Στο παρασκήνιο πίσω από τη στροφή Τραμπ και τους τρεις παράγοντες που ώθησαν τον Αμερικανό πρόεδρο να κάνει πίσω και να δώσει εντολή για προσωρινό πάγωμα των νέων δασμών, με εξαίρεση την Κίνα, εστιάζει το Axios. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε την αναστολή 90 ημερών στην πλήρη εφαρμογή των νέων μέτρων προστατευτισμού, διατηρώντας έτσι την ταρίφα στο 10%. Την ίδια στιγμή, όμως, συνέχισε την επιθετική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, απέναντι στην Κίνα, ανεβάζοντας στο 125% τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, έχοντας φροντίσει ήδη να καταργήσει το ευνοϊκό καθεστώς de minimis που απογείωσε τις πωλήσεις των Temu και Shein στις ΗΠΑ, έναντι της Amazon και των υπολοίπων αμερικανικών κολοσσών στο λιανεμπόριο.
Στην έκθεσή του το Axios επισημαίνει ότι το… meltdown στα αμερικανικά ομόλογα που ξεκίνησε μετά την κατάρρευση της Wall Street ήταν η βασική αιτία για τη μεταστροφή Τραμπ. Και αυτό καθώς στην περίπτωση που ξέφευγε η κατάσταση στην αγορά ομολόγων, τότε θα ανέκυπτε σοβαρό πρόβλημα με την εξυπηρέτηση του αμερικανικού χρέους. Κάτι που επ’ ουδενί δεν επιθυμεί ο Αμερικανός πρόεδρος, αφού βασική στόχευση παραμένει η Κίνα και η μείωση της εξάρτησης των αμερικανικών εταιρειών από τις γραμμές παραγωγής στην κινεζική επικράτεια. Για τους Financial Times το «καμπανάκι» που ήχησε στον Λευκό Οίκο ήταν το παράδοξο του 2020: με τις μετοχές σε ελεύθερη πτώση, οι αποδόσεις στα ομόλογα έπρεπε να αυξάνονται, επιβεβαιώνοντας το σύστημα συγκοινωνούντων δοχείων που συνδέει αυτά τα δύο περιουσιακά στοιχεία. Όπως, όμως, συνέβη στο ξέσπασμα της πανδημίας covid, η βουτιά των μετοχών τράβηξε προς τα κάτω και τις αποδόσεις των ομολόγων, αναγκάζοντας τη Fed να παρέμβει. Στην εξίσωση μπαίνει και η μεταβλητή των hedge funds που έχουν ποντάρει τεράστια κεφάλαια στο πλαίσιο πολύπλοκων στρατηγικών μόχλευσης. Αν ο Λευκός Οίκος δεν έκανε τίποτα για να βάλει φρένο στην πτώση των ομολόγων, η χασούρα θα ήταν τεράστια με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για το αμερικανικό χρέος που διακρατούν χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και η Κίνα. Όσον αφορά στην ερώτηση του 1 εκατομμυρίου «Τι προκαλεί την πώληση ομολόγων στην αγορά;», δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση. Μια πιθανή εξήγηση θα ήταν οι φόβοι για αναζωπύρωση του πληθωρισμού σε μια χρονική συγκυρία που η αγοραστική δύναμη των Αμερικανών καταναλωτών παραμένει χαμηλή (σ.σ. ένας από τους λόγους που έριξαν το «μπλε τείχος» των Δημοκρατικών, δίνοντας τη νίκη στον Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου).
Δεύτερος παράγοντας που «θορύβησε» τον Τραμπ ήταν η σημαντική πτώση του δολαρίου και η αποδυνάμωσή του στις ισοτιμίες με νομίσματα, όπως το ευρώ. Με το παγκόσμιο sell off σε πλήρη εξέλιξη, αναλυτές έσπευσαν να θέσουν θέμα ακόμα και για «αποκαθήλωση» του δολαρίου ως παγκόσμιου και κυρίαρχου νομίσματος στις διεθνείς συναλλαγές.
Τρίτος παράγοντας ήταν αυτό που είχε γράψει στις αρχές Φεβρουαρίου το business insider: «Ο Τραμπ ζήτησε πολλά, για να πάρει αυτά που ήθελε». Ζητούμενο για τον Αμερικανό πρόεδρο είναι να επιτύχει επωφελείς εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες για να διευρύνει το κομμάτι της παγκόσμιας πίτας που καταλαμβάνουν τα αμερικανικά προϊόντα. Χαρακτηριστική περίπτωση το Βιετνάμ. Στο πρόσφατο show με φόντο τον Λευκό Οίκο και το πλακάτ ανά χείρας, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι το Βιετνάμ επιβάλει δασμούς έως 90% στα αμερικανικά προϊόντα, (παρ)ερμηνεύοντας το εμπορικό πλεόνασμα που έχει η ασιατική χώρα με τις ΗΠΑ. «Θα πρέπει να διαπραγματευτούμε άμεσα μια διμερή εμπορική συμφωνία, προκειμένου να προωθήσουμε τις σταθερές και αμοιβαία επωφελείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις» δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Βιετνάμ Χο Ντουκ Φοκ, επιβεβαιώνοντας ότι το μεγάλο παζάρι του Τραμπ με τους εμπορικούς εταίρους βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Το δημοσίευμα του Axios συνοδεύεται από μια φωτογραφία που δείχνει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ να υπογράφει εκτελεστικό διάταγμα για αμερικανικούς δασμούς, με φόντο τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και τον υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ. Πρόκειται για τα δύο πρόσωπα που κινούν τα νήματα στο Οβάλ Γραφείο, «συμβουλεύοντας τον πρόεδρο Τραμπ». Αυτοί ήταν δίπλα του, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε την ανάρτηση στο Truth Social μέσω της οποίας γνωστοποιούσε την προσωρινή παύση των νέων δασμών, καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ διαπραγματεύεται με «έως και 75 χώρες για νέες εμπορικές συμφωνίες».
Το παιχνίδι δασμών Τραμπ και η Κίνα στον ρόλο του «κακού»
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με δημοσιεύματα σε Bloomberg και CNBC, ο Τραμπ και το επιτελείο του φροντίζουν να ασκούν πιέσεις σε τρίτες χώρες και για αλλαγή στάσης απέναντι στα κινεζικά συμφέροντα. Αυτό ισχύει ακόμα και όταν ο δασμός που πρόκειται να επιβληθεί είναι χαμηλός. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν δασμούς 10% στο Περού, με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας της Λατινικής Αμερικής, Έλμερ Σκιάλερ, να σπεύδει να ζητήσει «αναστολή», στέλνοντας σήμα για διαπραγματεύσεις και χαρακτηρίζοντας «στρατηγικό εταίρο των ΗΠΑ» στην περιοχή. Το Περού είναι μια από τις χώρες που η Κίνα έχει επενδύσει πολλά χρήματα, όπως επιβεβαιώνεται και από την… απόβαση της Cosco στην άλλοτε «χώρα των Ίνκας».
Υπάρχει, εξάλλου, και το πρόσφατο παράδειγμα του Παναμά. Το μπαράζ απειλών Τραμπ και τα παράπονα για την κινεζική παρουσία στην περιοχή συνοδεύτηκε από την εξαγορά στρατηγικών λιμανιών (από αμερικανικά συμφέροντα) πλησίον της Διώρυγας του Παναμά. Λίγο αργότερα, η APM Terminals, ο βραχίονας λιμένων του δανέζικου κολοσσού Maersk, εξαγόρασε τον σιδηρόδρομο κατά μήκος αυτής της κρίσιμης εμπορικής θαλάσσιας οδού, σε μια χρονική περίοδο που ο Τραμπ πιέζει για τη Γροιλανδία, η οποία διοικητικά ανήκει στη Δανία.
Σε κάθε περίπτωση ο Τραμπ έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει ως «επίθεση φιλίας» στους εταίρους των ΗΠΑ το πρόσφατο «πάγωμα» των δασμών, στην προσπάθειά του να δημιουργήσει έναν κλοιό γύρω από τον «κινεζικό δράκοντα», με απώτερο στόχο τη μακροπρόθεσμη απομόνωση της Κίνας, καθώς τα πιόνια συνεχίζουν να κινούνται με προσεκτικά βήματα στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.
