Το δολάριο αποδυναμώθηκε για πέμπτη συνεχόμενη ημέρα, καθώς οι επενδυτές προσπέρασαν την προσωρινή αναστολή επιβολής δασμών σε ορισμένα ηλεκτρονικά είδη, αφού ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποβάθμισε τη σημασία της αρχικής δήλωσης για εξαίρεση δασμών. Την ίδια ώρα η φυγή από το δολάριο απειλεί να διαλύσει τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ, λένε αναλυτές που ντύνονται «αρκούδες».
Ο δείκτης Bloomberg Dollar Spot Index υποχώρησε κατά 0,2%, αφού νωρίτερα στη συνεδρίαση της Ασίας είχε βυθιστεί στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο. Ο δείκτης έχει καταγράψει πτώση σχεδόν 6% από τις αρχές του έτους, εν μέσω της όξυνσης των εμπορικών εντάσεων με την Κίνα, της αβεβαιότητας γύρω από την πολιτική των ΗΠΑ και των ανησυχιών για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Το ευρώ ενισχύεται 0,35% έναντι του αμερικανικού νομίσματος στα 1,1395 δολ.
Η πτώση του δολαρίου συνεχίστηκε αφού ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε την Κυριακή ότι θα επιβάλει τελικά δασμούς σε smartphnes, υπολογιστές και δημοφιλή καταναλωτικά ηλεκτρονικά είδη, υποβαθμίζοντας τη σημασία της προηγούμενης εξαίρεσης, την οποία χαρακτήρισε απλώς ως διαδικαστικό βήμα στο πλαίσιο της ευρύτερης αναθεώρησης του εμπορίου των ΗΠΑ. «ΚΑΝΕΙΣ δεν γλιτώνει», έγραψε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος σε ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα καθώς ξεκινούσε η συνεδρίαση στην Ασία.
Ο Νταν Σέκοβ, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής μακροοικονομίας και συναλλάγματος στη Sparebank 1 Markets στο Όσλο, δήλωσε: «Για να ανακάμψει το δολάριο με διατηρήσιμο τρόπο, απαιτείται μια γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία στον εμπορικό πόλεμο, προτού προκληθεί μακροχρόνια ζημιά στην αμερικανική οικονομία. Το δολάριο θα συνεχίσει να αποδυναμώνεται τους επόμενους μήνες, καθώς οι επιπτώσεις των δασμών του Τραμπ αρχίζουν να αποτυπώνονται στα πραγματικά δεδομένα — όπως στην κατανάλωση, τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας».
Προβλέψεις για περαιτέρω αποδυνάμωση του δολαρίου
Σχεδόν το 80% των συμμετεχόντων σε έρευνα του Bloomberg προβλέπει περαιτέρω αποδυνάμωση του δολαρίου τον επόμενο μήνα — το υψηλότερο ποσοστό αρνητικών προβλέψεων από την έναρξη των ερευνών το 2022. Ένας δείκτης μεταβλητότητας του δολαρίου παραμένει κοντά σε υψηλό διετίας, ενώ τα hedge funds αύξησαν τις θέσεις short στο αμερικανικό νόμισμα την τελευταία εβδομάδα, σύμφωνα με τη CFTC.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Μινεάπολης, Νιλ Κασκάρι, υποβάθμισε την Κυριακή τις προσδοκίες ότι η Fed θα παρέμβει για να στηρίξει τις χρηματοπιστωτικές αγορές, μετά από σχετική τοποθέτηση της Σούζαν Κόλινς από το παράρτημα της Fed στη Βοστώνη. «Οι επενδυτές στις ΗΠΑ και παγκοσμίως προσπαθούν να καταλάβουν ποια είναι η νέα κανονικότητα στις ΗΠΑ», δήλωσε ο Κασκάρι, προσθέτοντας ότι «η Fed δεν έχει καμία δυνατότητα να επηρεάσει».
Στρατηγικοί αναλυτές των μεγαλύτερων τραπεζών της Wall Street βλέπουν περαιτέρω περιθώριο αδυναμίας για το δολάριο, καθώς οι συνέπειες της επιβολής των δασμών από τον Τραμπ αρχίζουν να διαχέονται στην οικονομία και τις αγορές.
Οι αναλυτές της JPMorgan Chase εκτιμούν ότι οι επενδυτές παραμένουν αρνητικοί απέναντι στο δολάριο, ιδιαίτερα έναντι του γεν και του ευρώ, καθώς εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ.
Η Mizuho Bank προβλέπει ότι το δολάριο ενδέχεται να υποχωρήσει ακόμη κατά 5% σε σταθμισμένη βάση πριν ανακάμψει, βασιζόμενη σε ιστορικά προηγούμενα όπως το 2017–2018 και την περίοδο της πανδημίας.
«Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή αυτών των δασμών αναμένεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο νόμισμα, καθώς συμβάλλει στη διάβρωση της εμπιστοσύνης καταναλωτών και επιχειρήσεων», έγραψαν σε σημείωμα οι αναλυτές της Goldman Sachs Group.
«Αν οι δασμοί πιέσουν τα περιθώρια κέρδους των αμερικανικών εταιρειών και τα πραγματικά εισοδήματα των καταναλωτών, όπως πιστεύουμε ότι θα συμβεί, τότε μπορεί να πλήξουν αυτή την αίσθηση αμερικανικής “εξαίρεσης” και να κλονίσουν το βασικό θεμέλιο της ισχύος του δολαρίου», τόνισαν.
Η ζήτηση για αντιστάθμιση κινδύνου απέναντι σε πιθανή υποχώρηση του δολαρίου έχει εκτιναχθεί σε υψηλό πενταετίας, καθώς η πολιτική δασμών της κυβέρνησης Τραμπ απειλεί να υπονομεύσει τη δυναμική της αμερικανικής οικονομίας.
Ένας δείκτης που μετρά τις τριμηνιαίες «τάσεις κινδύνου», δηλαδή τη διαφορά μεταξύ δικαιωμάτων αγοράς (call options) και πώλησης (put options) του δολαρίου έναντι 12 κύριων νομισμάτων — έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο από την κορύφωση της παγκόσμιας πανδημίας τον Μάρτιο του 2020, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Δημοσιονομική επιβάρυνση και κίνδυνοι
Η φυγή από το δολάριο θα μπορούσε να διαλύσει τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ, σχολιάζει ο Economist. Η κυριαρχία του νομίσματος επιτρέπει πολύ υψηλά χρέη και ελλείμματα — κάτι που σημαίνει πως μια απότομη πτώση ίσως ισοδυναμεί με καταστροφή.
Έως τώρα το δολάριο και τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα θεωρούνταν παγκοσμίως «ασφαλή καταφύγια» και ολόκληρο το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει δομηθεί στη βάση της υπόθεσης ότι παραμένουν «ασφαλή».
Αν οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονταν λόγω ισχυρότερης οικονομικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ, αυτό θα οδηγούσε σε ενίσχυση του πράσινου νομίσματος. Το γεγονός ότι το δολάριο κινείται ανάποδα, δηλαδή υποχωρεί, υποδηλώνει πως οι επενδυτές ανησυχούν για τη σταθερότητα της αμερικανικής οικονομίας.
Πρόκειται για δυσοίωνη επανάληψη ενός μοτίβου που είχε εμφανιστεί και στη Βρετανία μετά το καταστροφικό «μίνι-προϋπολογισμό» της Λιζ Τρας το 2022, ο οποίος υποσχόταν ανεφάρμοστες φορολογικές ελαφρύνσεις. Παρότι οι δασμοί του Τραμπ αποφέρουν έσοδα στην κυβέρνηση, αυτά μπορεί να επισκιαστούν από τις αυξημένες πληρωμές τόκων που απαιτούνται για εξόφληηση χρεών και αναχρηματοδότηση ομολόγων εξαιτίας της ανόδου των αποδόσεων των τίτλων του αμερικανικού δημοσίου.
Στο 100% το καθαρό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ
Επιπλέον, η δημοσιονομική κατάσταση των ΗΠΑ είναι ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένη. Η παγκόσμια ζήτηση για δολάρια και αμερικανικά ομόλογα έχει επιτρέψει στις ΗΠΑ να διατηρούν έναν προϋπολογισμό πιο «σπάταλο» ακόμη και από εκείνον που προκάλεσε τη βρετανική κρίση. Το ειδικό αυτό καθεστώς αποκαλείται «υπερβολικό προνόμιο». Το καθαρό δημόσιο χρέος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ανέρχεται περίπου στο 100% του ΑΕΠ.
Τους τελευταίους 12 μήνες, οι ΗΠΑ δαπάνησαν 7% του ΑΕΠ περισσότερο από ό,τι δανείστηκαν, ενώ οι πληρωμές τόκων ξεπέρασαν τις στρατιωτικές δαπάνες. Το επόμενο έτος, οι αρχές θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν χρέος ύψους σχεδόν 9 τρισ. δολ.— δηλαδή περίπου το 30% του ΑΕΠ.
Τώρα, όμως, αυτό το «προνόμιο» τίθεται υπό αμφισβήτηση. Οι δασμοί του Τραμπ είναι πιθανό να προκαλέσουν βαθύτερη οικονομική ζημιά στις ΗΠΑ απ’ ό,τι σε άλλες χώρες. Επιπλέον, αποκαλύπτουν μια αμερικανική οικονομική πολιτική που μοιάζει αυθαίρετη και απρόβλεπτη. Ποιος μπορεί να προβλέψει πού θα βρίσκονται οι δασμοί την επόμενη εβδομάδα;
