Στις προοπτικές και τις προκλήσεις της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, υπό το πρίσμα της επικείμενης αναβάθμισής της, αναφέρθηκε η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Βασιλική Λαζαράκου στο περιθώριο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Η πρόοδος του Χρηματιστηρίου και οι εισαγωγές εταιρειών
Πιο αναλυτικά, σε συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Λαζαράκου τόνισε πως «το Χρηματιστήριο έχει κάνει πάρα έχει κάνει τεράστια βήματα τα τελευταία χρόνια σε σχέση με την αγορά. Βλέπουμε ότι πλέον έχουν γίνει πάρα πολύ πετυχημένες συναλλαγές. Είδατε τον προηγούμενο χρόνο, αλλά και τα δύο προηγούμενα χρόνια, το Ταμείο Χρηματοδοτικής Σταθερότητας που έκανε αυτές τις πολύ πετυχημένες συναλλαγές των τραπεζών μέσα από την αγορά. Εμείς, ως Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, να σας πω ότι επειδή εγκρίνουμε τα ενημερωτικά δελτία και φαίνεται τελικά γίνεται άντληση κεφαλαίων. Νομίζω πέρυσι το’24 ήτανε περίπου 4 δισ.,πριν από κάποια χρόνια ήταν άλλα τρία δισ., οπότε έχουν αντληθεί πάρα πολλά χρήματα. Νομίζω την τελευταία πενταετία, αν δεν κάνω λάθος, το νούμερο είναι περίπου 16 δις. Άρα βλέπουμε ότι υπάρχει μια αναζωπύρωση στο ελληνικό Χρηματιστήριο τα τελευταία χρόνια και αυτό συνδέεται πάντα με την οικονομική ζωή μιας χώρας. Εφ’όσον η οικονομία είναι δεδομένο ότι έχει πάει πάρα πολύ καλύτερα, είδαμε ότι και το χρηματιστήριο επέτρεψε να γίνουν πολύ περισσότερες συναλλαγές και να υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Θα σας πω για τις εισαγωγές. Φέτος είχαμε ήδη δύο εισαγωγές, ετοιμάζονται και άλλες εισαγωγές, άρα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Τώρα όσον αφορά στο βάθος και όσον αφορά γενικότερα στην ανάπτυξη, είναι κάτι το οποίο, προφανώς ,αν γυρίσουμε πίσω στις ανεπτυγμένες αγορές, πιστεύω ότι θα βοηθήσει. Άρα, είναι κάτι το οποίο εξελίσσεται. Όσο πιο πολλές συναλλαγές γίνονται κι ο ημερήσιος όγκος συναλλαγών σε σχέση με το παρελθόν δεν έχει καμία σχέση τόσο το καλύτερο. Άρα, όσο μεγαλύτερο ημερήσιο όγκο συναλλαγών έχουμε και όσο περισσότερο μιλάμε για ανάπτυξη στο χρηματιστήριο, τόσο περισσότερο θα βελτιώνονται και οι δείκτες αυτοί, οι οποίοι μέχρι σήμερα όντως δεν ήταν τόσο βελτιωμένοι. Οπότε κατανοώ το ερώτημα αυτό. Βέβαια, εμείς ως επόπτες αυτό που θέλουμε είναι να έχει μεγαλύτερο βάθος η αγορά, ούτως ώστε να μην βλέπουμε προβλήματα με τη χειραγώγηση των αγορών κλπ. Γιατί όσο μεγαλύτερο βάρος έχει τόσο πιο δύσκολο είναι κάποιος να κινήσει την αγορά. Βοηθά βέβαια η πρόοδος στην τεχνολογία, αλλά επιπλέον θέλω να σας πω ότι αυτή τη στιγμή τρέχουμε και τον ψηφιακό μας μετασχηματισμό, οπότε μέχρι το τέλος του ’26 θα είμαστε μια άλλη Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, μια ψηφιακή επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Θα κάνουμε με τελείως πιο μοντέρνο και εκσυγχρονισμένο τρόπο την δική μας παρακολούθηση».
Στο ερώτημα εάν ο νέος μετασχηματισμός της Επιτροπής έχει να κάνει με την αμερικανική “Αίσθηση”, η κα Λαζαράκου διευκρίνησε πως «η ‘Αίσθηση’ έχει άλλου είδους αρμοδιότητες, διαφορετικές. Η αμερικανική εποπτική αρχή έχει διαφορετικό πεδίο αρμοδιότητας από αυτόν που έχουν όλες οι ευρωπαϊκές αρχές. Εμείς έχουμε ακριβώς το ίδιο πεδίο αρμοδιοτήτων των κεφαλαιαγορών με όλους τους άλλους Ευρωπαίους. Η ‘Αίσθηση’ έχει λίγο ρόλο εισαγγελέα που εμείς δεν έχουμε, δεν έχουμε καμία σχέση.
Για το εάν θα μπορούσε να έχει τον ίδιο ρόλο και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η κα Λαζαράκου απάντησε «θα μπορούσε. Απλά δεν κάνουμε τίποτα μόνοι μας ως Ελλάδα. Αυτό το πλαίσιο είναι ευρωπαϊκό και έχει σημασία να το γνωρίζει γενικότερα το επενδυτικό κοινό, γιατί όλες οι μεγάλες οδηγίες και κανονισμοί είναι ευρωπαϊκοί. Ευρωπαϊκός είναι ο κανονισμός σε σχέση με τη χειραγώγηση, ο τρόπος που γίνεται, το τι θεωρούμε ότι είναι χειραγώγηση, ποιες είναι οι ενδείξεις χειραγώγησης. Όλα αυτά είναι ευρωπαϊκά. Ευρωπαϊκό και το θέμα της διαφάνειας. Τι ακριβώς σημαίνει διαφάνεια; Τι πρέπει να κάνουν οι εταιρείες, όλοι αυτοί είναι ευρωπαϊκοί θεσμοί, οι οποίοι έχουν ενσωματωθεί στο ελληνικό πλαίσιο».
Η διαφορά του σημερινού πλαισίου με το 1999
Όσον αφορά το κατά πόσο το επενδυτικό κοινό έχει ξεπεράσει τις αλγεινές εμπειρίες του παρελθόντος, η κα Λαζαράκου εκτίμησε πως «εάν μιλάμε για το 1999, ελπίζω να το έχει ξεπεράσει, γιατί έχουν περάσει από τότε 25 χρόνια περίπου. Οπότε φαντάζομαι ότι πλέον πρέπει να καταλάβουν και αν δεν το ξέρουνε το τονίζω, ότι μιλάμε για ένα τελείως διαφορετικό θεσμικό περιβάλλον. Το 1999-2000 δεν υπήρχε το θεσμικό περιβάλλον που υπάρχει σήμερα. Πλέον υπάρχουν όλοι αυτοί οι κανονισμοί, οι ευρωπαϊκή και οι ελληνικοί εθνικοί, αλλά κυρίως είναι οι ευρωπαϊκοί, οι οποίοι έχουν οχυρώσει πλέον, έχουν θωρακίσει την κεφαλαιαγορά σε όλα τα επίπεδα, είτε αυτό είναι χρηματιστήριο, είτε αυτό είναι αμοιβαία κεφάλαια, είτε αυτό είναι οι οργανισμοί εναλλακτικών επενδύσεων. Είναι πλέον ένα ενιαίο πλαίσιο, τελείως διαφορετικό. Θέλω να θυμίσω ότι επί ελληνικής προεδρίας, το’ 14, πριν από δέκα χρόνια, έκλεισαν οι περισσότεροι φάκελοι για όλα αυτά τα οποία ισχύουν σήμερα. Πριν από δέκα χρόνια. Μιλάμε για τον κανονισμό για τον τρόπο που λειτουργούν οι χρηματιστηριακές, οι αγορές, συνολικά οι πλατφόρμες, τα πάντα. Μιλάμε για τον κανονισμό για τη χειραγώγηση. Είναι τα περισσότερα από αυτά τα εργαλεία. Όλο αυτό το πλαίσιο γεννήθηκε αργότερα από το ’99. Συνεπώς μιλάμε για ένα τελείως διαφορετικό οικοσύστημα, τελείως διαφορετικό περιβάλλον».
Όσον αφορά τη συζήτηση για ύπαρξη ειδικών δικαστικών σωμάτων για την κεφαλαιαγορά, η κα Λαζαράκου τόνισε «εμείς το είχαμε προτείνει κάποια στιγμή σαν κεφαλαιαγορά. Θα ήταν καλό να υπάρχει ένα ειδικό δικαστήριο. Κι αν δεν ήταν μόνο για θέματα κεφαλαιαγοράς, θα μπορούσε να είναι ένα δικαστήριο για θέματα χρηματοοικονομικά. Εγώ θεωρώ ότι είναι καλή ιδέα και μάλιστα σας λέω το είχαμε προτείνει κι εμείς σαν Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς».
Για τη διαφάνεια στο Χρηματιστήριο
Για το εάν υπάρχει πλέον διαφάνεια στο χρηματιστήριο, η κα Λαζαράκου απάντησε πως «κατ’ αρχάς να ξεκινήσω από το θεσμικό πλαίσιο. Το θεσμικό πλαίσιο είναι ίδιο για τα θέματα της διαφάνειας. Οι υποβολές των οικονομικών καταστάσεων είναι με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ο κανονισμός ο οποίος λέει για τις προνομιακές, δηλαδή ότι οι εταιρείες θα πρέπει να εκδίδουν ανακοινώσεις όταν έχουν κάποια προνομιακή πληροφορία, επίσης είναι ευρωπαϊκή, οπότε όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο αυτό είναι ενιαίο. Όσον αφορά τώρα την εφαρμογή του από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Εκεί αντίστοιχα θέλω να σας πω ότι είμαστε σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές. Ως εκ τούτου, προσπαθούμε, εάν βλέπουμε ότι κάποια εταιρεία δεν θα βγει να ανακοινώσει κάτι το οποίο θα έπρεπε να ανακοινώσει ή έχει βγάλει μια ανακοίνωση η οποία δεν είναι ακριβής, εμείς θα στείλουμε την αντίστοιχη επιστολή για να είμαστε σίγουροι ότι βγαίνει προς τα έξω σωστά η πληροφόρηση. Θα ζητήσουμε διευκρινίσεις όσον αφορά την πληροφόρηση. Ή να επιβεβαιώσει κάποιος ή να διαψεύσει. Οπότε ο τρόπος με τον οποίο το χειριζόμαστε και το εφαρμόζουμε στην πράξη είναι αντίστοιχος με των άλλων εποπτικών αρχών και προσπαθούμε να υπάρχει αυτή πληροφόρηση. Και νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον υπάρχει αυτή η πληροφόρηση. Είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τις εταιρείες για να είμαστε σίγουροι ότι βγαίνει προς τα έξω σωστά η ενημέρωση αυτή. Και αν δεν βγει, θα τρέξουμε μάλλον για την επιβολή προστίμων, γιατί θα καταλάβουμε ότι υπάρχει μια ασυμμετρία στην πληροφόρηση και ως εκ τούτου οι εταιρεία παραβιάζει την αντίστοιχη νομοθεσία και πάει για πρόστιμο.
Αναφορικά με την διαδικασία φθηνής χρηματοδότησης του επιχειρείν μέσω των ιδίων και των λοιπών αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, η κα Λαζαράκου επεσήμανε πως «είναι ένας φθηνός τρόπος χρηματοδότησης το επιχειρείν. Βέβαια εξαρτάται για τι είδους αγορά μιλάμε, δηλαδή τι θέλω να πω; Για την ρυθμιζόμενη αγορά του χρηματιστηρίου μπορούν να απευθυνθούν μόνο οι πιο μεγάλες εταιρείες, οι οποίες έχουν τα μεγαλύτερα μεγέθη και οι οποίες μπορούν να έχουν επενδυτές στην αγορά αυτή. Ως εκ τούτου, για τις περιπτώσεις αυτές, είναι ένας νέος τρόπος δανεισμού σε σχέση ενδεχομένως με την τραπεζική χρηματοδότηση, η οποία μπορεί να γίνει και πιο δύσκολη πολλές φορές. Όσον αφορά τώρα τις πιο μικρές εταιρείες, υπάρχει η εναλλακτική αγορά του χρηματιστηρίου, η οποία απευθύνεται σε πιο μικρούς. Και επίσης υπάρχουν και άλλα προϊόντα πέραν της αγοράς στο χρηματιστήριο, όπως είναι προϊόντα όπου μπορεί κάποιος να βρει χρηματοδότηση από μεγάλα funds, τα οποία ενδεχομένως ενδιαφέρονται για καλές εταιρείες με καλά θεμελιώδη. Οπότε αυτό που έχει σημασία κάθε φορά και αυτό είναι που τονίζουμε εμείς, είναι ότι υπάρχουν πάρα πολύ καλές ελληνικές εταιρείες. Και πρέπει να βγουν προς τα έξω οι ελληνικές εταιρείες αυτές που έχουν τα καλά θεμελιώδηκαι να τα παρουσιάζουν και ως εκ τούτου να προσπαθήσουν να βρουν χρηματοδότηση. Νομίζω ότι είναι πιο εύκολο απ’ ό, τι στο παρελθόν. Δεν ξέρω αν έχουμε φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο. Νομίζω ότι έχουμε ακόμα λίγο δρόμο για να φτάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο, αλλά σίγουρα υπάρχουν οι δυνατότητες αυτές σε σχέση με το παρελθόν, που δεν υπήρχαν.
Αναφορικά με το τελευταίο νομοσχέδιο περί κεφαλαιαγοράς και πώς βλετιώνει τη λειτουργία της, η κα Λαζαράκου τόνισε «έχει πολλές προτάσεις μέσα το νομοσχέδιο αυτό, το οποίο είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Μάλιστα κάποιες προτάσεις είναι και δικές μας προτάσεις, στις οποίες έχουμε προσπαθήσει να ενσωματώσουμε βέλτιστες διεθνείς και ευρωπαϊκές πρακτικές. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα και θα πω και πώς βοηθάει. Υπήρχε μια έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς, η οποία έκθεση αυτή ανέφερε ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν μηχανισμοί διαχείρισης της ρευστότητας σε περιπτώσεις κρίσεων για τα αμοιβαία κεφάλαια. Αυτό λοιπόν υπήρχε σαν έκθεση. Εμείς είχαμε μόνο τη δυνατότητα της εξαγοράς και όχι κάτι άλλο στην Ελλάδα. Οπότε εμείς προτείναμε ότι με βάση την έκθεση αυτή, να υπάρξει ένας άλλος μηχανισμός διαχείρισης ρευστότητας. Άλλο θέμα: το mystery shopping (ΣτΣ, διαδικασία όπου μία εταιρεία μετρά την αποτελεσματικότητα της κλπ μέσω στελεχών της που υποκρίνονται τους πελάτες). Προτείναμε λοιπόν να υπάρχει δυνατότητα των εποπτικών αρχών και της δικιάς μας αλλά και της Τράπεζας Ελλάδος, να μπορούμε να έχουμε υπαλλήλους μας, οι οποίοι είναι στελέχη μας, τα οποία να πηγαίνουν ανώνυμα και να διερευνούν κατά πόσον οι εταιρείες συμπεριφέρονται σωστά στους επενδυτές. Είναι μια καινοτομία. Δεν είναι ελληνική, γιατί αυτό υπάρχει στην Ευρώπη και αυτή τη στιγμή οι εθνικοί νομοθέτες προσπαθούν να το ενσωματώσουν και στις υπόλοιπες χώρες, γιατί υπάρχει σε κάποιες χώρες και όχι σε όλες. Εμείς το προτείναμε και στην Ελλάδα και είναι μια καλή πρωτοβουλία γιατί έτσι μπορούμε να δούμε τι γίνεται σε μια εταιρεία και στη συνέχεια να πάμε να κάνουμε έλεγχο για να διαπιστώσουμε και στην πράξη έχει συμβεί. Και άλλα πολλά. Δηλαδή για παράδειγμα ο νόμος αυτός έχει και τα μέτρα εφαρμογής για την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία προβλέπει την εποπτεία των κρυπτο στοιχείων ή την εποπτεία της λεγόμενης επιχειρησιακής ανθεκτικότητας των χρηματοοικονομικών εταιρειών. Άρα τι είναι τα μέτρα εφαρμογής; Έπρεπε να έρθει ελληνικός νόμος, ο οποίος θα προβλέψει τις κυρώσεις, ο οποίος θα προβλέψει ποιος θα είναι η αρμόδια αρχή για την εποπτεία αυτή, εμείς και η Τράπεζα της Ελλάδος και άρα στη συνέχεια θα μπορεί να εφαρμοστεί ο ευρωπαϊκός αυτός κανονισμός. Οπότε είναι πολύ σημαντικό το νομοσχέδιο, γιατί όλα αυτά έπρεπε να συμβούν και έγιναν και έτσι είναι και στη σωστή κατεύθυνση. Και προχωράμε δυναμικά για να δούμε πώς θα μπορέσουμε να περιορίσουμε λιγάκι και το θέμα της εποπτείας των κρυπτοστοιχείων, που είναι ένα μεγάλο αγκάθι».
