότι η σταθερότητα των τιμών διατηρείται καλύτερα με την επιδίωξη του στόχου για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα. Ο στόχος αυτός είναι συμμετρικός, που σημαίνει ότι αρνητικές και θετικές αποκλίσεις του πληθωρισμού από τον στόχο είναι το ίδιο ανεπιθύμητες», ανέφερε χαρακτηριστικά η ΕΚΤ στην επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε την Πέμπτη.
Η αλήθεια είναι πως οι τιμές στην Ευρωζώνη, στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία ήταν υποτονικές ιδιαίτερα μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Και αυτό που συζητούν οι κεντρικοί τραπεζίτες και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού -με «πρωτεργάτη» τον επικεφαλής της Fed, Τζερόμ Πάουελ- είναι πως υπάρχουν περιθώρια για να κινηθούν οι τιμές πάνω από τον στόχο για μια χρονική περίοδο εάν έχει προηγηθεί μια βαθιά ύφεση σαν αυτήν της πανδημίας.
Γι’ αυτόν τον λόγο δεν επικράτησε πανικός στις ΗΠΑ με την αύξηση του ετήσιου πληθωρισμού στο 5% τον Μάιο από το 4,2% τον Απρίλιο. Η αύξηση των τιμών στις ΗΠΑ στο υψηλότερο από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 εξηγείται «διότι ήταν πολύ χαμηλά έναν χρόνο πριν ενώ η σημερινή ανεπάρκεια ημιαγωγών σε παγκόσμια κλίμακα έχει οδηγήσει στα ύψη τις τιμές των αυτοκινήτων» ανέφερε πρόσφατα στην Guardian ο Ρον Τέμπλ, υψηλόβαθμο στέλεχος στην Lazard Asset Management. Ο ίδιος εξήγησε πως τα στοιχεία μέσα στους επόμενους μήνες θα είναι εξίσου υπερβολικά, με την κατάσταση να εξομαλύνεται το φθινόπωρο.
Βέβαια, οι πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρωζώνη είναι αρκετά ηπιότερες. Ο ετήσιος πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,9% τον Ιούνιο αφού είχε φθάσει το 2% τον Μάιο για πρώτη φορά μετά από δυόμιση χρόνια. Όμως η αλλαγή του στόχου για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη επιβεβαιώνει πως πια η ΕΚΤ προσανατολίζεται πιο πολύ στη διασφάλιση της σταθερότητας και την τόνωση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Φαίνεται πως η ιστορική φράση του Μάριο Ντράγκι πως θα «κάνω ότι χρειαστεί» για το ευρώ που είχε διατυπώσει το 2012 εξελίχθηκε σε κεντρική φιλοσοφία στην πολιτική της ΕΚΤ σήμερα. Ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ συνέβαλε επίσης στο να καταρριφθούν προκαταλήψεις για τη στήριξη της Ευρωζώνης με μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης.
Σήμερα οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ καταστρατηγούν τη σταδιακή αναδίπλωση των μέτρων στήριξης στην Ευρωζώνη. Στα πρακτικά από τη συνεδρίαση του Ιουνίου φάνηκε πως δεν θα επιχειρήσουν την επιβράδυνση των μηνιαίων αγορών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος των 1,85 τρισ ευρώ το τρέχον τρίμηνο προκειμένου να αποφευχθεί μια ανεπιθύμητη αύξηση του κόστους δανεισμού στην Ευρωζώνη. Οικονομικοί αναλυτές, μάλιστα, θεωρούν πως η Fed θα απομακρύνει συντομότερα τα μέτρα στήριξης που υιοθέτησε λόγω πανδημίας από την ΕΚΤ.
