Λίγες ώρες πριν την επίσημη ανακοίνωση των «αμοιβαίων» δασμών από τις ΗΠΑ που στοχεύουν στην «ανάκτηση του πλούτου που χάρισαν πολύ, πολύ ανόητοι πρώην πρόεδροι» σε άλλους, όπως ισχυρίστηκε ο Ντόναλντ Τραμπ, επικρατεί αγωνία και αβεβαιότητα στις αγορές και τις κυβερνήσεις για το μέγεθος των πρόσθετων επιβαρύνσεων που θα επιβάλλουν οι Ρεπουμπλικάνοι στις εισαγωγές της ισχυρότερης οικονομίας του κόσμου. Σήμερα είναι η «ημέρα της απελευθέρωσης» για τον Αμερικανό πρόεδρο, αλλά για τον υπόλοιπο κόσμο κλιμακώνεται ένας εμπορικός πόλεμος από τις ΗΠΑ, με τους αναλυτές της αγοράς να εκφράζουν φόβους για επιπλέον δασμούς έως και 20% στην πλειοψηφία των εισαγωγών στις ΗΠΑ. Η επενδυτική ανασφάλεια είναι τόσο οξυμένη που ο χρυσός κινείται σήμερα στα ιστορικά υψηλά επίπεδα των 3.130 δολαρίων την ουγκιά ύστερα από τα διαδοχικά ρεκόρ των προηγούμενων ημερών.
Υψηλοί αξιωματούχοι και χρηματοοικονομικοί οίκοι προειδοποιούν για νέες, δραματικές ανατιμήσεις στην αμερικανική οικονομία και τον κίνδυνο ύφεσης, παγκοσμίως, που μπορεί να διαρκέσει έως και έναν χρόνο. Οι εταιρείες της Wall Street, συμπεριλαμβανομένων των Goldman Sachs και Bank of America, αναμένουν πως η αναγγελία των «αμοιβαίων» δασμών από τον Τραμπ -σε σημερινή συνέντευξη Τύπου στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου- θα εντείνει την πτώση των χρηματιστηρίων στις ΗΠΑ που ξεκίνησε φέτος μετά από μια σειρά μέτρων για τη φορολόγηση των εισαγωγών. Ο δείκτης S&P 500 κατέγραψε τις μεγαλύτερες τριμηνιαίες απώλειες από το 2022. Ο Nasdaq έχει διολισθήσει 9,5% από τις αρχές του έτους παρά τη χθεσινή άνοδο. Πλήγμα έχει δεχτεί ακόμη και το δολάριο, το οποίο υποχωρεί έναντι καλαθιού νομισμάτων, συσσωρεύοντας απώλειες άνω του 4% μέσα στο α’ τρίμηνο. Σήμερα, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 σημείωνε ενδοσυνεδριακές απώλειες άνω του 1%, έχοντας χάσει σχεδόν 5% μέσα σε έναν μήνα. Οι Dax, Cac-40 και FTSE-100 υποχωρούσαν από 0,77% έως 1,4% λίγο πριν τη λήξη της συνεδρίασης. Η μηνιαία πτώση τους κινείται από το 3% μέχρι 4,5%.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, προειδοποίησε ξανά πως οι δασμοί Τραμπ θα επηρεάσουν αρνητικά όλον τον κόσμο, με «το μέγεθος και τη διάρκεια του αντίκτυπου να εξαρτάται από το εύρος, τα προϊόντα που τίθεται στο στόχαστρο, το χρόνο ισχύος και από το εάν ή όχι θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις». Μιλώντας στον ιρλανδικό ραδιοφωνικό σταθμό, Newstalk, τόνισε πως οι εμπορικοί πόλεμοι κλιμακώνονται, εννοώντας πως ακολουθούν αντίποινα από άλλες χώρες.
Η κυβέρνηση Τραμπ ήδη φορολογήσει το αλουμίνιο, τον χάλυβα με 25%, προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά, όλα τα προϊόντα από την Κίνα με 20% και αύριο επίκεινται δασμοί 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων. Όλα αυτά τα μέτρα συνθέτουν μια εξαιρετικά επιθετική εμπορική πολιτική. Αναμένεται να προκαλέσουν δραματικές ανατροπές στις εφοδιαστικές αλυσίδες και να πλήξουν χώρες από τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα μέχρι την Ιρλανδία και τη Γερμανία.
Τα αντίποινα είναι αναπόφευκτα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να υπογραμμίζει χθες στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πως η ΕΕ έχει «ισχυρό σχέδιο» για να αντιδράσει στους δασμούς των ΗΠΑ. Η ΕΕ έχει ήδη ανακοινώσει αντίποινα εις βάρος αμερικανικών εισαγωγών 26 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του μπέρμπον, που θα τεθούν σε ισχύ μέσα Απριλίου ύστερα από τους δασμούς των ΗΠΑ στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα. Από το Παρίσι, ο υπουργός Βιομηχανίας της Γαλλίας, Μαρκ Φεράτσι, προσπάθησε να χαμηλώσει τους τόνους, τονίζοντας πως η Ευρώπη θα αντιδράσει με ανάλογα μέτρα απέναντι στις ΗΠΑ και δεν θα επιδιώξει την κλιμάκωση.
Ο Καναδάς είχε απειλήσει προ τριών εβδομάδων με την επιβολή δασμών 25% στις εξαγωγές ενέργειας προς τις ΗΠΑ, αλλά ανακάλεσε αφού ο Αμερικανός πρόεδρος είπε πως θα αυξήσει τη φορολόγηση του αλουμινίου και του χάλυβα από το 25% στο 50%. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η Κίνα λαμβάνει μέτρα για να απαγορεύσει στις εγχώριες εταιρείες να επενδύουν στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού πρακτορείου, οι άμεσες ξένες επενδύσεις από την Κίνα στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν πέρσι στα 6,9 δισ. δολάρια.
Στο τηλεοπτικό δίκτυο του CNN, στο μεταξύ, οι ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές Τίμοθι Σίχι και Τζέιμς Λάνκφορντ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τις επιπτώσεις από τους δασμούς της κυβέρνησης τους. Παρομοίασαν τη μεγάλη αναστάτωση που προκαλείται σε αγορές, οικονομίες και κυβερνήσεις με τις εργασίες ανακαίνισης μιας κατοικίας πριν την ολοκλήρωσή τους. Κεντρικό επιχείρημα της κυβέρνησης Τραμπ είναι πως το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, το οποίο πέρσι ξεπέρασε τα 900 δισ. δολάρια, καθρεπτίζει την αποδυνάμωση της βιομηχανικής δραστηριότητας των ΗΠΑ και την εκμετάλλευση των Αμερικανών καταναλωτών από άλλες χώρες.
